‘doktor Robot’ Engellilerin Hizmetinde

Yrd. Doç. Dr. Gökhan Çuvalcıoğlu, dünyada ilk kez geliştirdiği ‘Doktor Robot’ sistemini, engellilerin hizmetine sundu. İnternet üzerinden çalışan bir bilgisayar sistemi olan ve hastaları sesli olarak sorgulayıp doğru polikliniğe yönlendiren ‘Doktor Robot’a, işitme engelliler için işaret dili eklenirken, tüm engellilerin rahatlıkla kullanabilecekleri bir kabin de oluşturuldu.

Mersin Üniversitesi (MEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Gökhan Çuvalcıoğlu, sağlık hizmeti almak isteyen hastaların yapay zeka teknolojisi tabanlı bir robot tarafından sorgulanması, doğru polikliniğe yönlendirilmesi ve hastaya istediği sağlık kuruluşundan randevu verilmesini içeren sistemi, engelliler için yeniden düzenledi. Yeni sistemi İHA'ya anlatan Çuvalcıoğlu, işitme engelli iki lise öğrencisine de sistemi tanıtarak, kısa sürede rahatlıkla kullanmalarını sağladı. İşitme engelliler öğretmeni Emel Gökalp’in yardımıyla sistemi öğrenen işitme engelli lise öğrencileri Ebru Hançer ve Fatime Deniz, sistem üzerindeki işaret dili ile hastalıkları hakkında sorgulandı. Sistem üzerinden işaret diliyle sorulan sorulara dokunmatik ekrandan yanıt veren iki öğrenci, kısa sürede hangi polikliniğe gitmeleri gerektiği konusunda bilgi edindi.

İlk defa sistemi kullanan öğrenciler, sistemin çok güzel olduğunu ifade ederek, “Önceden doktora gittiğimiz zaman problem yaşıyorduk, anlaşamıyorduk ve sorunumuzu yazarak anlatıyorduk. Ama çok kolay olacak, hiçbir problemimiz kalmayacak. Doktorla anlaşmakta, sorunlarımızı ona iletmekte çok kolaylık sağlayacağını düşünüyoruz” dedi.

“SİSTEMİMİZ ENGELLİLERE HİZMET VERECEK ŞEKİLDE ÇALIŞIYOR”

Dünyada ilk kez geliştirdiği ‘Robot Doktor’ projesine sürekli yenilikler ekleyen Çuvalcıoğlu, engellilerin de kullanımına sunduğu yeni sistemle ilgili bilgi verdi. Doktor Robot ile ilgili daha önce, yapay zeka teknolojisini kullanarak insanlarla sohbet eden bir doktor yaptıklarını anımsatan Çuvalcıoğlu, “Daha sonra sosyal sorumluluk olarak engelli insanları da düşündük ve sağlık sektöründe de onların hayatlarını kolaylaştırmak istedik. Sistemin içerisine işitme ve görme engelliler için özellikler yükledik. Sistemimizin tamamı işitme ve görme engellilere hizmet verecek şekilde çalışabiliyor şu an. İşitme engelliler için bütün sorular, Türk Dil Kurumu’nun belirlediği işaret diliyle soruluyor, cevapları alınıyor. Bu cevaplar hekimin dili neyse ona çevrilerek ekranına yansıtılıyor. Hekime sadece hastayı muayene etmek kalıyor” diye konuştu.

Sistemin okuma yazma bilmeyenler için renklerle, görme engelliler için tuşlarla, işitme engelliler için de işaret diliyle hareket ettiğini söyleyen Çuvalcıoğlu, bunun için engellilerin bütün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde bir de kabin tasarladıklarını kaydetti. Sistemin içinde bulunduğu kabinin Avrupa Birliği (AB) standartlarına göre tasarlandığını aktaran Çuvalcıoğlu, “Kabinin içinde tekerlekli sandalye kullanan insanların ekrana hakim olabileceği, görme engellilerin sistemi rahatlıkla parmaklarıyla dokunarak çalıştırabilecekleri, işitme engelliler için de görsel olarak bir takım tasarımlarımız var. Bunun yanında sorgulama sırasında çok özel sorular olacağı için kabinin içerisindeki sesin dışarıdan duyulmamasına yönelik de bir tasarı geliştirdik. Ses kırılıyor ve kabinin hemen önünde sırada bekleyen kişiye hiçbir şekilde gitmiyor. Dolayısıyla kişinin mahremiyetine de dikkat eden bir kabinden bahsediyoruz. Biz bunların hayata geçirilmesini, özellikle engellilerin bundan faydalanmasını istiyoruz. Ayrıca hekimlerimiz de faydalansın istiyoruz. Biz bütün dilleri birbirine çevirip, hekimin istediği dile de döndürebiliyoruz. Dolayısıyla bunu hastanelerin bahçesinden kurtarmak, yaşamımızın yoğun olduğu her yerde kullanılsın istiyoruz” ifadelerini kullandı.

‘Doktor Robot’un, hem yapay zeka teknolojisinin hem de dil teknolojisinin kullanılmasından dolayı Mersin Teknopark’ın önerisiyle AB destekli Dil ve Yapay Zeka Teknolojisi Zirvesi’nde Türkiye’yi temsil edecek tek proje olacağını bildiren Çuvalcıoğlu, sonucun 27 Haziran 2013 tarihinde belli olacağını ifade etti.

Patent için yaptıkları başvurunun henüz sonuçlanmadığını da belirten Çuvalcıoğlu, projeyle ilgili gerek internet arama motorlarından, gerekse bazı özel hastanelerden sistemin kullanımıyla ilgili istekler geldiği bilgisini verdi. Çuvalcıoğlu, şöyle devam etti:

“Ancak, bunlar bizim hedeflediğimiz istekler değil. Bizim istediğimiz hastanelerin içerisinden bu sistemi çıkarmak. Yani insanların yaşadığı her yerde bunun kullanılmasını sağlamak. Dolayısıyla şu an için bu istekleri değerlendiriyoruz ama bizim istediğimiz tamamen sosyal bir etkisi olsun, herkese katkısı olsun.”

Çuvalcıoğlu, bundan sonraki aşamanın artık sistemi insanların kullanımına sunmak olduğunu da sözlerine ekledi.