Dünya petrol tüketimi talebi azalacak

Wall Street Journal'da yayımlanan bir analizde, Uluslararası Enerji Kurumu'nun (IEA) gelecek hafta uzun dönemli petrol talebindeki tahmininde aşağı yönlü “önemli” bir revizyonu öngördüğü belirtilerek, dünyanın gelecekte petrole daha az ihtiyacı olacağı görüşünün altı çizildi.

Analizde bu tahmninle, ham petrol ihtiyacının krizden çıkmaya başlayacak olan ülkelerde hızla artacağı görüşünü savunanların aksine, IAE kendisini bir zıt görüşlüler cephesinde konumlandırmış olduğu da ifade edildi.

Talebin yüksek olacağına inanan genel görüş başta Çin ve Hindistan gibi gelişen sanayilerin refah ve tüketim gereksinimlerinde uzun dönem petrol talebini arttıracağına inanıyor.

Enerji konusunda Amerika gibi zengin ülkelere danışmanlık yapan IAE, yakından takip edilen Dünya Enerji Görünümü raporunda petrolün az kullanılmaya başlanacağını, bunun ise gelişmiş ülkelerdeki geliştirilen enerji tasarrufu önlemleri ve iklim değişikliği yasaları ile olacağını savunmaya kararlı görünüyor.

IEA’ya yakın bir kaynağın görüşlerine dayandırılarak yapılan analizde, IAE’nin planlarında “talep yönetimi politikaların” Dünya’nın beklentisinin aksine tüm petrol tüketiminin yüzde 55'ini gerçekleştiren gelişmiş ülkelerde daha fazla etkisinin olduğuna da işaret edildi.

IAE’nin yaptığı revizyonda sanayi faaliyetlerinde yaşanan düşüşün de önemli yer tutacağı da vurgulandı.

Geçen sene küresel petrol tüketimini günlük 10 milyon varil olarak açıklayan IAE, 2030 senesi için 106 milyon varil ya da şu anki seviyenin yüzde 25 üstünü öngörmüştü.

Geçmişte IAE tahminlerinde çok iyimser olmakla eleştirilmişti. Kurum yeni tutumuyla sayıları artmakta olan ve gelecekte petrol tüketiminin düşeceğini öngören uzmanlar ile yakınlaştırıyor.

YENİ POLİTİKALAR ETKİLİ

Analizde kıdemli bağımsız enerji ekonomisti Philip Verleger'in görüşlerine de yer verildi. Verleger, gelecek 10 senede tüketicilerin petrol talebinin düşeceği görüşünde. Verleger bunun sebebi olarak, politikacıların iklim değişikliği savaşlarını sürdürürken, araçlardan üretim kodlarına kadar yeni enerji-verimliliği yüksek standartları kabul ettirme eğilimleri olarak gösterdi.

Verleger “Gelecek 10 sene içinde petrol talebindeki artış minimum düzeyde olacak” dedi.

Eğer kötümserler haklı çıkarsa, ileride tüketicilerin küresel petrol tüketimini milyonlarca varil azaltarak talepleri esnetmesi ile fiyat artışları düşebilir. Analizde, bu yönde düşünen bazı analistlerin bunun gerçekleşmesi durumunda geçen 10 senelik dönemde görülen yıllık yüzde 2 olan dünya petrol talebinin de yüzde 0.5 ile 1 arasında gerçekleşeceğini öngördüğüne de değinildi.

ÇİN FAKTÖRÜ

Diğer yandan, Amerika’nın ardından en çok petrol tüketen ikinci sanayi olan Çin, ileride daha fazla enerji için hem petrol, hem de nükleer enerjiye ihtiyaç duyabilir. Ayrıca, 1990’larda yaşanmış olduğu gibi, daha verimli ürün ve süreçlerden toplanacak olan maliyet tasarruflarının ticareti hızlandırabileceği ve petrol tüketimini tetikleyebileceği ihtimali terazinin diğer tarafında yer alıyor.

Bazı analistler ise ham petrolün birkaç yıl içinde 79 dolardan 200 dolara fırlayabileceğini düşünürken, beklenenden hızlı iyileşen bir ekonomi tüketicilerin aynı anda cüzdanlarına el atmalarını sağlayabilir.

Analizde, IHS Cambridge Enerji Araştırma Birliği Başkanı Dan Yergin’in şu sözlerine de yer verildi.

Yergin, “Bugünlerde eski zamanlardaki gibi hızlı bir petrol talebine yöneleceğimize dair bir inanış var. Bunları sağlayan nedenler ise son senelerde can yakan rekor petrol fiyatları, petrol sağlayan ülkelerdeki politik düzensizliklerin piyasaya petrol sağlamakta geç kalmaları ve iklim değişikliği kavgaları” açıklamasında bulundu.

Enerji Araştırma Grubu geçen ay yaptığı açıklamada 2005 senesinde sanayileşmiş ülkelerde petrol tüketiminin tavan yaptığına inandıklarını açıkladı. Yergin de aynı gelişmenin önümüzde 20 senede gerçekleşmesini beklediğini ifade etti.