Dipteki tehlike!

İstanbul Boğazı ve girişlerinde 24, Marmara Denizi’nde 13 gemi batığı var. 24 yıldaki 8 kazada 175 bin ton petrol denize yayıldı. Gemilerin yakıtları ve metallerinin çevreyi kirletmesinden korkuluyor

Meksika Körfezi’nde yaşanan petrol faciasının ardından uzmanlar, denizlerin altında yatan tonlarca petrole dikkat çekerken, dünyanın en işlek su yolu olan İstanbul Boğazı ve Marmara Denizi’ndeki batıklar da çevreyi tehdit ediyor. İstanbul Boğazı ve girişlerinde 22’si tehlikeli 24 gemi, Marmara Denizi’nde de 13 gemi batığı bulunuyor. İstanbul Boğazı ve Marmara Denizi’nde 1979 ile 2003 yılları arasındaki 8 gemi kazasında ise yaklaşık 175 bin ton petrol denize yayıldı.

Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan haritada, İstanbul Boğazı Karadeniz girişinde batan 12 gemi ve tankerden 10’unun, İstanbul Boğazı’nda batan 7 geminin ve boğazın Marmara girişinde sulara gömülen 5 geminin tehdit oluşturduğuna dikkat çekildi. Yetkililer, Marmara Denizi içinde ise 13 batık bulunduğunu söyledi.

Uzmanların görüşleri şöyle:

**Yakıtları sızabilir**

- Kıyı Emniyeti Genel Müdürü Salih Orakçı: Bizdeki batıklar petrol tankerleri değil ama zamanla içlerindeki yükler (demir, hurda, çimento, sintine, kereste vs.) ve kendi yakıtları da tehdit oluşturabilir. Bizim açımızdan önemli olan batıkların seyir güvenliğini tehlikeye sokup sokmaması. Şimdilik böyle bir durum yok.

**Metal de kirletir**

- İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü Fiziksel Oşinografi ve Deniz Biyolojisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil İbrahim Sur: Zamanla batıklardaki metal bozulmaları petrol sızmasına da neden olabilir. Metal de kendi başına kirlilik yaratabilir. Metalin içindeki kimyasallar da zehirlenmelere yol açabilir.

**2009’da 67 kaza oldu**

- Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Hasan Zuhuri: 2009’da 145 milyon ton tehlikeli maddenin taşındığı boğazlarda toplam 67 deniz kazası meydana geldi. İstanbul Boğazı’ndan 2009’da 51 bini aşkın, Çanakkale Boğazı’ndan ise 50 bin civarında geminin geçiş yaptı. Bu trafiğin beşte birlik bir bölümünü tehlikeli kargo ve petrol ürünleri taşıyan gemiler oluşturdu.

**5 yılda 978 arıza**

- Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü Başmühendisi Hilal Burcu Çalışır: Türk boğazları Panama Kanalı’ndan 4, Süveyş Kanalı’ndan 3 kat fazla trafiğe sahip. Türk Boğazları’nda yılda ortalama 55 bin gemi trafiği var. Milyonlarca ton petrol taşıyan tankerlerin yaş ortalaması ise 12 gibi yüksek bir rakam. Son 5 yılda boğazlarda 978 gemi arızalandı.

**Boğaz’daki tehlikeli batıklar**

Kramco (batış tarihi 2009), Coronaz (2005), Evro Asia (2002), Konsomolets (2001), Yakut II (2001), Strontsiy (2004), Virginia (1991), Kaptan Cavit (2001), Hera (2004), Anatolia-1 (2003), Armani (1987), Denizatı (1971), Çeliktrans (1986), Lokparbha (1976), Rebunion (1991), Mehmet Mete (1989), Kemal Kefeli (2001), Egemen-2 (1995), Semele (1999), Kheibat (1995), Berrak S (1996)

**Marmara’daki tehlikeli batıklar**

Jack-Up Platformu (1990), Nüvo (1993), Volgodon-5064 (1996), Şirincan (1998), Ashraf-R (1998), Harem (1999), Mare (2004), PL-1 318 (1986), Volganeft-248 (1999), Nazım Bayraktar (2001), Robel (2001), Lujin (2004), Noor Alamar (2002).

**175 bin ton petrol yayıldı**

- Independenta (1979): Kazada 43 kişi öldü, yaklaşık 95 bin ton petrol deniz sularına karıştı.

- Unirea (1982): İnfilak ederek battı, 66 bin 400 ton denize yayıldı.

- Nassia ve Shipbroker (1994): Rumelihisarı yakınında çarpıştı. 27 kişi öldü, 10 bin ton petrol denize karıştı.

- TPAO (1997): 1500 ton petrol denize karıştı.

- Volganeft 248 (1999): Florya açıklarında battı. 1500 ton petrol denize yayıldı.

- Semele ve Şipka (1999): Yenikapı açıklarındaki çarpışmada 10 ton fuel oil denize aktı.

- M. V. Gotia (2002): Emirgan İskelesi’ne çarptı, 25 ton marine-oil denize aktı.

- Svyatov Panteleymon (2003): Anadolu Feneri’nde kayaya oturdu, 230 ton fuel-oil denize yayıldı.