Dış borç 5 yılda yüzde 745 arttı
Ankara - Ankara Ticaret Odası (ATO), Uluslararası Para Fonu (IMF) da dahil son haftalarda bir çok kesimin uyardığı ve önemli kırılgan noktalardan biri olarak gösterdiği özel kesiminin dış borçlarıyla, bu şirketlerin Türk bankalarına olan döviz borçlarını mercek altına aldı.
ATO'nun hazırladığı "Özelleşen Borçlar" raporuna göre, kamu sektörünün dış borçlanma hızını azalttığı 2001 yılından sonra Türkiye'nin dış borç stoku yüzde 74,5 oranında artarken, bu kapsamdaki özel sektör dış borçları yüzde 164,5 oranında büyüdü.
Raporda, 114 milyar doları bulan özel sektör dış borçlarının 76,9 milyar dolarının şirketlere ait, 37,1 milyar dolarının ise bankalara ait olduğu
belirlendi. Buna göre özel sektör dış borçlarının yüzde 67,4'ünü, şirket borçlarının oluşturduğu kaydedildi.
Türk parasındaki değerlenmenin etkisiyle hızla dış borçlanmaya yönelen şirketler 2002 yılı başından bu yıl eylül sonuna kadar 99,2 milyar dolarlık dış borç kullandı. Buna karşılık, faizleriyle birlikte 58,6 milyar dolar da dış borç geri ödemesi yaptı. Türkiye'deki bankalardan da döviz kredisiyle borçlanan şirketlerin yabancı para cinsinden toplam borcu 94,7 milyar dolarla, toplam kredi borçlarının yüzde 68'ini oluşturdu.
Raporda, hızlı borçlanma nedeniyle şirketlerin döviz pozisyon açığının da büyüdüğü belirtiliyor. Rapora göre, Türkiye'nin dış borç stoku 2001 yılından sonraki dönemde yüzde 74,5 büyüyerek bu yıl Eylül ayı sonunda 198,3 milyar dolara kadar yükseldi. Bu dönemde Merkez Bankası da dahil kamu sektörünün dış borcu yüzde 19,5 artarken, özel sektörün borcunda ise yüzde 164,5'lik büyüme yaşandı.
2001 yılı sonunda 43,1 milyar dolar olan özel sektörün (bankalar ve şirketler) toplam dış borç stoku bu yıl Eylül sonunda 114,1 milyar dolara çıktı.
Özel sektör dış borcunun 76,9 milyar dolarlık kısmı şirketler kesimi, 37,1 milyar doları ise bankalara ait bulunuyor. 2001 yılından sonra bankacılık
sektörünün dış borçları yüzde 231,4, şirketler kesiminin borçları ise yüzde 141 oranında artış kaydetti.
Şirketler kesiminin dış borçlarının yüzde 27.2'si, bankaların borçlarının ise yüzde 53,4'ü kısa vadeli borçlardan oluşuyor.
