Dünyanın 8. harikası olmaya aday

MUĞLA (A.A) - Alınan bilgiye göre, geçtiğimiz yıl Milas'ta düzenlenen operasyonda bulunan ve arkeoloji tarihi açısından son 100 yılın en önemli tarihi eserleri olarak gösterilen 2 bin 400 yıllık mezar odasında başlatılan bilimsel çalışmalara, nem oranının korunması amacıyla ara verildi. Lahit ve antik mezarın bulunduğu Uzunyuva bölgesinde, yüzeyde başlatılan çalışmalar ise sürüyor.

Kazı ve koruma çalışmaları hakkında AA muhabirine açıklama yapan Kazı Bilim Kurulu Üyesi ve Muğla Üniversitesi Karya Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü Prof. Dr. Adnan Diler, 2 bin 400 yıllık mezar odası ve lahdin üzerini kapatan podyumdaki kazıların büyük oranda tamamlandığını söyledi.

Diler, mezarın yapıldığı bölgedeki tarihi yapının büyük oranda ortaya çıktığına işaret ederek, ''Bu sürecin başarılı olmasında Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın podyumun üzerindeki kaçak bina ve bölgedeki diğer binaların kamulaştırma çalışmasını çok hızlı yapması etkili oldu. Kamulaştırma çalışması tamamlanan binalar yıkıldı. Uzunyuva'daki çalışmalar, 'Uzunyuva Anıt Mezarı Arkeoparkı ve Ziyaretçi Merkezi Projesi' kapsamında devam ediyor. Proje, o bölgenin bir açık hava müzesine dönüştürülmesini hedefliyor.'' dedi.

-KAZILAR TARİHE IŞIK TUTACAK-

Dünyanın Yedi Harikası'ndan biri diye tanımlanan Bodrum'daki Halikarnas Mausoleum'u hakkında bilim adamlarının sadece antik kaynaklarda verilen bilgiler doğrultusunda fikir sahibi olduğunu anlatan Prof.Dr. Diler, şunları söyledi:

''Özellikle Bodrum Kalesi'nin yapımı sırasında bu anıtın parçalarının bir bölümü yurt dışına taşındı. Heykeltraşlık eserleri şimdi British Museum'da sergileniyor. Bugün geldiğimiz nota ise çok önemli. Kaçak kazılarda bulunan Hekatomnos'a ait mezar podyumunun çok iyi korunmuş olduğunu gördük. Podyumda 5 anıtsal basamak bulunuyor, bu basamakların her biri 30 santim ve podyum 5 basamağın üzerinde yükseliyor. Bu yapı bize göre antik Milasa kentinin her yerinden görülebilen anıtsal bir yapı. Karya'nın büyük kralının mezarının böyle olması da normal. Bu kazılarda bulunanlar tarihe ışık tutacak.''

-DÜNYANIN 8. HARİKASI OLMAYA ADAY-

Diler, Bodrum'daki Halikarnas Mausoleum'unun Dünyanın Yedi Harikası'ndan birisi olmasına rağmen bölgeye gelen turistlerin hiç bir şey göremediğini öne sürerek, şunları söyledi:

''Milas'taki 2 bin 400 yıllık mezar odası ve lahdin bulunduğu bölgeyi ziyaret eden turistler ise dünyanın harikasının nasıl bir şey olduğunu görmüş oluyor. Kaçak kazılarda ortaya çıkartılan eserler, 2 bin 400 yıllık mezar odası, lahit ve lahdin üzerini kapatan podyum dünyanın 8. harikası olarak ilan edilmeli. Kazı çalışmaları süren podyum ve altındaki mezar ve lahit muhteşem yapılar.''

-MEZAR ODASINDAKİ ÇALIŞMALARA NEM ENGELİ-

Diler, kazılarda ortaya çıkartılan podyumun altında binlerce yıllık geçmişi olan mezarlar bulunduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:

''Bizim çalışmalarımızın amacı mezarın konservasyonunu yapmayı amaçlıyor. Proje duvar resimleri, lahit ve mezar odasının tamamının korunmasına yönelik hazırlandı. Mezar odasında yapılan mikro biyolojik araştırmanın ön etütlerine göre mezar odasının nemli olması gerektiği ortaya çıktı. Kaçak kazılar esnasında kesilen mermerlerden çıkan tozlar duvar resimlerinin üzerine yapışmış durumda. Bunlar eğer kurursa bir şekilde, bunların temizlenmesi daha da güçleşecek. Bu nedenle mezar odasındaki nemin sabit tutulması gerekiyor. Mezar içerisindeki çalışmaları bu raporlar doğrultusunda durdurduk. Menin sabit tutulması hayati öneme sahip. Alman ve İtalyan bilim adalarından nemin sabit tutulması için yardım alıyoruz. Nemin kontrolü için oraya bir kapı açılması lazım. Ayrıca, mezar odasındaki mikro organizmaların çalışanlara zararlı olup olmadığı da araştırılıyor.''

-NASIL ORTAYA ÇIKMIŞTI?-

Jandarma ve polis ekiplerince geçen yıl Milas'ta düzenlenen operasyonda bulunan ve arkeoloji tarihi açısından son 100 yılın en önemli tarihi eserleri olarak gösterilen 2 bin 400 yıllık mezar odası ve lahdin bulunduğu noktaya ulaşmaya çalışan tarihi eser kaçakçılarının mezar odasının bulunduğu noktaya ulaşmak için 2 metre kalınlığındaki mermerleri özel ekipmanlarla deldikleri ve yerin altındaki mezar odasına ulaşmak için ise mermerleri delerek 80 santimetre genişliğinde ve 10 metre uzunluğunda bir tünel kazdıkları ortaya çıkmıştı.

Yaklaşık 1 yıl boyunca geceleri bölgede çalıştıkları iddia edilen 10 zanlı, mezar odasındaki lahdi pazarlamaya çalıştıkları esnada güvenlik güçlerince yakalanmışlar ve adliyeye sevk edilen 10 kişiden 5'i tutuklanmıştı.

AA ekibi tarihi eser kaçakçılarının mezar odası ve duvarlardaki resimlere verdiği tahribatı yakından görüntülemişti. Lahdin üzerindeki kabartmalarda M.Ö 4. yüzyılın ilk yarısına ait ''Aslan Avı'' sahnesi yer alıyor.

Bölgede yürütülen kazı çalışmaları Milas'ı ziyaret eden turistlerden yoğun ilgi görüyor. Kazı çalışmasının yapıldığı bölge güvenlik güçleri tarafından 24 saat aralıksız olarak korunuyor.