"Dünyanın geçmişi Antarktika'da gizli"

TUĞBA YARDIMCI - Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersan Başar, Antarktika'nın adeta bir laboratuvar olduğunu belirterek, "Ülke olarak büyük bilimsel hedefleriniz varsa orada olmanız gerekiyor." dedi.

Başar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, İstanbul Teknik Üniversitesi Kutup Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin koordinatörlüğünde hayata geçirilen "Antarktika'ya Bilim Üssü Kurulması Projesi" kapsamında Türk bilim insanlarının 2017, 2018 ve 2019 yılında Antarktika'ya gittiğini ifade etti.

Antarktika'ya gerçekleştirilen üç seferde de yer aldığını, kamp liderliği ve lider yardımcılığı görevlerini üstlendiğini anlatan Başar, geçen yıl gerçekleştirilen seferde geçici çadır üssünün kurulduğunu, bu yıl ise Antarktika Antlaşması çerçevesinde alınan üç yıllık izin sayesinde geçici konteyner üssünün oluşturulduğunu ve bu üssün 2020 yılında gidecek ekip tarafından da kullanılacağını aktardı.

Başar, üç seferde de kalıcı üssün kurulması noktasında fizibilite çalışmaları yapıldığını dile getirerek, aynı zamanda bilim insanları tarafından yer ve deniz bilimleri ile biyoloji alanında çok sayıda proje yürütüldüğünü vurguladı.

Türkiye'nin, Antarktika'da kalıcı üs kurması noktasında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca çalışmaların devam ettiğine dikkati çeken Başar, çalışmalar tamamlandıktan sonra ilgili sekreteryaya başvuru yapılacağını, bunda da en önemli kriterin Türk bilim insanlarının dünya bilimine katkısının boyutu olduğunu belirtti.

Başar, kurulacak kalıcı üssün dördüncü nesil, enerjisini kendisi üreten modern üslerden biri olmasının planlandığını söyledi.

- "Büyük bilimsel hedefleriniz varsa orada olmanız gerekiyor"

Antarktika'da çalışmanın hem operasyonel açıdan hem de hava koşulları dolayısıyla kolay olmadığına işaret eden Başar, Türk bilim insanlarının üç yılda yaklaşık 35-40 proje üzerinde çalıştığını aktardı.

Başar, dünya bilimine hizmet etmek isteyen ülkelerin, dünyanın her yerinde bilim yapması gerektiğinin altını çizerek, "Dünya bilimine hizmet etmek büyük bir ülkenin hedefleri arasında olmalı ki Türkiye bu hedefler doğrultusunda hareket ediyor. Dünyanın her yerinde bilim yapabildiğini gösteriyor, yayınlar üretiyor." diye konuştu.

Antarktika'nın bilim ve barış kıtası olarak değerlendirildiğini, korunmasının dünyanın varlığı açısından çok önemli olduğunu vurgulayan Başar, şöyle devam etti:

"Antarktika'da çok önemli rezervler bulunuyor. Mineral maddeler, özellikle buzullardan kaynaklanan tatlı su rezervleri var. Bunlarla ilgili bilimsel çalışma yapılması önemli çünkü dünyanın gelecekteki bilimine yön verecek şeyler ve çok çalışılmamış, daha henüz ortaya çıkartılmamış bakir bilimsel alanlar var. Antarktika adeta bir laboratuvar. Ülke olarak büyük bilimsel hedefleriniz varsa orada olmanız gerekiyor."

Prof. Dr. Ersan Başar, küresel ısınmanın buzulların erimesiyle direkt ilişkisi olduğunun bilindiğini anımsatarak, "Bu durumun tespiti açısından da yine gelecek için politika üretilmesi noktasında Antarktika'da olmak çok önemli." dedi.

- "Antarktika'da Türk bayrağının dalgalanıyor olması önemli"

Antarktika'da gözlemci statüsünde bulunan Türkiye'nin danışman ülke olmayı hedeflediğini ifade eden Başar, şunları kaydetti:

"Türkiye, gözlemci statüden danışman statüye geçtiği zaman, karar verici konuma gelecek. Bu da çok önemli bir şey. Türkiye'nin oraya yaptığı seferler, üssün kurulması ve bilimsel çalışmalar, ülkemizin Antarktika'da danışman statüsüne geçmesi için çok önemli. Türkiye'nin danışman statüye geçebilmesi için orada yapılan bilimsel çalışmaların tamamlanması ve doğru zamanda başvurulması gerekiyor. Şu anda başvuru yapılmadı ama başvuru için bir çok şart sağlanıyor."

Başar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Antarktika'da yapılan çalışmalara özel önem verdiğine de dikkati çekerek, "Cumhurbaşkanımızın bu konudaki hassasiyeti, çalışma açısından bizlere güç veriyor. Proje çok istikrarlı bir şekilde devam ediyor. Orada öncelikle hedeflenen, yerleşik üssümüze geçiş ve bilim insanlarımızın üste kalarak çalışmaya devam etmesidir. Antarktika'da sürekli Türk bayrağının dalgalanıyor olması bizler için en önemli gurur kaynaklarından biri." dedi.

Antarktika'nın dünyanın kara kutusu olduğuna işaret eden Başar, sözlerini şöyle tamamladı:

"Dünyanın geçmişiyle ilgili olan birçok bilgi Antarktika'da gizli, o buzulların içinde sıkışmış bir şekilde duruyor. Daha çok bilimsel çalışmalar yapılmalı, oradaki ekosistemleri, canlı yaşamlarını, yeni türlerin ve minerallerin keşfi gibi... Özellikle buzların içerisinde hava ile ilgili yapılan atmosferik çalışmalar çok önemli. Dünyanın kara kutusu, bu kara kutu Antarktika'da çözülecek onun için daha çok bilimsel çalışma yapmamız lazım, daha çok bilime destek olunması lazım."