Doçent Sancar: Tunceli Ve Çevresinde Diri Fay Zonları Yakında 7'den Büyük Deprem Üretebilir

Ferit DEMİR/TUNCELİ, (DHA)- TUNCELİ Munzur ve İstanbul Teknik Üniversiteleri'nin Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü ile yaptığı ortak deprem araştırma çalışmalarında yer alan Munzur Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr.Taylan Sancar, bölgenin depremselliği konulu konferansta, "Diri olan 3 ayrı fay zonu yakın zamanda 7'den büyük deprem üretebilir. Söz konusu fay hatları üzerinde olacak depremler Malatya ve Tunceli illerinde ciddi zararlar verecek boyuttadır" dedi.

Munzur ve İstanbul Teknik Üniversitesi koordinatörlüğünde MTA ile birlikte Doğu Anadolu bölgesinde yenilenmiş diri fay haritasında yer alan deprem üretme riski olan fayların özellikleri araştırmasında yer alan Munzur Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr.Taylan Sancar, Munzur Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanlığı tarafından düzenlenen, 'Son bulgular ışığında bölgemizin depremselliği' konferansında konuştu. Yrd.Doç.Dr. Sancar, Tunceli bölgesinde geçen fay zonları üzerinde yaptıkları araştırmalarda diri olan 3 ayrı fay zonunun yakın zamanda 7'den büyük deprem üretebileceğini ileri sürdü.

"HER AN DEPREM OLABİLİR"

Sancar, Tunceli ve civar illerde 3 ayrı fay zonu üzerinde uzun bir süredir araştırmalar yaptıklarını belirterek şunları söyledi:

"Yaptığımız çalışmaların ilki Bingöl'ün Yedisu İlçesi ile Erzincan'ın Üzümlü İlçesi arasında yer alan, yaklaşık 75 kilometre uzunluğundaki Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun Erzincan'ın Üzümlü ile Bingöl'ün Yedisu ilçesi arasında kalan kısmı Tunceli'nin Pülümür İlçesi'nin bir kısmını da içersine alıyor. Deprem potansiyeli olduğu bütün uzmanlar tarafından kabul edilen bir fay hattıdır. Bu fay hattının yakın zamanda bir deprem üretebileceği de tahmin edilmektedir. Kuzey Anadolu fay zonu son yüz yılda en son 1939 Erzincan depreminden sonra nerdeyse her tarafı kırıldı. Kırılmayan iki noktadan biri ise, Yedisu fayıdır. Tarihsel verilerden ve bizim kendimizin fay zonu üzerinde yaptığımız teknik ve bilimsel araştırmalarda tarihsel verileri ve bugünkü elde edilen verileri karşılaştırdığımız zaman çok ciddi bir tarihsel veri ortaya çıkıyor. Bu fay zonunun maksimum 200 yılda bir minumum 100 yılda bir Yedisu fayı üzerinde büyük deprem ürettiği gerçeği ortaya çıkmıştır. En son deprem 233 yıl önce olduğuna göre bugün artık Yedisu fayı için deprem riski yüksek durumda. Her an deprem olabilir. Bu fayın 75 kilometre uzunluğunda olduğunu düşünürsek bu fayın yaratacağı deprem yaklaşık 7.2 büyüklüğünde olması bekleniyor. Yani daha iyi anlamanız için bu depremin üreteciği enejinin boyutunu şöyle anlatayım, ABD'nin Hiroşimaya attığı atam bombasının yaklaşık 78 büyüklüğünde enerji üretecektir. Yedisu segmentinin deprem tarihçesini araştırmayı amaçlamıştır. Elde edilen veriler üzerinde en son 1784 yılında deprem olan Yedisu segmentinin çok yakın bir zamanda yaklaşık olarak 7.2 büyüklüğünde deprem üreteceğini ortaya koymaktadır. Bu fay hattının Tunceli merkeze uzaklılığı yaklaşık 70 kilometre Pülümür'e olan uzaklılığı 30 kilometre Osmanlı arşivlerinde şöyle bir bilgi yer almakta, Yedisu'da 1784 yılında meydana gelen depremde bu bölgeye 90 kilometre uzaklıkta bulunan Erzurum'da bir taş ev yıkılmış buradan şu sonuca ulaşabiliriz, bu fay hattı üzerinde meydana gelecek bir deprem ilimiz içinde ciddi bir tehlike yaratacak ve çok ciddi bir hasara neden olabilir."

"MALATYA VE OVACIK FAYLARI AYNI ANDA KIRILIRSA TARİHİN EN BÜYÜK DEPREMİ OLUR"

Yrd.Doç.Dr.Taylan Sancar, Tunceli için ikinci ciddi deprem riskinin Malatya fayı olduğunu belirterek, bu fay hattının kırılmasıyla tarihin en büyük depreminin yaşanacağının uyarısında bulundu. Sancar, "Tunceli ve bölge için diğer bir çalışmamız ise ülkemizin önemli aktif fay hatlarından biri olan Malatya-Ovacık Fay Zonu üzerinde gerçekleştirilmiştir. Devam eden bu çalışmalar ile fay zonunun senelik hareket miktarı ve deprem tarihçesi araştırılmaktadır. Fay zonunun Ovacık bölümünde yapılan hareket hızı çalışmaları fayın 3 mm/yıl hız ile hareket ettiğini göstermektedir. Malatya bölümünde yapılan çalışmalar ise fay üzerinde son 10 bin yıl içerisinde dört büyük deprem meydana geldiğini ve en son depremin günümüzde yaklaşık olarak 2 bin 430 sene önce oluştuğunu göstermektedir. Bu veriler fay zonunun deprem üretme aralığı ile birlikte değerlendirildiğinde Malatya-Ovacık Fay Zonu üzerinde yakın zamanda deprem olma ihtimalinin çok yüksek olduğunu göstermektedir. Malatya fayı üzerinde beklenen deprem fay hattının 130 kilometre olan uzunluğu dikkate alındığına yaklaşık olarak 7.5 ve Ovacık fayı üzerinde beklenen deprem fay hattının 110 kilometre olan uzunluğu dikkate alındığına yaklaşık olarak 7.4 olarak tahmin edilmektedir. Söz konusu fay hatları üzerinde olacak depremler Malatya ve Tunceli illerinde ciddi zararlar verecek boyuttadır.Yaptığımız bilimsel çalışmalar sonucunda elde ettiğimiz veriler ışığında Ovacık fayı üzerinde 2500 senede bir depremin olduğunu söyleyebiliriz. Bu fay hattı üzerinde en son deprem 2430 yıl önce olduğuna göre yakın zamanda bu fay hattı üzerinde bir depremin olabileceğini söyleyebiliriz. Eğer bu faylar üzerinde olacak deprem her iki fayı aynı anda kırarsa herhalde Türkiye'nin tarihinde belki de dünya tarihinin görmüş olabileceği en büyük depremlerden birini görmüş olacağız. Fayın uzunluğu toplam 250 kilometre bu da çok büyük bir risk arz ediyor. Bu fay hattı üzerinde oluşacak depremin büyüklüğü Hiroşimaya atılan atam bombasının 140 katı büyüklüğünde olacağını söyleyebiliriz" diye konuştu.