Devlet vergiyi halktan alacak

site

19.10.2007 15:37

Listeye Ekle

Hükümet, 2008 yılında da vergi gelirlerinin büyük bölümünü, gelir, kar ve rant elde edenlerden değil, yurttaşların mal ve hizmet alımları sırasında fiyatın içinde ödedikleri KDV, ÖTV, özel iletişim, şans oyunları, banka ve sigorta işlemleri vergileri gibi "dolaylı" vergi kalemlerinden sağlayacak.

2008 yılı bütçesi kapsamında 171.2 milyar YTL olarak hedeflenen toplam bütçe gelirlerinin 114.5 milyar YTL'lik bölümü dolaylı, sadece 56.6 milyarlık bölümü ise gelir ve kurumlar vergileri ile mülkiyet üzerinden alınan "doğrudan" vergilerden sağlanması öngörülüyor. Buna göre devlet gelecek yıl her 100 YTL'lik vergi gelirinin 66.9'unu, belli bir gelir, kar ya da servetin karşılığı olmayan ve herkesten aynı oranda alındığı için vergi adaletini bozan dolaylı vergilerden elde edecek. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile servet sahiplerinin her 100 YTL'lik vergi içindeki payı ise sadece 33.1 olacak.

Son yıllarda hızla artarak yüzde 70'e yaklaşan dolaylı vergi oranı, bu yılın ilk dokuz ayında ise yüzde 66.5 düzeyinde gerçekleşti. Bu gelişmede doğrudan vergilerdeki artıştan çok, ekonomide yaşanan daralma sonucu dolaylı vergi doğuran tüketim harcamalarındaki kısılma etkili oldu.

-45 MİLYARLIK ÖTV HEDEFİ

Gelecek yıl yurttaşların tükettikleri ürünlere ödedikleri özel tüketim vergilerinde toplam tahsilat 44.7 milyar YTL düzeyinde bekleniyor. Bunun da 25.8 milyar YTL'sinin taşıt sahiplerinin akaryakıt alımları ile yurttaşların doğal gaz tüketimlerinden elde edilmesi öngörülüyor. Sigara ve diğer tütün mamulleri kullananlardan beklenen toplam ÖTV tahsilatı da 11 milyar YTL düzeyinde. Yeni motorlu taşıt alacaklardan yapılacak ÖTV tahsilatı 4.6 milyar, alkollü içki tüketenlerin ödeyeceği ÖTV 2 milyar YTL olarak hedefleniyor. Dayanıklı tüketim ve diğer eşya satın alanlardan yapılacak ÖTV tahsilatı 1.3 milyar, kolalı gazoz içenlerin ödeyeceği ÖTV de 400 milyon YTL düzeyinde bekleniyor.

-BÜTÇENİN DİĞER CAN SİMİDİ KDV

Dahilde alınan mal ve hizmetlerin satış dağıtım zincirinde yer alan ticaret erbabının tahsil ederek Maliye'ye aktardığı, nihai olarak tüketicinin cebinden çıkan katma değer vergisinde (KDV) 2008 yılı tahsilat hedefi 17.7 milyar YTL.

İthalde alınan KDV'de ise 30.5 milyar YTL tahsilat hedefleniyor. Yine bir dolaylı vergi olan gümrük vergisi ve diğer kalemlerle birlikte dış ticaretten alınan vergilerde toplam tahsilat 33.5 milyar YTL düzeyinde bekleniyor.

Hükümetin 2007 hedeflerine göre ayrıca cep telefonu abonelerinden gelecek yıl 4.6 milyar YTL'nin üzerinde özel iletişim vergisi, devlet dairelerinde çeşitli işlemleri dolayısıyla yurttaşlardan 5.4 milyar YTL harç ve 4.2 milyar YTL de damga vergisi alınacak. Banka ve sigortacılık işlemleri yapanlar 3.9 milyar, şans oyunları oynayanlar ise 400 milyon YTL vergi ödeyecek.

-DOĞRUDAN VERGİLER

2008 yılında gelir ve kurumlar vergisi gibi gelir üzerinden alınan vergilerle, mülkiyetten alınan vergilerden oluşan "doğrudan" vergilerdeki toplam tahsilat hedefi ise 56.7 milyar YTL düzeyinde. Gelir vergisinde 38.1 milyar, kurumlar vergisinde 14.5 milyar, mülkiyet üzerinden alınan vergilerde 4 milyar dolayında tahsilat hedeflendi.

Genel bütçe vergi gelirleri (Milyon YTL)

2007(H) 2007(9 ay) 2008(H)
VERGİ GELİRLERİ 158.153 111.657 171.206
DOĞRUDAN VERGİLER 48.982 37.410 56.629
.Gelir vergisi 33.418 24.562 38.100
.Kurumlar vergisi 11.925 9.658 14.500
-Mülkiyet üzerinden alınan vergiler 3.640 3.190 4.029
DOLAYLI VERGİLER 109.114 74.211 114.484
.Dahilde alınan KDV 20.200 12.530 17.652
.ÖTV 41.070 28.751 44.719
.Banka ve sigorta muameleleri v. 3.110 2.320 3.976
.Şans oyunları vergisi 420 245 400
.Özel iletişim vergisi 4.026 3.115 4.635
-Uluslararası tic. ve muam.al.verg. 32.053 21.064 33.502
.Gümrük vergileri 2.376 1.851 2.952
. İthalde alınan KDV 29.583 19.186 30.500
.Diğer dış tic.vergileri 94 27 50
-Damga Vergisi 3.638 2.690 4.200
-Harçlar 4.594 3.496 5.400
-Diğer vergiler 57 36 93
DOLAYLI VERGİ YÜKÜ (%) 69,0 66,5 66,9