Eskilerin dili ile krup olarak da bilinen yalancı kuşpalazı hastalığı, özellikle çocuklarda görülen köpek havlamasına benzer sesler çıkararak öksürme durumudur. deta içi dışına çıkacakmış gibi bir öksürük durumu varsa ve öksürürken genizden hırlama tarzında bir ses geliyorsa mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Peki yalancı kuşpalazı neden olur?
Üst solunum yolu hastalıklarından biri olan yalancı kuşpalazı, virüs, bakteri veya alerjik sebeplerle ortaya çıkar. Ancak asıl nedeni "parainfluenza" adındaki bir virüstür. Larenks bölgesi olarak da bilinen ses tellerinin bulunduğu alan, nefes borusu ve hava kesecikleri iltihaplandığında havlama tarzı öksürük meydana gelir. Krup olarak da bilinen yalancı kuşpalazı, yalancı difteri ya da akut larenjit olarak da adlandırılır. Hastalığın oluşma seyrinde akciğere giren hava girişi engellenir ve öksürük nöbetleri ortaya çıkar.
Genellikle çocuklarda görülen krup, bebeklerde de ortaya çıkabilir. Yüksek ateş nedeniyle daha ciddi tabloların görüldüğü bebeklerde ateş 39 derecenin üzerine çıkabilir ve havale riski oluşturabilir. Ortaya çıkan kötü tabloya bir de bebeğin ağlama sıklığı eklenirse hastalık sendromları daha da şiddetlenmeye başlar. Ses telleri ve gırtlakta meydana gelen ödem, ağlama esnasında bebeğin nefes almasında güçlüğe neden olabilir.
Kış mevsiminde salgın olarak ortaya çıkan krup, genellikle 1 ila 6 yaş arasında görülse de hastalığın en ağır seyrettiği yaş grubu 1,5 ile 2 yaş arasındaki dönemdir. Çocukların en az yüzde 5'i en az 1 kez krup atakları geçirirler. Bazı çocuklarda ise tekrarlayan krup görülebilir. Sıklıkla erkek çocuklarında, kız çocuklarına nazaran daha fazla krup sendromu görülme riski vardır.
Yalancı kuşpalazının en spesifik belirtisi havlama tarzındaki öksürme şeklidir. Daralan hava yoluna iletilen hava, ses tellerine çarpar ve titreştirerek havlama sesi çıkarır. Küçük çocuklarda zaten dar olan hava kanalı iyice daraldığı için daha belirgin havlama sesi görülür.
Yalancı kuşpalazı ilk başladığında adeta bir soğuk algınlığı gibidir. Daha sonra giderek ses kısılmaya başlar ve havlama şeklinde öksürük ile kendini belli eder. Hastalık ilerledikçe ateş ortaya çıkar. Öksürük nöbetleri en çok geceleri yoğun hale gelir.
Gelelim bu konuda en sık sorulan “Yalancı kuşpalazı hastalığı bulaşıcı mıdır?” sorusuna. Grip, nezle ya da soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonu hastalıklarının belirtileri görülen yalancı kuşpalazı, tedavi edilmezse bronşları ve nefes borusunu tamamen sarar. Hastalığa neden olan parainfluenza virüsü, enfeksiyonu taşıyan başka bir kişinin hapşırması ya da öksürmesi ile ortaya saçtığı damlacıklarla diğer kişilere bulaşır. Aynı zamanda nezle veya soğuk algınlığına neden olan adenovirüs, RSV ya da influenza virüsleri de yalancı kuşpalazı sendromuna zemin hazırlayan viral enfeksiyon nedenleri arasındadır.
Bazı durumlarda yalancı kuşpalazı (krup) hastalığı çabuk geçerken, çoğu 3 ila 7 gün boyunca devam edebilir. Özellikle ilk 2 gün oldukça zorlayıcı olabilir. Çok nadir görülse de hava yolu, solunuma engel olacak şekilde şişebilir ve nefes almayı zorlaştırabilir. Bunun dışında nadiren de olsa zatürre krup hastalığına eşlik eden ciddi komplikasyonlar arasındadır.
Yalancı kuşpalazı hastalığı devam ederken mutlaka doktora başvurmayı gerektiren bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bunları şu şekilde özetlemek mümkündür:
Yalancı kuşpalazı hastalığında teşhis konulabilmesi için özel bir teste ihtiyaç yoktur. Doktor tarafından konulan tanı, genel fiziki muayene ve klinik tabloya göre konulur. Bazı ciddi durumlarda yan ve ön boyun filmleri çekilerek ayırıcı tanı konabilir.
Yalancı kuşpalazı hastalığı tedavisi sırasında ilk adım solunumun rahatlatılmasıdır. Bunun için hastanın hava yolları açık tutulur ve gerekli oksijen desteği sağlanır. Eğer varsa yüksek ateşin düşürülmesi için ateş düşürücü ilaç takviyesine başlanır. Tedavi uygulamalarına ek olarak ödem çözücü ilaç içeren buhar tedavisi de hastanın rahatlamasına yardımcı olabilir. Hastalık virüs kaynaklı ise antibiyotik verilmez. Antibiyotiğin kullanıldığı tedaviler ancak bakteriyel enfeksiyon durumlarıdır.
Yalancı kuşpalazı hastalığı için doktora başvurulduysa ve evde ilaç tedavisi uygulanacaksa birtakım önlemler alınması gerekir. Bunlardan ilki, hastanın bulunduğu odanın nemlendirilmesidir. Her gün havalandırılan ve nemlendirilen oda, nefes almayı oldukça kolaylaştıracak bir yöntemdir. Öte yandan hasta çocuğun dik tutulması, ek gıda dönemine geçtiyse çorba ile hava yolunun yumuşatılması, öksürüğün artığı anlarda içi buhar dolu banyoda 15 dakika tutulması gibi yöntemler de nefes almayı rahatlatıcı faktörlerdir. Son olarak hasta çocuğun dinlendirilmesi, rahatlatılması ve huzursuzluğunun giderilmesi gerekir. Annesinin kucağında şefkat gören ve huzur bulan çocuk daha az ağlayacağından, nefes alma sorunu ortaya çıkmadan ya da şiddetlenmeden iyileşme şansı bulabilir.