Doğum kontrol yöntemleri erkeklerde de uygulanabilir? (Doğum Kontrol)
Op. Dr. Murat Çeltik Doğum kontrol yöntemleri erkeklerde de uygulanabilir? Konusuna açıklık getiriyor
Her evli çiftin rüyasını süsleyen konu çocuk sahibi olmaktır. Fakat biçok kişi eğitim, kariyer, maddi sebeplerle bu isteklerini birkaç yıl veya daha uzun süre bekletirler veya ertelerler, bu dönemde hamileliği önleyici yöntemler kullanırlar. Aynı şekilde çocuk sahibi olduktan sonra başka çocuk istemediklerinde de yine korunma yöntemlerini kullanırlar.
Korunma yöntemleri kadınlara ve erkeklere göre farklı olmaktadır, kadınlarda doğum kontrol hapı, spiral takılması, tüplerin bağlanması gibi yöntemler kullanılır. Erkeklerde kullanılan korunma yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
1.Kondom-Prezervatif kullanımı :
Prezervatif (kondom) penise kılıf şeklinde takılıp dışarı çıkan ejakülatı içerisinde hapsetme amacıyla keşfedilmiştir. Tarihte çok eski zamanlarda dahi penise kılıf uygulamasının kullanıldığına dair veriler bulunmaktadır. Özellikle 18 .yüzyıldan itibaren hayvan bağırsağından elde edilen kılıflara kondom adı verilmiştir. Daha sonraki yıllarda sanayinin gelişmesi ile sentetik maddelerden yapılır hale gelmiştir. Son dönemlerde poliüretan, lateks benzeri ürünlerden elde edilmektedirler. Prezervatif kullanımı cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı diğer yöntemlerden daha koruyucudur.
2.Geri çekme Yöntemi: Çiftler, boşalma oluncaya kadar cinsel ilişkilerini sürdürürler, boşalmadan hemen önce erkek penisini vaginadan geri çeker ve ejakülasyon (boşalma) vaginanın tamamen dışında gerçekleşir. Ne zaman boşalma olacağını öncesinde kestiremeyen erkeklere bu yöntemi kullanmamaları önerilir.
Bu yöntem yapılması kolay, hiçbir ilaç veya araç kullanmadan yapılabilmektedir. Yöntemin dezavantajı cinsel ilişkinin plato denen doyum aşamasında kesilmesi, doyuma ulaşmada sıkıntı yaşanmasıdır. Ayrıca bu yöntemi yeni kullanmaya başlayan çiftlerde % 20 ‘ye yakın başarısızlık oranı gelişmekte ve istenmeyen gebelikler oluşabilmektedir.
3.Vazektomi yapılması :
Meni kanallarının (vaz deferens) kesilmesi veya kanalın tıkanık hale getirilmesine vazektomi ismi verilir. Vazektomi oldukça etkili ve ucuz bir yöntemdir. Genel olarak kalıcı olduğu bilinir fakat mikrocerrahi konusunda tecrübeli cerrahlar tarafından yapılan geri düzeltme ameliyatı sonrası %50 oranında gebelik bildirilmiştir.
Vazektomi, erkeklerde en etkili, güvenilir ve kalıcı hamilelik önleyici yöntemdir. Kadınlarda uygulanan tüplerin bağlanması şeklinde bir operasyondur. Fakat işlemin kadınlarda olduğu gibi karın içerisinde değil kasık bölgesinde testislerin olduğu lokalizasyonda yapılması ve işlemin poliklinik şartlarında dahi yapılabilmesi avantajıdır. Vazektomi, kadınlardaki tüplerin bağlanması işleminden daha ucuz, daha kolay ve operasyona bağlı sorunların daha az oluştuğu bir cerrahi yöntemdir.
Erkekler arasında vazektomi sonrası erkekliklerini kaybedecekleri endişesi bu işlemin yapılma oranını düşürmektedir. Vazektomi için yasa gereği eğer birey 18 yaşını geçmiş ise başka bir kişiden onay almadan bu işlem yapılabilirken, evli çiftlerde eşinin onayının alınması da şarttır. Bu işlemin kalıcı olduğu akılda bulundurulmalıdır. İşlemden 3-6 ay sonra sperm tahlili yapılarak sperm tespit edilemez ise işlemin başarılı olduğu kabul edilir. Vazektomi işlemine bağlı, kanama, enfeksiyon ve sperm granülomu gibi komplikasyonlar gelişebilir.
4.İlaç kullanımı yöntemi(Steroidal yöntemler/Steroidal olmayan yöntemler):
İlaç kullanımı yönteminde içinde bulunan steroidal yöntemde hormonal ilaç kullanımı ile sperm üretimi engellenmektedir. Androjenin hormonal yöntemde kullanılması durumunda hamilelik oluşumunu engelemeye yönelik başarı yaklaşık % 97-100 civarındadır.
Sperm üretimi üzerine negatif etkisi olan bu yöntemde ilacın kullanımının bırakılmasından 3-4 ay sonra sperm üretiminin normalleştiği görülmüştür.
Bu saydığımız yöntemlerden hangisini kullanılacağını belirleyen faktörler; hastanın yaşı, çocuğunun olup olmaması, sonraki yıllarda çocuk sahibi olmak isteyip istemediğinin bilinmesidir.
SORU VE GÖRÜŞLERİNİZ İÇİN muratceltik@mynet.com
Facebook: Murat Çeltik
