"Dostane Çözüm"den Haberimiz Yok

İZMİR - MUSTAFA YILDIRIM - Mahkemelerin dosya yükünü azaltılması, vatandaşlar ve özellikle de şirketler arasındaki uyuşmazlıkların giderilmesi amacıyla uygulanmasına başlanan arabulucuk sisteminin vatandaşlar tarafından yeterince bilinmediği belirtildi. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde kadıya gitmeden başvurulan ve günümüzde batı ülkelerinde yaygın olarak uygulanan hukuk uyuşmazlıklarında "arabuluculuk" günümüzde mahkemelerin artan iş yükünü hafifletmek amacıyla yeniden hukuk sistemimize yerleşti. Tarihteki geleneksel uygulamalarında "dostane çözüm yolu" müessesesi olarak da bilinen "Arabuluculuk" kanunu 2012 yılanda yürürlüğe girse de uygulama örneklerine bu yıl başlandı. AA muhabirinin Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı verilerinden derlediği bilgilere göre, bu yılın Ocak ayında tam anlamıyla uygulamasına başlanan "Arabuluculuk" için haziran ayı sonuna kadar 30 başvuru yapıldı. Bu başvuruların 27'si arabulucu avukatlar tarafından çözüme kavuşturulurken, arabulucuya giden taraflardan 2'si anlaşma sağlayamadı, bir başvuru ise kanun kapsamı dışında kaldı. Uyuşmazlık yaşayan tarafların arabulucu avukatlarda anlaşma oranı yüzde 90 oranında gerçekleşti. Taraflar, arabulucu avukatlara en çok 10 başvuru ile İstanbul'da giderken, Ankara ve Bursa'da 4'er, Konya'da 3, İzmir ve Kocaeli'de 2'şer, Eskişehir, Manisa, Denizli, Gaziantep ve Kayseri'de ise birer müracaat oldu. Çözümü arabulucu avukatla arayan taraflar içinde en çok işçi-işveren karşı karşıya geldi. İşçi alacağı konusunda 10 işçi ile işverenin anlaşma yolunu açan arabulucular, nafaka miktarının belirlenmesi için 5, iş kazası nedeniyle 4, borç alacak ilişkisi için 3, kat karşılığı inşaat sözleşmesi için 2, mal ayrılığı için 2, miras taksimi, mal rejiminin tasfiyesi, maddi tazminat ve taşınmaz taksimi için de açılan 1'er dosyada tarafların anlaşmalarını sağladı. Arabuluculara gelen 30 uyuşmazlık dosyasının 25'i 2 taraflı anlaşmazlıklar olurken, diğerlerinin ise 3, 5, 6 ve 9 taraflı anlaşmazlık olduğu bildirildi. - "Uygulama bilinmiyor" Uygulama ile ilgili AA muhabirine bilgi veren arabulucu avukat Esma Çakır, sistemin henüz çok yeni olduğunu bu nedenle vatandaşlar tarafından bilinmediğini ifade etti. Çakır, mahkemelerin dosya yükünü azaltılması, vatandaşlar ve özellikle de şirketler arasındaki uyuşmazlıkların giderilmesi amacıyla yürürlüğe giren uygulamanın taraflar arasındaki hukuki uyuşmazlıkları mahkemeye başvurmadan veya dava sırasında daha kısa zamanda, daha az maliyetle çözüme kavuşturabildiklerini dile getirdi. Bu uygulamayı hukuk fakültelerinden mezun, en az 5 yıllık kıdeme sahip arabuluculuk eğitimi aldıktan sonra Adalet Bakanlığı Arabulucular Siciline kayıtlı avukatların yapabildiğini kaydeden Çakır, tarafların sorunlarını konuşmalarına yardım edecek uygun bir ortam sağladıklarını ifade etti. Karşılıklı konuşan tarafların anlaşmaya vardıkları konuları bir tutanakla imza altına aldıklarını belirten Çakır, şöyle konuştu: "Arabuluculuk aynı zamanda toplumsal uzlaşmaya büyük katkı sağlıyor. Küçük meseleler yüzünden mahkemelik olan kişiler arasındaki husumetler mahkeme aşamasında daha da derinleşebiliyor. Arabulucu ile çözümün bulunması uzlaşı kültürünü geliştiriyor. Arabulucuya başvurmak kişinin dava hakkını kaybettirmiyor. Bu uygulama mahkeme sürecindeki harç, pul, keşif bedeli, avukat masrafı gibi giderlerin yanında zamandan da önemli tasarruf sağlıyor. Artık Türk vatandaşlarının da aralarındaki uyuşmazlığı mahkemeye gitmeden resmi yöntemlerle çözebileceği bir sistem var. Özellikle isminin mahkemelerde geçmesini istemeyen büyük şirketler için bu uygulama tercih konusu. Dostane bir çözümle taraflar oturup bir arabulucu avukat yönetiminde anlaşmanın zemini hazırlanıyor. Bu anlaşma hukuki bağlayıcılığı olan yazılı bir metin haline getiriliyor. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden bu yana kültürümüzde yer alan arabuluculuk uygulamasına, günümüz Avrupasında yaygın olarak başvuruluyor. Arabuluculuk kanunla tekrar ülkemizde yerleşti, bu uygulamanın bilinmesini istiyoruz." Çakır, uygulamanın tanıtımı için adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı'nın tanıtım için, seminer, afiş ve broşür çalışmalarının yanında tanıtıcı SMS’ler atarak sistemle ilgili bilincin oluşması yönünde çalışmalar yürüttüğünü, çok izlenen televizyon dizilerinde de konunun işlenerek farkındalığın arttırılmasına çalışıldığını sözlerine ekledi.