Dünya Su Günü

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Zonguldak İl Temsilcisi Tuğrul Dereli, Dünya Su Günü’nü kutladı.

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Zonguldak İl Temsilcisi Tuğrul Dereli, “Su Yaşamdır” temasıyla yaptığı basın açıklamasında suyun önemine değindi. Suyun yaşamın temel kaynağı olduğunu söyleyen Dereli, şöyle dedi:

“Su yaşamın temel kaynağıdır. İnsan yaşamı için oksijenden sonra gelen en önemli öğedir ve yerinin bir başka madde ile doldurulması mümkün değildir. Oysa yaşadığımız zamanın en önemli sorunlarının başında güvenli ve yeterli suya ulaşım gelmektedir. Dünyada su kaynakları hızla kirlenmekte ve tükenmektedir. Başta iklim değişikliği olmak üzere çarpık kentleşme, aşırı nüfus artışı, sera gazlarındaki artış, tarımda bilinçsiz su kullanımı ve kontrolsüz/kuralsız sanayileşme dünyayı giderek daha “susuz” hale getirmektedir. Birleşmiş Milletler Su Raporu verilerine göre; dünya nüfusunun 4 kat artmasına karşılık su kaynaklarının kullanımı 9 kat artmıştır. Yine Birleşmiş Milletler verilerine göre; dünyada endüstriyel, tarımsal (gübre, pestisit vb.) ve evsel kullanımlar ile günde toplam 2 milyon ton atık su oluşmaktadır. Tahminen 1 litre atık su, 8 litre kullanılabilir suyu kirletmektedir. Bu kirlilikten de, gelişmekte olan ülkelerin nüfuslarının %50'si etkilenmekte ve en çok fakir ülkeler nasibini almaktadır. Ekolojik dengenin vazgeçilmez öğesi olan su; petrol gibi uluslararası ilişkilerde diplomatik bir konu ve üzerine savaş senaryolarının oluşturulduğu bir kaynak durumuna gelmiştir. Yine su ticarete konu bir meta halini almaktadır. Yerli ve yenilenebilir enerji kaynağı olması yönünden akarsuların HES yapımı amacıyla kullanılması olumludur. Ancak HES’lerin kuruluşu kamu eliyle olmalı ve çevre yapısı, sosyoekonomik/kültürel yapı mutlaka irdelenmelidir. Su olmadan yaşamdan, yeterli tarımsal üretimden, refahtan söz etmek mümkün değildir. Su, gıda güvenliğini sağlamanın da olmazsa olmaz koşuludur. Dünyada herkes için güvenli su sağlandığında, küresel düzeyde hastalık ve ölümlerden önemli ölçüde gerileme sağlanması mümkündür. Sadece içtiğimiz suyun değil; kullanma sularının da (tarımsal, evsel) sağlık kriterlerine uygun olması gerekmektedir. Suların temas ettikleri malzemelerin (evsel depolar, taşıma boruları, tanklar, tüketiciye sunulan ambalajlar gibi) su ile temasa uygun ve temiz olması sağlık açısından büyük önem taşımaktadır. Gıda güvenliğinde olduğu gibi; su güvenliğinde de tüketici endişeler taşımakta; güvenli suya ulaşmak için zaman zaman yanlışlar yapmaktadır. Bu noktada sürekli ve sağlıklı bilgi aktarımının sağlanması son derece önemlidir.”

TÜKETİCİYE ÖNERİ

Güvenli suya ulaşımda tüketicilerin de yapması gerekenler olduğunu belirten Dereli, önerilerini şöyle sıraladı:

“Güvenli suya ulaşımda tüketicilerin de yapmaları gerekenler vardır: Pet şişelerdeki ve damacanalardaki sular güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Direkt ağız teması ile tüketilen şişe suları, açıldıktan ve içilmeye başlandıktan sonra kısa sürede tüketilmelidir. Evlerde damacanalarda kullanılan pompalar önemli oranda risk kaynağıdır. Bu pompaların sık sık temizlenmeleri ve değiştirilmeleri yerinde olacaktır. Damacana suları yetkili bayilerden alınmalı, satın alınan damacananın kapağı, emniyet bandı, etiketi ve gövdesindeki marka isimlerinin aynı olup olmadığı, kapağında üretim/son kullanma tarihi ve parti seri numarasının bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir. Bunları içermeyen ürünler açılmadan iade edilmeli, tüketilmemelidir. Çok yaygın bir biçimde kullanılmakta olan “sebil”lerde yeterli sıklıkta ve etkin temizlik yapılması son derece önemlidir. Sebillere yerleştirilen damacanaların kapakları mümkünse tümüyle çıkartılmalı, aksi durumda iyice temizlenmelidir. Apartmanlardaki su depolarının sıklıkla temizlenmesi gerekmektedir. Suya olan güvensizlik nedeniyle su arıtma cihazlarına yöneliş çok artmıştır. Ancak evsel su arıtma cihazlarının pazarlanması sırasında tüketiciye bilgi aktarımı konusunda zaman zaman yanlış yönlendirilmeler olabilmektedir. Bakım, temizlik, filtre değiştirme gibi konuların bu cihazlarda çok önemli olduğu unutulmamalıdır. Düzenli sıklıklarla analiz edilerek güvenliği kanıtlananlar dışında, kuyu suları, içme suyu olarak, mutfakta kullanma suyu olarak ve tarımsal üretimde sulama suyu olarak tüketilmemelidir.

Mahalle, köy ve yol kenarlarında bulunan düzenli olarak analizleri ve kontrolleri yapılmayan güvensiz ve kontrolsüz su çeşme ve kaynaklarının kullanımı engellenmelidir. Her alanda olduğu gibi güvenli suya ulaşmak için de tüketicilerin bilinçli ve aktif olması gerekmektedir. Her yıl olduğu gibi bu Dünya Su Günü’nde de diyoruz ki, ‘Temiz ve erişilebilir suya ulaşma bir insanlık hakkıdır’ Yeterli ve güvenli suya ulaşmak için suyumuza sahip çıkalım! En önemli sorumluluğumuz gelecek nesillere güvenli ve yeterli su temini olmalıdır.”