Dün kahramandı bugün...

Mikro finansın yaratıcısı olan ve bu girişimiyle Nobel Barış Ödülü’ne layık görülen Muhammed Yunus, ekonomik gücü yetersiz kişilere sağlanan küçük miktarlardaki yardımları kötü amaçla kullandığı yönündeki eleştirilere maruz kalıyor.

Spiegel Online’e konuşan Yunus ise, bu iddiaların “tamamen uydurma” olduğunu söyledi.

Son günlerde bu yöndeki iddialara karşı arkadaşlarına, iş arkadaşlarına ve hatta kendine bile sürekli bir savunma halinde olan Yunus, “Basında yer alan iddialar tamamen yalan” dedi.

Yunus ve Bangladeş’teki Grameen Bank, mikro kredi sistemini ortaya çıkarıp, bölgedeki fakir halka kendi üretimlerini yapma imkanı sağlamalarının ardından, Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü ve Yunus ülkede ulusal bir kahraman olarak gösterilmeye başladı.

BÜYÜK BASKI ALTINDA

Ancak bir zamanlar kahraman olarak gösterilen Yunus, şu anda büyük bir baskı altında. Kasım ayının sonlarında, Norveç kanalı NRK da, Yunus’un muhasebe hilelerine başvurduğu iddia edilen bir belgesel yayımlandı.

Belgeselde, Yunus’un bankasının Almanya, Hollanda, Norveç, İsveç ve ABD’den gelen yardım paralarını, kendisinin istediği projelere aktardığı, para kaynaklarına para transferleri konusunda herhangi bir açıklamanın yapılmadığı belirtildi.

Yunus, 1996'da sosyal yardım projeleri ve inşaat projelerine finansal destek sağlamak amacıyla, Grameen Kalyan adlı bir iştirak kurdu. Belgeselde, Yunus’un o zamanlar Grameen Bank’tan kendi iştirakine 100 milyon dolar aktardığını savundu.

Bu para aslında maddi gücü yetersiz kişilere, evcil hayvan, tohum ya da cep telefonu alıp, süt üretip, tarım yapmaları ya da kendilerine ait çağrı merkezleri kurmaları amacıyla verilen mikro kredilerin finansmanı içindi.

Ancak bir yıl sonra, Dhaka’daki Norveç Büyükelçiliği, para transferinde bir sorunla karşılaştı. Norveç kanalında yayımlanan belgeselde, o zamanlar Dhaka Büyükelçisi olan Hans Fredrick Lehne, Gramen Bank’ın yalnızca Grameen Kalyan’a anlaşmaları ihlal eden şekilde para transfer etmekle kalmayıp, Kalyan’a borçlanmaya başladığını öne sürdü.

Lehne daha sonra, Yunus’un bu işlemleri vergiyle bağlantılı nedenlerle açıkladığını ve ortada uygunsuz herhangi bir şeyin olmadığını söylediğini belirtti.

Ancak kâr amacı gütmeyen bir şirket olarak, Grameen Bank’ın vergi zorunluluğu yoktu.

TAMAMEN UYDURMA

Spiegel’e konuşan Yunus ise, bu iddiaların tamamen temelsiz olduğunu söyledi. Yunus’a göre, Büyükelçi Lehne’nin o zamanlar kendisiyle bir çatışma içinde olduğunu ve kendisine bir mektup yazdığını söyledi.

Spiegel’in ele geçirdiği mektubun bir kopyasında, Yunun para transferinin banka için bir denetim iştiraki kurulması için kullanıldığını söyledi.

Nobel Prize ödülünü almasının ardından, Yunus Bangladeş’te bir halk kahramanına dönüştü. Bir zamanlar felaketler, ucuz tekstil ürünleri ve fakirlikte anılan ülkeyi bambaşka bir yere dönüştürdüğü için Bangladeş’in en önemli isimleri arasında gösterilmeye başlanmıştı.