Diz kireçlenmesi (osteoartrit), dizde en sık görülen artrit şeklidir. En sık 50 yaş ve üzeri kişilerde görülen dejeneratif, "aşınma ve yıpranma" tipi bir artrittir, ancak daha genç insanlarda da görülebilir. Osteoartritte diz eklemindeki kıkırdak yavaş yavaş aşınır. Kıkırdak aşındıkça yıpranır ve pürüzlü hale gelir ve kemikler arasındaki koruyucu boşluk azalır. Bu, kemiğin kemiğe sürtünmesine ve ağrılı kemik çıkıntılarının oluşmasına neden olabilir. Diz kireçlenmesi genellikle yavaş gelişir ve neden olduğu ağrı zamanla kötüleşir.
Diz kireçlenmeleri, genetik ya da otoimmün bozukluklar, enfeksiyon ve iltihap, kemik kütlesinin azalması, kalsiyum yüksekliği gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Genellikle 50 yaş üstünde ortaya çıkan ve kadınlarda daha sık görülen diz kireçlenmesi, kireçlenme düzeyine bağlı olarak farklı semptomlar gösterebilir.
Kireçlenmeden etkilenen bir diz eklemi ağrılı ve iltihaplı olabilir. Genellikle ağrı zamanla yavaş yavaş gelişir, ancak ani başlangıç da mümkündür. Başka belirtiler de bulunur:
Eklem sertleşip şişebilir, bu da dizi bükmeyi ve düzeltmeyi zorlaştırır. Ağrı ve şişlik, sabahları veya oturduktan veya dinlendikten sonra daha kötü olabilir. Şiddetli aktivite ağrının alevlenmesine neden olabilir. Gevşek kıkırdak parçaları ve diğer dokular eklemlerin düzgün hareketini engelleyebilir. Diz hareket sırasında kilitlenebilir. Gıcırdayabilir, çıtlama veya gıcırdama sesi çıkarabilir. Ağrı, dizde güçsüzlük veya burkulma hissine neden olabilir. Artritli birçok insan, havadaki değişikliklerle birlikte eklem ağrısının arttığını belirtir.
Diğer artritik durumlarda olduğu gibi, diz kireçlenmesinin başlangıç tedavisi cerrahi değildir. Günlük yaşamınızdaki bazı değişiklikler diz ekleminizi koruyabilir ve artritin ilerlemesini yavaşlatabilir. Kilo vermek, diz eklemi üzerindeki baskıyı azaltabilir, bu da daha az ağrı ve hareket yeteneği sağlayabilir.
Fizik tedavi en etkili tedavi yöntemlerinden biridir. Özel egzersizler, hareket açıklığını ve esnekliği artırmanın yanı sıra bacağınızdaki kasları güçlendirmeye yardımcı olabilir.
Diz kireçlenmesi için tamamen iyileşme sağlayan bir tedavi yöntemi olmamakla birlikte, hastalığın semptomlarını azaltmak ve hasta konforunu iyileştirmek için çeşitli tedaviler uygulanabilmektedir. Cerrahi dışı yöntemlerle hastanın ağrılarının azaltılması ve kireçlenme hızının yavaşlatılması sağlanabilir.
Diz kireçlenmesi tedavisinde kullanılan en etkili yöntemlerden biri diz protezi ameliyatıdır. Hastanın ağrılarının giderek artması ve günlük hayatının zorlaşması durumunda, diz protezi ameliyatı yapılması gerekebilir.