Diyarbakır Cezaevi Olaylarının Sanıkları Ilk Kez Hakim Karşısına Çıktı

Diyarbakır'da 1996 yılında cezaevinde çıkan olaylarda 10 mahkumun ölmesi ve 24 mahkumun da ağır yaralanması olayıyla ilgili yargılanan asker ve polislerden oluşan sanıklar ilk kez hakim karşısına çıktı. Haklarındaki zorla getirilme kararıyla hakim karşısına çıkan sanıkların olayla ilgili aynı beyanda bulunmaları dikkat çekti. Mağdur avukatları sanıkların tutuklu yargılanmasını talep ederken, savcı esas hakkındaki mütalaasını hazırlamak için süre istedi.

Diyarbakır E Tipi Cezaevi'nde 1996 yılında 10 tutuklunun öldüğü, 24 tutuklunun yaralandığı olaylarla ilgili 62 güvenlik görevlisi hakkında açılan davanın duruşması Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Cezaevinde gardiyan ile mahkûmun birbirine tokat atmasıyla başlayan olaylar kısa sürede büyüdü. Dönemin Cumhurbaşkanı'nın Diyarbakır'da olması nedeniyle olaylara zamanında ve yeterli kuvvetle müdahale edilemedi. Sonradan yapılan müdahalede 10 mahkum hayatını kaybetti, 24'ü ağır yaralandı. Bazı güvenlik görevlileri de hafif yaralandı. Olay ile ilgili açılan davada sanık sayısı 29’u asker, 36’sı polis, biri cezaevi doktoru, 2’si cezaevi müdürü, 4’ü de infaz koruma memuru olmak üzere 72 oldu.

10 yıl süren yargılama 27 Şubat 2006’da sonuçlandı. Sanıkları gıyaplarında yargılayan mahkeme, 62 sanığa 5’er yıl hapis cezası verdi. Cezaya çarptırılanlara, suçun 23 Nisan 1999 tarihinden önce işlenmesinden dolayı ‘Rahşan affı’ uygulandı. Sanıklar bir gün bile cezaevine girmeden tahliye edildiler.

Dosya, mahkemenin kararının ardından Yargıtay’a gitti. Yüksek Mahkeme, “Otopsi raporlarında görüleceği gibi ölenlerin yüz, kafa ve göğüs gibi bölgelerinde hayatî organ ayırımı yapılmaksızın çok sayıda darbeyle darp edilmeleri sonucu 10 kişinin ölümüne sebebiyet verip, eylemin bu biçimiyle failin kim olduğu belli olmayacak ve toplumun ortak vicdanının hiçbir zaman onaylamayacağı tarzda, vahşi bir eğilim sergileyerek ve canavarca bir hisle meydana geldiği anlaşılmıştır.” şeklinde kanaat belirtti.

Yargıtay’ın bozma kararı üzerine, dava Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülmeye başlandı. Duruşmaya sanıkların katılmaması üzerine mahkeme geçtiğimiz duruşmada zorla getirme kararı aldı. Bugün yapılan duruşmaya dönemin asker ve polis görevlilerinden 8 kişi katıldı.

Sanıklardan halen subay olarak görev Vedat Ç., 17 yıldır devam eden soruşturmada hakkında herhangi bir beyan olmadığını söyledi. Ç., olay tarihinde dönemin savcısının bakanlıkla görüştüğünü ve müdahale kararının alındığını söyledi. Ç., "Bana verilen emir üzerine hareket ettim. Olayda benim bulunmam tamamen tesadüf eseridir. Çünkü o göreve o gün vekalet ediyordum. Mahkumların üzerinde bolca kıyafet vardı, demir çubuklar vardı." dedi.

Olay tarihinde komiser olarak görev yaptığını anlatan Harun D. ise başsavcılığın talimatı üzerine 30 kişilik bir grupla cezaevine intikal ettiklerini belirterek, "Çevik kuvvet polisi içeri girdi, ama biz amirler olarak içeri girmedik. İçerde ne olduğunu, nasıl olduğunu bilmiyorum." şeklinde savunma yaptı.

Olay döneminde uzman jandarma olduğunu belirten Solmaz K. ise şunları söyledi: "Görevli gardiyanla cezaevine girdik. İçerisi karanlıktı ve kimseyi göremiyorduk. Bize sürekli taş ve demir parçaları fırlatılıyordu. Korunmaya çalışıyordum. Müdahale ettiğimizde onları iki bölüme ayırdık ve ellerindeki demir çubukları bırakmaları için ellerine vurduk. İddianamedeki suçlamaları kabul etmiyorum."

Mahkeme heyeti sanıkların tutuklama talebini reddederek savcının mütalaasını hazırlaması için duruşmayı haziran ayına erteledi.