Doç. Dr. Mustafa Gökhan Gözel’den Akılcı Antibiyotik Kullanımı Uyarısı

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Mustafa Gökhan Gözel, aşırı antibiyotik kullanımının bakterilerin direnç kazanmasına neden olduğunu belirterek, “Gelecekte biz bu bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmekte sıkıntı yaşayabiliriz, bu nedenle antibiyotikleri akılcı kullanmak, doğru kullanmak önemli” dedi.Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Mustafa Gökhan Gözel, Yunus Emre Aile Sağlığı Merkezi’nde akılcı ilaç kullanımı, gereksiz antibiyotik kullanımı, antibiyotik direnci ve hızlı antijen testi ile ilgili bilgi verdi.“Akılcı antibiyotik kullanımı oldukça önemli”Doç. Dr. Gözel, kış aylarında özellikle nezle, grip ve diğer üst solunum yolları enfeksiyonlarını sık olarak gördüklerini ve doğal olarak hastaların, hem aile hekimlerine hem hastanelerde ilgili dal uzmanlarına, antibiyotik yazma talebi ile başvurabildiklerini belirterek, “Bizim hekimler olarak amacımız insanlara çeşitli tanı yöntemlerini kullanarak doğru tanı, akılcı tanı, kanıta dayalı tanı koymak ve gerekli ilaçları kullanmak, bunun için de akılcı antibiyotik kullanımı oldukça önemli. Eğer biz çeşitli tanı yöntemlerini kullanmadan gereksiz antibiyotik kullanırsak, bunlar ilaçtır ve çeşitli yan etkileri olabilir, alerjik reaksiyonlara neden olabilir, böbrek, karaciğer ya da bağırsak sistemi üzerine olumsuz etkileri olabilir” diye konuştu.“Ne kadar çok antibiyotik kullanılırsa, bir süre sonra elimizdeki antibiyotiklerle tedavide ciddi sıkıntılar yaşayabiliriz”Antibiyotiklerle bakteriyel enfeksiyonları tedavi ettiklerini ve bunların çok yoğun ve aşırı kullanıldığında direnç kazandığını, bir süre sonra bu etkenlerin tedavi edilemeyecek noktaya gelebileceklerini kaydederek, “Bu bakterilerdeki antimikrobiyal direnç siz ne kadar çok antibiyotik kullanırsanız artmakta ve bir süre sonra da elimizdeki antibiyotiklerle bu etkenleri tedavi etmekte çok ciddi sıkıntılar yaşayabilmekteyiz, bunun için de antibiyotikleri doğru kullanmak, akılcı kullanmak, kanıta dayalı tanı imkanlarıyla kullanmak önemli. Kış aylarında üst solunum yolu enfeksiyonları sık görülüyor hem çocuklarda hem de yetişkinlerde ve aslında bunların büyük bir kısmı viral etkenlerle oluşmakta yani antibiyotik kullanmanız gerekli değil. Bizim amacımız bakteriyel olan enfeksiyonları antibiyotiklerle tedavi etmek. Örneğin; hasta başında çok kolay kullanım alanı bulan, dünyada yaygın olarak kullanılan hızlı tanı testleri denilen hızlı antijen testlerini biz de temin ettik Sağlık Bakanlığı olarak ve tüm ülkede hem aile hekimlerinde hem de hastanelerde ilgili dal uzmanlarında ve acillerde bu testler şu anda bulunmakta ve hastalarımıza bu testleri uygulamaktayız” ifadelerini kullandı.“Hızlı antijen testi, bize hangi hastada antibiyotik kullanmamız gerektiğini çok yüksek doğrulukla söylüyor”Doç. Dr. Gözel, hızlı antijen testinin neler sağladığı ile ilgili şu bilgileri verdi:“Üst solunum yolu enfeksiyonu bulgularıyla yani boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ateş, öksürük şikayetiyle başvuran hastalara biz bu testleri uygulayarak hangi hastada bakteri vardır, hangi hastada viral etkenler söz konusudur ayrımını sağlıyoruz. Yani bu testler bize hangi hastada antibiyotik kullanmamız gerektiğini, çok yüksek doğrulukla söylüyor ve biz bu şekilde hastalarımıza kanıta dayalı tanı koymuş oluyoruz ve gereken hastalara antibiyotik tedavisi vermiş olup gerekmeyenler de kullanmayarak antibiyotiklerin hem yan etkilerinden hastalarımızı korumuş oluyoruz hem de gereksiz antibiyotik kullanımını azaltarak, önleyerek bu bakterilerin direnç kazanmasını önlemiş oluyoruz. Bu testlerin kullanımı oldukça basit. Aile Sağlığı Merkezlerinde, Toplum Sağlığı Merkezlerinde Aile Hekimleri tarafından veya hastanelerde acillerde veya ilgili dal uzmanlarında hekimlerimiz tarafından veya Yardımcı Sağlık Test Personeli tarafından oldukça basit, kolay uygulanabilecek bir test. Testin diğer avantajı ise çok hızlı olması, yaklaşık 5 dakika içerisinde sonuç vermesi. Birkaç dakikalık yapım süreci söz konusu, yaklaşık 5 dakika içerisinde de sonuç alabiliyorsunuz. Yani toplam 5 ile 10 dakika içerisinde size sonuç veriyor bu testler.”“Hızlı antijen testleri tanı koymada, doğrulukta boğaz kültürlerine eşdeğer düzeyde”Bakteriyel enfeksiyonların tanısında boğaz kültürünün de yaygın olarak kullanıldığını söyleyen Doç. Dr. Gözel, “Boğaz kültürleri yaklaşık 24-48 saat gibi bir süre gerektirir ve bunun için de laboratuvar alt yapınızın olması gerekir. Boğaz kültürü ile karşılaştırıldığında hızlı antijen testleri tanı koymada, doğrulukta boğaz kültürlerine eşdeğer düzeyde. Hızı ve kolaylığı çok büyük bir avantaj. Antibiyotiklerin bir ilaç olduğunu unutmamamız gerekiyor, bunlar ateş düşürücü, ağrı kesici değillerdir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde istemediğimiz karaciğer, böbrek, bağırsak sistemi üzerine olumsuz yan etkileri olabilir, alerjik reaksiyonlara neden olabilir veya aşırı antibiyotik kullanımı bu bakterilerin direnç kazanmasına neden olmakta ve gelecekte, bir süre sonra biz bu bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmekte sıkıntı yaşayabiliriz, bu nedenle antibiyotikleri akılcı kullanmak, doğru kullanmak önemli” şeklinde konuştu.Doç. Dr. Gözel, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü ve ateş şikayetleri ile hastaneye başvuran Mustafa Kale’ye hızlı antijen testini uyguladı. Boğaz sürüntü örneğinin alınmasının ardından, testin sonucunun negatif çıkması üzerine Kale’nin antibiyotik kullanımına ihtiyacı olmadığı 5 dakika içerisinde öğrenildi.