Doğal gaz talebinde hızlı artış

İHA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türkiye, doğal gaz tüketiminin yaklaşık yüzde 7'sini (30 milyar kübik feet) kendisi üretiyor. Son yıllarda Trakya, Mersin ve İskenderun civarlarında yeni doğal gaz yatakları bulunmuş olmakla beraber, bunlar ihtiyacı karşılamaktan uzak. Özellikle elektrik enerjisi üretimine yönelik artan sayıdaki doğal gaz çevrim santralleri ve sanayinin ihtiyacından dolayı doğal gaz talebinde hızlı artış görülüyor.

1999 yılında Türkiye, hemen hemen hepsi ithal olmak üzere 444 Bcf (milyar kübik feet) doğal gaz tüketti. Bu, toplam enerji tüketiminin yaklaşık yüzde 17'si anlamına geliyor. Türkiye'nin mevcut doğal gaz ithalatının yaklaşık yüzde 70'i Balkanlar üzerinden Rusya'dan, geri kalan yüzde 30'unun da büyük bölümü LNG tankerleri ile Cezayir ve Nijerya'dan sağlanıyor.

Türkiye, Mayıs 2001'de, İran ve Rusya ile yapılan iki önemli doğal gaz ithalat projesini erteledi. Bu tarihe kadar Türkiye, 2004 yılında başlamak üzere yıllık 850-880 Bcf tutarında doğal gaz ithalatı için anlaşma yaptı. Türkiye'nin doğal gaz tüketiminin yaklaşık iki katını oluşturan bu ithalin yaklaşık yüzde 40'ının Bulgaristan üzerinden Rusya'dan, yüzde 33'ünün Karadeniz yolu ile yine Rusya'dan (Mavi Akım Projesi), yüzde 17'sinin İran ve yüzde 8'inin de Azerbaycan'dan gelmesi bekleniyor.
15 Aralık 1997'de Rusya ile Türkiye arasında, Rus gaz şirketi Gazprom'un yılda yaklaşık 565 Bcf kapasitelik yeni bir gaz boru hattı kurması yönünde, 25 yıl için bir anlaşma imzalandı. Bu anlaşmaya göre, 2,7-3,2 milyar dolar maliyet ile, Rusya'nın güneyindeki Izobilnoye'den Karadeniz'deki Dzhugba'ya 758 mil, sonra Karadeniz'in altından Samsun Limanı'na yaklaşık 248 mil, oradan da Ankara'ya boru hattı döşenecek. Tamamlandığında Mavi Akım Hattı, dünyanın en derin sualtı gaz boru hattı olacak.

UYGULAMAYA KONAN DOĞAL GAZ PROJELERİ Rusya Federasyonu - Türkiye Doğal Gaz Batı Hattı:
Anlaşma Tarihi: 18 Eylül 1984
Alım Miktarı: 6 milyar m3/yıl
Alım Tutarı: 804 milyon dolar
Süresi: 25 yıl
Başlangıç Tarihi: 1987

Rusya Federasyonu - Türkiye Doğal Gaz Batı Hattı Kapasite Arttırımı:
Anlaşma Tarihi: 10 Aralık 1996
Alım Miktarı: 8 milyar m3/yıl
Alım Tutarı: 1.072 milyon dolar
Süresi: 23 yıl
Başlangıç Tarihi: 1998

Cezayir - Türkiye LNG Sevkiyatı:
Anlaşma Tarihi: 14 Nisan 1988
Alım Miktarı: 4 milyar m3/yıl
Alım Tutarı: 636 milyon dolar
Süresi: 20 yıl
Başlangıç Tarihi: 1994

Nijerya - Türkiye LNG Sevkiyatı:
Anlaşma Tarihi: 9 Kasım 1995
Alım Miktarı: 1,2 milyar m3/yıl
Alım Tutarı: 192 milyon dolar
Süresi: 22 yıl
Başlangıç Tarihi: 1999

Rusya Federasyonu - Türkiye (Mavi Akım) Doğal Gaz Hattı:
Anlaşma Tarihi: 15 Aralık 1997
Alım Miktarı: 16 milyar m3/yıl
Alım Tutarı: 1.936 milyon dolar
Süresi: 23 yıl
Başlangıç: 2001

İran-Türkiye Doğal Gaz Hattı:
Anlaşma Tarihi: 8 Ağustos 1996
Alım Miktarı: 10 milyar m3/yıl
Alım Tutarı: 1.340 milyon dolar
Süresi: 25 yıl
Başlangıç: 2001

Türkmenistan - Türkiye - Avrupa Doğal Gaz Hattı:
Anlaşma Tarihi: 21 Mayıs 1999
Alım Miktarı: 16 milyar m3/yıl (İlave olarak 14 milyar m3/yıl Avrupa'ya sevk)
Alım Tutarı: 2.144 milyon dolar
Süresi: 30 yıl
Başlangıç: 2002-2004