Diyabet Farklı Hastalıklara Neden Olabilir

İstanbul Özel Hizmet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Nilgün Gürsoy diyabet hastalığı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Diyabet (şeker hastalığı), pankreasın içinde insülin salgılayan beta hücrelerinin herhangi bir nedenle sayısında ya da işlevlerinde azalma sonucu kan şekeri yüksekliğinin söz konusu olduğu bir hastalıktır.

Bölgelere göre değişmekle birlikte ülkemizde ortalama %7 oranında diyabet hastası bulunuyor.

Diyabet Tipleri
Tip I İnsülin Gerektiren Diyabet

Tip I diyabet, bağışıklık sisteminin herhangi bir nedenle (virüs, ilaç, aşılanma, fizik veya psişik stres vb.) normalden sapması sonucu insülin yapımını üstlenen pankreas beta hücrelerinin tahribi sonucu gelişir. Bu tahribat %80’in üzerine ulaştığında hastalık belirtileri ortaya çıkar.

Tip I Diyabetin Belirtileri:

• Bulantı,
• Kusma,
• Yorgunluk,
• Karın ağrıları,
• Derin solunum nefesinde aseton kokusu,
• Ağız kuruluğu,
• Ciltte kuruluk,
• Çok fazla acıkma,
• Fazla miktarda idrar yapma,
• Ani kilo kaybı.

Tip I Diyabetin Tedavisinde Değişmez Kurallar

Eğitim, dengeli beslenme düzeni, egzersiz ve insülin tedavisidir. Bu tip şeker hastalarında insülin kullanmak bir zorunluluktur.
Tip II İnsülin Gerektirmeyen Diyabet

Genellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde görülen diyabet tipi olup başlangıç döneminde pankreas yeterli miktarda insülin salgıladığı halde salgılanan insülinin hücreler tarafından kullanılmaması söz konusudur.
Tip II Diyabetin Belirtileri:

• Sık enfeksiyona yakalanma,
• Ciltteki kesik ya da yaraların zor iyileşmesi,
• Sık idrara çıkma,
• Açlık ve susuzluk hissinin artması,
• Bulanık görme,

• Yorgunluk hissi.

• ---

Tip II Diyabetin Tedavisinde Değişmez Kurallar

Tip II diyabet tedavisinin esasları da yine beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi, egzersiz ve diyabet eğitiminden oluşur.
Eğer bu tedavi planı ile kan şekeri düzeyleri normal sınırlar içinde tutulmazsa ağızdan hap olarak alınan ilaçlar tedaviye eklenir. Ancak bazı hastalarda kan şekeri düzeyini normal sınırlar içinde tutabilmek için geçici veya kalıcı süreyle insülin tedavisine ihtiyaç duyulabilir.

Diyabeti olan hastalarda en sık hangi sağlık sorunları ortaya çıkıyor?

1. Böbrek rahatsızlıkları,
2. Göz problemleri,
3. Kalp rahatsızlıkları.

Bunlara genellikle diyabetin uzun dönemde ortaya çıkan komplikasyonları denir ve hem Tip I hem de Tip II diyabette ortaya çıkabilir.

Diyabette Beslenme

Diyabette beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesinin amacı diyabetli bireyin hayatı boyunca uyum gösterebileceği en ideal beslenme programını oluşturarak kan şekeri düzeylerini normal sınırlar içinde tutmak, ideal vücut ağırlığını sağlamak ve korumaktır.

Diyabet hastaları beslenmelerinde nelere dikkat etmelidirler?

• Öncelikle kan şekerinin hızlı bir şekilde yükselmesine neden olan şeker ve şeker içeren yiyeceklerin tüketiminden vazgeçilmeli, daha yavaş emilen unlu ve nişastalı gıdaların kontrollü olmalıdır.
• Kilo almaya neden olan yağ ve yağlı yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
• Bir veya iki öğün yemek yerine günde en azından üç öğün yemek alışkanlık haline getirilmelidir. Öğünler arasında ve gece yatmadan önce ara öğünler oluşturulmalıdır.
• Alkol tüketiminden kaçınılmalıdır.

Sigara ve Diyabet
Nikotin küçük kan damarlarının daralmasını arttırır ve dolaşımı bozar. Esasen diyabet de vücudun her organındaki damar yapısını olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Diyabet hastalarında damar sertliği riski arttığı için sigara tüketimi böbrek, göz bozuklukları ve sinir harabiyetine sebep olmaktadır.
Diyabet Tedavisinde Diyabet Eğitiminin Önemi

Diyabet eğitimi diyabet tedavisinin olmazsa olmazıdır. Diyabet eğitimi; diyabetlinin ve yakınlarının diyabete, bulgularına, beslenme, egzersiz, ilaç ve/veya insülin tedavisine, kısa dönemde ve uzun dönemde diyabete bağlı gelişen komplikasyonlara, kendi kendini takip ve kan şekerini ölçmeye ait bilgileri öğrenmesini ve günlük yaşamda uygulamasını içermektedir.