Domino oyununun ilk defa ne zaman ve nerede oynandığını söylemek zor. Pratik bir oyun olması ve bir nevi zihin egzersizi olarak görülmesi onu pek çok farklı kültürde oynanan bir oyun haline getirmiş. Günümüzdeki haliyle ilk olarak 18. yüzyılda İtalya'da bir salon oyunu olarak oynandığı biliniyor. Buradan önce Fransa'ya, Fransa'dan da tutsaklar aracılığıyla İngiltere ve ardından da Amerika'ya ulaştığı tahmin ediliyor. Bu kadar geniş coğrafyalarda oynanması da doğal olarak domino oyununun oynanış biçimleriyle ilgili farklılıklar meydana getirmiş. Biz de yazımızda sizin için en yaygın olarak oynanan domino oyunundan bahsettik. Öyleyse "Domino nasıl oynanır, okul öncesi çocuklar için faydalı mıdır, kuralları nelerdir?" gibi soruların cevaplarına bakalım.
Domino en az iki, en fazla dört kişiyle "domino taşları" ile oynanan bir oyun. Domino taşları dedik ama dominoyu ahşap parçalar, kartlar ve pullarla da oynamak mümkün. Bu esnekliği sayesinde okul öncesi çocukların zihinsel etkinliklerinin gelişmesi için de daha basit kurallarla oynatılabilen bir oyun. Çocukların kartlar ya da taşlar üzerindeki nokta sayılarının aynısını bulup yerleştirmesi okul öncesi dönem için etkinlik kitaplarında görülen uygulamalardan.
Domino taşlarını ele alacak olursak üzerinde bir çizikle ikiye ayrılan ve her bölmede farklı sayı değerlerini noktalarla gösteren taşlar olduğunu söyleyebiliriz. Oyunun temel mantığı yerdeki taşların açık uçlarındaki sayı değerine sahip taşlarımızı uç uca ekleyerek elimizdeki taşları rakiplerimizden önce bitirmek.
İki ya da dört kişiyle oynanır.
İki kişi için bir paket, dört kişi için iki paket domino taşı açılır.
Taşlar ters kapatılarak karıştırılır.
Oyunculara yedişer adet taş dağıtılır.
Oyuna başlamak için oyuna başlayacak oyuncunun elinde, en az bir tane iki bölmesinde de aynı sayı değeri olan (çift) taş olması gerekir.
Oyuna başladıktan sonra taşların açık uçlarına elimizdeki aynı değer kısmı gelecek şekilde taşlar yerleştirilir.
Yerdeki taşların açık uçlarındaki sayıdan elimizde yoksa dağıtılmayan taşlardan elimize o sayı gelene kadar taş çekilir.
Oyunculardan birinin elindeki taşlar biterse, diğer oyuncuların elindeki taşların puanları ceza olarak yazılır.
Oynayacak kişi sayısına göre bir veya iki paket taş açılır. Taşlar karıştırılır ve oyuncular sırasıyla bir taş çeker. En yüksek değerde taşı çeken oyuncu oyuna başlama hakkı kazanır. Taşlar tekrar kapalı olarak karıştırıldıktan sonra oyuncular yedişer tane taş alır. Taşların kalanları sıralı ve kapalı olarak kenara dizilir.
Oyuna başlayacak oyuncu istediği bir taşı masaya dik olarak koyar ve oyun başlar. Sıradaki oyuncular sırasıyla uçtaki sayı değerine eşit değerdeki taşlarını koyarak oyunu devam ettirirler. Elinde kenardaki taşın uç değerinde taş olmayan oyuncu kapalı taşlardan o değerde taş gelene kadar taş çeker. Oyunculardan biri elindeki taşları bitirirse tur sona erer. Oyuncuların ellerinde kalan taşların üstündeki toplam nokta sayısı ceza puanı olarak oyuncuların hanesine yazılır. Oyun öncesinde belirlenen cezaya ulaşınca oyun biter. Yaygın olarak 100 veya 150 puan olarak belirlenir.
Elindeki taşları bitiren oyuncu domino diyerek oyunu bitirir. Oyun bittikten sonra oyuncuların ellerindeki taşların üzerindeki nokta değeri toplamı ceza puanı olarak yazılır. Örnek olarak 3-2 taşının ceza puanı 5 olarak toplanır. Ayaz taşı olarak bilinen 0-0 taşının ceza değeri 20 puandır.
Domino oyununda her sayıdan 7 tane bulunur. Sayıları doğru takip ederseniz rakibinizin önünü kesebilir ve bankadan taş çektirmek zorunda bırakabilirsiniz. Bu sayede oyun bitiminde rakibinizin elindeki taşların çok olması ona yüksek cezalar yazdırmanızı sağlar. Siz de elinizde sayı değeri yüksek olan taşları daha önce elden çıkartmayı tercih edebilirsiniz. Özellikle oyun sonunda 0-0 taşının yüksek ceza puanı yüzünden elinizde bulunmaması sizin için iyi olur.
