Dogecoin: Şaka amaçlı geliştirilen ve piyasa değeri 70 milyar doları aşan kripto para birimi

Kripto paraların ticari değerini ölçen CoinGecko.com internet sitesine göre dogecoin geçen ay yüzde 800'den fazla değer kazandı, piyasa değeri 70 milyar doları aştı.

Ünlü iş insanı Elon Musk, Cumartesi gecesi ABD'nin en ünlü şov programlarından Saturday Night Live'ı sunmuş, bu programda dogecoin için "alavere dalavere" ifadesini kullanmış, kripto para birimi yüzde 35 değer kaybetmişti.

Elon Musk, Pazar günü attığı tweetinde ise SpaceX'in Doge-1 adındaki bir uyduyu 2022'de Ay'a göndereceğini açıkladı.

Son bir gün içinde dijital para biriminin değeri yüzde 5 yükseldi.

Bir dogecoinin değeri 0,51 dolar civarında.

SpaceX ve Tesla şirketlerinin sahibi Elon Musk, dogecoin'in değerinin artmasında önemli rol oynuyor.

Kripto para birimlerinin fiyatlarında ani artış veya düşüşler sıklıkla görülüyor. Yatırımcılarına büyük kâr veya zarar getirebilen kripto paralar bu yüzden riskli bir yatırım aracı olarak görülüyor.

Dogecoin Cash ile yapılan satın alma

Dogecoin, Şubat ayı itibarıyla diğer kripto paraların aksine büyük bir yükseliş kaydetmişti.

Uzmanlar dogecoin'in değerlenmesinde birden fazla faktörün etki oynamış olabileceğini söylüyor.

Bunlardan biri, ABD merkezli Kronos adında bir hava temizleme şirketinin dogecoin ile bağlantılı olan Dogecoin Cash adlı para biriminden 600 milyon adet almasıydı.

12 Nisan'da gerçekleşen işlemde, şirketin kasasındaki 60 milyon dolar değerindeki para ile Dogecoin Cash alındığı açıklanmıştı.

Kronos yöneticisi Michael Rubinov, bu para birimiyle ödeme kabul eden ilk halka açık şirket olduklarını, bunu kutlamak için AirDOGE adlı bir hava temizleme cihazı üreteceklerini duyurdu. Sosyal medyada yapılan bir espriyle ortaya çıkan kripto para birimi Dogecoin, bu yıla en çok damga vuran kripto para birimlerinden biri.

Dogecoin'in değer kazanmasının bir diğer nedeni de iş insanı Elon Musk'ın "Çok yakında Ay'a gidiyor" paylaşımı olabilir.

Diğer yandan Coinbase adlı büyük kripto para borsasının ABD'deki Nasdaq borsasında halka açılmasının da bir etkisi olabileceği belirtiliyor.

Reddit etkisi

Musk'ın "Dogecoin halkın kriptosudur" ifadelerini kullandığı paylaşımı on binlerce defa retweet edilmişti.

Bu artışta, sosyal medya platformu Reddit'te örgütlenen küçük yatırımcıların da payı vardı.

Dogecoin'in 19 Nisan'daki yeni zirvesinin ardından küresel finansal danışmanlık şirketi deVere Group'un CEO'su Nigel Green bu para biriminin değerinin sert bir şekilde düşüşe geçebileceği uyarısında bulundu.

İngiltere merkezli teknoloji haber sitesi BusinessCloud'a konuşan Green, internetteki küçük yatırımcıların Ocak ayında Gamestop adlı batmak üzere olan bir ABD şirketinin hisselerini alarak şirkete değer kazandırdığını fakat bir süre sonra hisselerin sert bir şekilde değer kaybettiğini hatırlattı ve ekledi:

"Finansal dayanıklılığı veya bilgi birikimi yeterli olmayan çok sayıda tecrübesiz yatırımcının Dogecoin çılgınlığında para kaybetme ihtimali yüksek.

"Çok sayıda kişi Dogecoin'in gerçekten bir değere sahip olduğunu düşündüğü için değil, yükselişten etkilenen başkalarının da alımıyla Dogecoin'in değerinin artacağının düşündüğü ve böylece hızlı bir şekilde kâr etmek istediği için buna yatırım yapıyor."

Peki Dogecoin nasıl ortaya çıktı?

Dogecoin sosyal medyada yapılan bir espriyle ortaya çıktı.

2013'te Adobe şirketinde çalışan Jackson Palmer, o dönem internetin en popüler tartışma konularından kripto paralar (coin) ile en popüler imgelerinden Shiba köpeğini (dog'dan türetilmiş doge) birleştirerek Dogecoin terimini ortaya attı.

Palmer, Twitter paylaşımında "Dogecoin'e yatırım yapmak yeni büyük eğilim olacak" ifadelerini kullandı.

Bozuk bir İngilizce ile esprilerin yapıldığı Dogecoin imgesi (meme/mim), Twitter'da çokça paylaşıldıktan sonra Palmer bu espriyi gerçek hayatta da yaşatmak için Dogecoin.com alan adını aldı ve Bitcoin benzeri blok zincir teknolojisine dayanan kripto para birimini hayata geçirdi.

Dogecoin için kullanıcılar tarafından bitcoine kıyasla daha hızlı üretilebilen bir maden sistemi (mining) tasarlandı.

