Dokunulmazlık görüşmelerinde ilk tur: Ne olacak?

Rengin Arslan

BBC Türkçe, Ankara

Dokunulmazlıkların kaldırılmasıyla ilgili Anayasa değişikliğinin Meclis'ten geçmesi için 367 oy gerekiyor.

Meclis'te fezlekesi bulunan milletvekillerinin yasama dokunulmazlıklarının kaldırılmasıyla ilgili olan ve Komisyon görüşmeleri sırasında vekiller arasında kavgalara neden olan Anayasa değişikliği teklifi bugün Meclis genel kurulu gündemine geliyor.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Grup Başkanvekili Bülent Turan, "AK Parti, 316 vekiliyle beraber firesiz, Başbakanından vekiline, genel başkan yardımcısından, MKYK üyesine kadar oylamaya eksiksiz olarak katılacak" dedi.

Dokunulmazlıkların kaldırılmasına hayır oyu vereceğini belirten Halkların Demokratik Partisi (HDP) de Meclis görüşmelerine katılacak.

Anayasa değişikliği ile ilgili maddeler konusunda partiler grup kararı almıyor. Oylama gizli usulle de yapılacağı için partilerin liderlerinin kamuoyuna yansıttıkları görüşler her seferinde sandıklarda karşılığını bulamayabiliyor ve fireler yaşanabiliyor.

Meclis'te dosyası bulunan AKP'li vekillerden de gizli oylama sırasında fire gelebileceği konuşuluyor.

Kaç milletvekili için kaç dosya var?HDP'den eş başkanlar Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ dahil toplam 50 vekilin Meclis'te dosyası bulunuyor.

Meclis'e gelen dokunulmazlık dosyasının sayısı 667.

En fazla dosya ise 405 ile HDP'ye ait. Aralarında partinin eş genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın da bulunduğu pek çok HDP'li milletvekili için dosyalar Meclis'e gelmiş durumda.

Diyarbakırlılar dokunulmazlık tartışmalarına ne diyor?Erdoğan: HDP Eş Başkanlarının sözleri anayasa suçuHDP'yi, 192 dosya ile Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 46 dosya ile AKP ve 20 dosya ile Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) takip ediyor.

Bağımsız Ankara milletvekili Aylin Nazlıaka'nın da 5 dosyası bulunuyor.

Hakkında dosya düzenlenen toplam 138 milletvekili bulunuyor.

Teklif edilen değişiklik ne?Dokunulmazlıkların kaldırılmasıyla ilgili Anayasa değişiklik teklifini AKP getirmiş, teklif komisyondaki tekmeli ve yumruklu tartışmalardan sonraDokunulmazlık teklifi TBMM Anayasa Komisyonu'ndan geçti.

Bu değişikliğe göre, değişikliğin kabul edildiği tarihte Meclis'te dosyası bulunan milletvekilleri için Anayasa'nın yasama dokunulmazlığını düzenleyen 83. Maddesi uygulanmayacak.

Bu maddenin kapsamı şöyle:

"Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili Meclis'in kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz."Ancak AKP'nin teklifi, geçici bir madde ile bu uygulamayı geçici olarak askıya alıyor. Geçici madde olması nedeniyle bu Anayasa değişikliği bir kereliğine yürürlükte kalacak ve kalıcı olmayacak.

Anayasa'da geçici olsa da bir maddede değişiklik yapılabilmesi için iki ayrı oturumda iki ayrı oylama yapılması gerekiyor. Bu iki oylamanın birbirine etkisi bulunmuyor.

Oylama nasıl yapılacak?Bugün ilk oylama gerçekleşirse, bir sonraki oylamanın da 20 Mayıs Cuma günü gerçekleşmesi planlanıyor.

Ancak CHP'nin ikinci tur oylamanın Pazartesi gününe alınması için bugün Meclis'e teklif verme konusunu değerlendirdiği belirtiliyor.

Birinci ve ikinci tur oylamalar arasında en az 48 saat olması gerekiyor.

AKP'nin 316 vekili Anayasa değişikliğinin Meclis'ten geçmesi için yeterli değil. CHP ve MHP'den de teklife destek gelmesi gerekiyor.

İlk tur oylamada salt çoğunluğun, yani oturuma katılanların yarısından bir fazlasının oyu yeterli olacak. Ancak bu teklifin kabul edildiği anlamına gelmiyor.

Nihai sonuç ikinci turda yapılacak olan oylamada belli olacak.

Buna göre, değişikliğin referanduma gidilmeden kabul edilmesi için 367 oy gerekli.

Değişiklik önerisinin referanduma gitmesi için ise en az 330 oy çıkması gerekiyor.

TBMM'de Meclis Başkanı İsmail Kahraman dışında AKP'nin 316, CHP'nin 133, MHP'nin 40, HDP'nin ise 59 milletvekili bulunuyor.