Döviz gelir gideri arasındaki açık hızla büyüyor

ANKARA(ANKA)- Türkiye, yılın ilk sekiz ayında ihracat, turizm, taşımacılık, yurt dışı müteahhitlik gibi tüm alanlardan elde ettiği her 100 dolarlık döviz gelirine karşılık, büyük bölümü ithalata olmak üzere 127 dolarlık döviz harcaması gerçekleştirdi.

Elde ettiği toplam döviz geliri, yaptığı döviz harcamaları içinde sadece ithalatın faturasını bile karşılamaya yetmeyen Türkiye'nin, cari açığını finanse edebilmek için, yabancı sermaye girişlerine ihtiyacı giderek büyüyor. Küresel ve ulusal ekonomideki koşulların kötüleşmesi nedeniyle yabancı sermaye girişi önceki yıllara göre çok düşük kalırken, döviz gelir gideri arasındaki makas giderek açılıyor.

KAZANÇ 100, HARCAMA 127 DOLAR Türkiye, Ocak-Ağustos döneminde 97 milyar 997 milyon doları ihracat yoluyla olmak üzere toplam 126 milyar 831 milyon dolar döviz geliri elde ederken, 139 milyar 629 milyonu ithalata toplam 161 milyar 669 milyon dolarlık döviz harcaması yaptı.

İhracat gelirleriyle ithalat faturasının sadece yüzde 70.2'sinin karşılanabildiği anılan dönemde, toplam döviz geliri ise ithalatın ancak yüzde 90.8'ini karşılamaya yetti. Toplam döviz geliri toplam döviz harcamasının ise yüzde 78.5'ini karşılayabildi. Buna göre toplam döviz harcaması, toplam döviz gelirinin yüzde 127.5'i düzeyinde gerçekleşti. Diğer bir deyişle Türkiye kazandığı her 100 dolara karşılık yaklaşık 127 dolarlık harcama yaptı.

İhracat dışındaki döviz gelirlerinin 14 milyar 346 milyon dolarını turizm, 5 milyar 19 milyon dolarını uluslar arası taşımacılık, 1 milyar 413 milyon dolarını faiz, 642 milyon dolarını yurt dışı müteahhitlik geliri, 867 milyon dolarlık bir bölümünü de işçi dövizi girişleri oluşturdu. Diğer alanlardan elde edilen döviz gelirlerinin toplamı ise 6 milyar 547 milyon dolar oldu.

İTHALAT DIŞINDAKİ DÖVİZ HARCAMASI 22 MİLYAR DOLAR

Yılın ilk sekiz ayında ithalat dışındaki döviz giderlerinin ise 7 milyar 845 milyon dolarını faiz ödemeleri, 5 milyar 321 milyon dolarını taşımacılık giderleri, 2 milyar 373 milyon dolarını turizm, 6 milyar 501 milyon dolarını da diğer döviz harcamaları oluşturdu.

Geçen yılın aynı dönemine göre ithalat 37 milyar 198 milyon, taşımacılık giderleri 1 milyar 471 milyon, faiz ödemeleri 845 milyon, turizm giderleri 190 milyon, diğer harcamalar da 1 milyar 379 milyon dolar arttı. Böylece sekiz aylık dönemlere göre toplam döviz harcamasındaki artış 41 milyar 83 milyon dolara ulaştı.
Aynı dönemde döviz gelirlerindeki artış ise 25 milyar 379 milyon doları ihracattan olmak üzere toplamda 30 milyar 22 milyon dolarlık bir artış gösterdi. Böylece, geçen yılın ilk sekiz ayında 23 milyar 777 milyon dolar olan cari açık, bu yıl aynı dönemde 34 milyar 838 milyon dolara ulaştı. Döviz gelir ve gideri arasındaki fark 11 milyar 61 milyon dolar büyüdü.

/**
Döviz gelir gideri (Ocak-Ağustos; milyon dolar)
2008 2007 Fark Değ.(%)
GELİR 126.831 96.809 30.022 31,0
İhracat 97.997 72.618 25.379 34,9
(Bavul ticareti) 3.752 3.914 -162 -4,1
Turizm 14.346 11.877 2.469 20,8
Faiz 1.413 1.445 -32 -2,2
İşçi dövizi 867 727 140 19,3
Taşımacılık 5.019 3.994 1.025 25,7
Yurt dışı müt. 642 515 127 24,7
Diğer 6.547 5.633 914 16,2
GİDER 161.669 120.586 41.083 34,1
İthalat 139.629 102.431 37.198 36,3
Turizm 2.373 2.183 190 8,7
Faiz 7.845 7.000 845 12,1
Taşımacılık 5.321 3.850 1.471 38,2
Yurt dışı müt. 0 0 0 -
Diğer 6.501 5.122 1.379 26,9
FARK -34.838 -23.777 -11.061 46,5
GÖSTERGELER (%)
Döviz gel./Döviz gid. 78,5 80,3
İthalat/Döv. gel. 110,1 105,8
Faiz Öd./Döv.gel. 6,2 7,2
İhracat/Döv. gel 77,3 75,0
Faiz Öd./İhracat 8,0 9,6
İhracat/ithalat 70,2 70,9
**/
(ANKA)
(NUR/NB/BÜN)

08:13 17/10/2008
"