Türkiye'de ilk televizyon yayınlarının başladığı 1970'li yıllardan bugüne televizyon dizileri hayatın hep önemli birer parçası oldu. Televizyonun ithal edildiği o yıllarda gösterilen diziler de ithaldi.
Dallas, Bonanza, Küçük Ev, Komiser Kolombo aradan geçen 40 yılda çok şey değişti. 400 milyon doları aşan devasa bir sektör haline gelen dizi endüstrisi hem Yeşilçam sinemasının enkazı altında kalan birçok sinemacı için kurtuluş hem de yeni zenginler yaratan bir 'business'a dönüştü.
Forbes dergisinin haberine göre, Rekabet Kurumu'nun 2007 Eylül ayında yayınladığı rapor, Türkiye'deki toplam reklam pazarının 3 milyar 675 milyon YTL'lik büyüklüğe ulaştığını gösteriyor. Bu rakamın yüzde 40'ı televizyon kanallarına gidiyor. Ulusal kanallar ise TV reklam pastasının yüzde 76'sını elinde tutuyor.
Dizilerin reklamdan aldığı pay yüzde 38
Televizyon kanalları için en cazip reklam toplama aracı kuşkusuz diziler. Televizyonlarda reklam açısından en kıymetli saatleri ifade eden prime time kuşağı neredeyse tamamen dizilerle dolduruluyor. Medya Takip Merkezi'nin verilerine göre 25-31 Ağustos 2008 haftasında televizyon dizilerinin reklamdan aldığı pay yüzde 38'le başı çekiyor.
Dolayısıyla diziler, kanalar için vazgeçilmez olmaya devam ediyor. 2007-2008 yayın döneminde 25'i yeni 46 dizi yayına girdi. Bu dizilerden 11'i ise yayınlandıkları ilk birkaç hafta içinde reyting duvarına çarparak yayından kaldırıldı.
Ulusal kanallarda yayınlanan dizilerin bölüm başı fiyatları 160 bin YTL ile 350 bin YTL arasında değişiyor. Yapımcılar ise dizilerinin aldıkları reytinglere göre yüzde 2 ile yüzde 10 arasında değişen oranlarda kar elde ediyor. Yapımcıların kar marjlarını belirleyen en önemli etkense hiç kuşkusuz reyting.
Ne kadar reyting o kadar ücret
Reytingler dizi yapımcıları için sadece bir cezalandırma aracı değil. Televizyon kanalları yapımcılar için reytinge dayalı bir ödül mekanizması da oluşturdu. Yapımcılar dizilerinin her bölümü için kanallardan 160 bin YTL ile 350 bin YTL arasında değişen ücretler alıyor. Ama bu fiyatlar yüzde 7 reyting barajına kadar geçerli.
2007-2008 sezonunu her hafta aldığı ortalama yüzde 19'luk reytingle kapatan 'Yaprak Dökümü' yüzde 7 sınırından başlayarak her bir puan reyting için aldığı 10 bin YTL ile her hafta yapımcısı Kerem Çatay'ın cebine fazladan 120 bin YTL girmesini sağladı. Yaprak Dökümü'nün bu başarısı Kerem Çatay'ı 'en çok kazanan yapımcılar' sıralamasında ikinciliğe taşıdı. Listenin ilk sırasında yer alan Sinan Çetin'in sırrı ise istikrar.
Beş sezon boyunca yüksek reytingler alarak yayınlanmaya devam eden Avrupa Yakası 162 bölüm boyunca tek başına yarattığı 40 milyon YTL'lik ciro ve sağladığı 4 milyon YTL'lik karla Sinan Çetin'i ilk sıraya taşıdı.