Yazılım mühendisi Billy Markus ile birlikte kurdukları Dogecoin'in başlangıçta bir şakanın ötesine geçmeyeceğini düşünen Palmer, ilerleyen aylarda ne kadar yanıldığını anladı.

Aynı düşüncede olan Markus da Mart 2021'e Newsweek'e verdiği söyleşide, "Para birimini üç saatte tasarladık, üstelik zamanımızın çoğunu, görünüşünün nasıl olacağına ayırmıştık. Comic Sans fontunu kullanamasak bu para birimini yaratmazdık" demişti.

Beklenmedik popülerlik

Özellikle sosyal medya platformu Reddit'i kullananlar bu esprili para birimine büyük ilgi göstermeye başladı.

Teknoloji sitesi CNet'in aktardığına göre Reddit'te insanlar birbirlerine beğendikleri paylaşımlar için, o dönem değeri çok düşük olan Dogecoin hediye etmeye başlayınca para biriminin yaygınlığı arttı.

Dogecoin'i kuran ikili, CNet'e yaptığı açıklamada başlangıçta Dogecoin'leri, değerini hiç dikkate almadan, Jamaika yarış kızağı takımından Afrika'daki su kuyusu projelerine kadar çeşitli yerlere bağışladıklarını fakat ilerleyen aylarda insanların Dogecoin'e daha fazla para yatırmaya başlamasıyla birlikte "Yatırımlarının karşılığını almayı uman ve Dogecoin'in değerine büyük önem atfeden çok sayıda insanla karşı karşıya kaldıklarını" söylemişti.

İlk aylardaki hızlı dalgalanmalardan sonra para biriminin değeri 0,003 ile 0,01 dolar civarında sabitlendi ve birkaç istisna dışında 2020 sonuna kadar o fiyat civarında kaldı.

Öyle ki, Elon Musk'ın 18 Temmuz 2020'de Dogecoin'in küresel finansal sistemi yenmesinin kaçınılmaz olduğunu söyleyen esprili paylaşımı, kripto para biriminin değerine neredeyse hiç etki etmedi.

https://twitter.com/elonmusk/status/1284291528328790016

Fakat 2021 başında Reddit üzerinden örgütlenerek bazı yatırım enstrümanlarına birlikte para yatırarak değerlerinin hızla yükselmesini sağlayan sosyal medya kullanıcıları, bunu Dogecoin için de yapmaya başladı.

Batmak üzere olduğu konuşulan ABD'li GameStop şirketinin hisselerinin iki haftada yüzde 1.700 artmasına yol açan ve ardından da gümüşe yatırım yaparak gümüşün değerini birkaç günlüğüne de olsa yüzde 10 artışla sekiz yılın zirvesine taşıyan kullanıcılar, Ocak 2021'den itibaren Dogecoin'e de para yatırmaya başladı.

Reddit, 28 Ocak'ta GameStop hisselerinin zirveye ulaşmasından sonra yaptığı açıklamada bu platform üzerinde bir araya gelen bireysel yatırımcıların hisse piyasasındaki eylemleriyle ilgili yetkili kurumların kendileriyle temasa geçmediğini söyledi.

Reddit sözcüsü, "Sitemizde yasa dışı içerik paylaşmak ya da yasa dışı işlemlere aracılık etmek kesinlikle yasaktır. Durumu gözden geçireceğiz ve konuyla ilgili hukuki soruşturmalarla işbirliği yapacağız ya da gerekli adımları atacağız" diye konuştu.

ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), hisse senedi piyasasındaki çalkantıyı "faal bir şekilde takip ettiğini" açıkladı.

SEC yaptığı yazılı açıklamada, "Yatırımcıları koruma ve adil, düzenli ve etkili piyasaların varlığını sürdürmesi misyonumuza uygun olarak, durumu değerlendirmek ve kurallara tabi olan kurum, finansal aracılar ve diğer piyasa katılımcılarını faaliyetlerini gözden geçirmek için diğer düzenleyici kurumlarla birlikte çalışıyoruz" dedi.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada da durumun yakından takip edildiği belirtildi.

Ancak bu yaşananların spekülatif hareket olup olmadığına dair farklı yorumlar mevcut.

SEC'in eski avukatlarından Jacob Frenkel, yaşananların kurumun yetki alanına girdiğini söyledi.

Frenkel, "Hisse fiyatının geldiği düzeyi haklı kılan kurumsal bir gelişmenin olmadığı durumlarda bireysel fikirlerden kaynaklanan bu tarz çalkantı yaratan işlemler, tam da SEC'in yetki alanına giren konular arasında yer alır" dedi.

Ancak bu son yaşananları kuşak farklılıklarına ve yeni neslin eskisine göre daha farklı yatırım alışkanlığına sahip olmasına bağlayanlar da var.

VanEck'te yatırım uzmanı John Patrik Lee, bu son yaşananların "geçici bir heves" olmadığını söyledi.

Lee, "Bireysel bir işlemci, para kazanmak için artık Wall Street'e bel bağlamak zorunda değil. Eski müesses nizam (Wall Street) ile son dönemde yükselişe geçen bireysel işlemciler arasında düşmanca bir ilişki gözlemliyorum" değerlendirmesini yaptı.