Diyarbakır'da Dünya Böbrek Günü Etkinliği

Diyarbakır Eğitim ve Araştırma Hastanesi (DEAH) Nefroloji birim sorumlusu Doç. Dr. Ramazan Danış, 14 Mart Dünya Böbrek Günü nedeniyle böbrek sağlığı ile ilgili bilgiler verdi.

Dünya Böbrek Günü’nün tüm dünyada her yıl mart ayının ikinci perşembe günü kutlandığını aktaran Danış, DEAH Nefroloji birimi olarak ve Türkiye’de ise Türk Nefrolji Derneği çeşitli etkinliklerle bu günün anlam ve önemi için bir sürü etkinlik düzenlediklerini kaydetti. Danış, “Sağlıklı yaşam sürdürmek için sağlıklı tek böbreğin bile yeterli olmaktadır. Böbreklerimiz karın boşluğunun üst-arka kısmında omurganın her iki tarafına yerleşik fasulyeye benzer organlardır. Her biri yaklaşık 10-12 cm uzunluğunda ve 150 gram ağırlığındadır. İki böbreğimiz olsa da, sağlıklı yaşam sürdürmek için tek sağlam böbrek yeterlidir” dedi. Böbreklerin işlevlerine değinen Danış, “Böbreklerimiz beyin, kalp, karaciğer ve akciğer gibi yaşamsal öneme sahip organlarımızdan birisidir. Belki kalp kadar ön plana çıkmazlar, ama sessiz ve mütevazi bir şekilde işlerini yaparlar. Vücudun adeta ağır işçileri, emekçileri gibi çalışırlar. Yaptıkları işlerin boyutu nedeniyle ‘muhteşem böbrekler’ olarak adlandırılırlar. Böbreklerimizin en önemli işlevi metabolizma sonucu oluşan üre, kreatinin gibi zararlı yıkım ürünleri ve toksinler ile fazla sıvının vücuttan atılmasıdır. Bunun için böbrekler günde yaklaşık 200 litre kanı süzer ve 1.5 litre idrarla bu zararlı maddeleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırırlar. Bu şekilde, vücudun sıvı dengesini korumuş olurlar ve ayrıca vücut için gerekli maddelerin kaybını da engellerler. Metabolizma sonucu oluşan zararlı maddeler ve toksinler dışında birçok ilacın etkisini gösterdikten sonra böbrekler aracılığıyla vücuttan atıldığını bilmekteyiz. Böbreklerimizin bazı hormonların üretimi, su ve tuz dengesini ayarlama özelliği sayesinde kan basıncını düzenleme gibi görevleri mevcutur” diye konuştu.

Kronik böbrek hastalığının Türkiye’de adeta salgın halini aldığını dile getiren Danış, erken tanının bu rahatsızlığı yok edebildiğini söyledi. Danış, "Böbrek sağlığının bozulmasının doğal sonucu kronik böbrek hastalığı gelişimidir. Kronik böbrek hastalığı, dünyada olduğu gibi ülkemizde de adeta salgın halini almış olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Basit ve ucuz bazı idrar ve kan testleri kullanılarak erken saptandığında sıklıkla önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karşın, farkındalığının ve erken tanısının düşük olması birçok olguda buna olanak vermemektedir. Bu nedenle, hastalık sıklıkla son dönem böbrek hastalığı evresine ilerlemekte, yüksek sakatlık ve ölüm oranları ve kötü yaşam kalitesi ile hasta sağlığını, uygulanması gereken yüksek maliyetli diyaliz ve böbrek nakli tedavileri ile sağlık bütçesini ciddi bir şekilde tehdit etmektedir. Halen ülkemizde 60 bine yakın hasta diyaliz veya böbrek nakli tedavileri altında yaşamını sürdürmekte ve sağlık bütçesinin yaklaşık 20'de 1'i bu hastaların tedavi masraflarına ayrılmaktadır. Bu sayının, birçok ülkeden daha yüksek olan yıllık yüzde 10-11’lik artış hızı ile önümüzdeki 5-6 yıl içinde 100 bini geçmesi ve toplam tedavi maliyetinin 3 milyar doları aşması beklenmektedir. Aslında son dönem böbrek hastalıklı olgular kronik böbrek hastalığı buz dağının su üzerinde kalan kısmını oluşturmaktadır. Türk Nefroloji Derneği tarafından 23 ilde 10 bin 750 erişkinin katılımı ile yapılan ve 2009 yılında sonuçlanan CREDIT çalışması, Türkiye’de erişkinlerin yüzde 15.7’sinde çeşitli evrelerde kronik böbrek hastalığı bulunduğunu göstermiştir. Bu oran, basit bir hesapla ülkemizde yaklaşık 7.5 milyon kronik böbrek hastalıklı kişi bulunduğu, yani her 6-7 erişkinden birinin böbrek hastası olduğu anlamına gelmekte ve sorunun boyutunun tahmin edilenin çok üzerinde olduğuna dikkat çekmektedir” şeklinde konuştu.