Dost eş anlamlısı birden fazla olan kelimeler arasındadır. Yakın arkadaşlar için kullanılır. Güvenilen, sevilen, yakın görülen arkadaşlara dost denir. Halk arasında farklı kelimeler de dost yerine geçer.
Cümle içindeki kullanımının amacına göre bir eş anlamlı kelime dost yerine geçebilir. Atasözleri ve deyimlerde yer aldığı gibi günlük konuşma dilinde de sıkça karşılaşılan bir kelimedir.
Türk Dil Kurumu dost kelimesi için dördü isim biri sıfat türünde beş farklı tanım yapar. Kelimenin eş anlamlıları da bu tanımlar ile belirlenir. Yapılan tanımlar şunlardır:
Sevilen, güvenilen, yakın arkadaş, gönüldaş, iyi anlaşılan kimse, düşman karşıtı. Erkek veya kadının evlilik dışı ilişki kurduğu kimse, zamazingo. Sahibine sevgi gösteren hayvan. Bir şeye aşırı ilgi duyan, onu koruyan kimse. İyi geçinen, aralarında iyi ilişki bulunan kişiler.
Bu tanımlar doğrultusunda bazı örnek cümleler de verilmiştir. Bu cümleler şöyledir:
Yaren, zamazingo, tutkun, geçimli, gönüldaş, arkadaş gibi dost kelimesinin eş anlamı olan kelimeler cümle içindeki kullanımlarına göre dost yerine geçebilen kelimelerdir.
Farklı kelimelerle bir araya gelerek yeni anlamlarda yeni birleşik kelimeler de üretebilirler. Can dost, kara gün dostu, can dost, dost canlısı gibi ifadeler bu durumun örnekleri arasındadır.
Bir kelimenin hangi anlamda ve ne amaçla kullanıldığını anlayabilmek için yer aldığı cümlenin bütününe bakılması gerekir. Dost kelimesinin ve eş anlamlı kelimelerinin geçtiği atasözü, deyim ve cümle örnekleri şöyledir: