Durum eş anlamlısı birden fazla kelime olan bir isimdir. Bir toplumun, topluluğun ya da bireyin içinde bulunduğu koşulların tamamından bahsederken kullanılır. Hukuk, ekonomi, edebiyat, dil bilgisi alanlarında da yeri vardır.
Farklı kelimelerle bir araya gelerek birleşik ve yeni anlamda kelimeler oluşturur. Atasözlerinde, deyimlerde de kullanılır. Ahval, hal, davranış gibi kelimeler durum yerine kullanılabilir.
Türk Dil Kurumu, durum kelimesinin anlamları için isim türünde dört farklı tanım yapmıştır. Bu tanımlar şunlardır:
Bir şeyin içinde bulunduğu koşulların hepsi, vaziyet, hal, keyfiyet, mevki, pozisyon.
Bu tanım için şu örnek verilmiştir: Genel Sekreter, kazadaki sıtma durumu hakkında verdiğim uzun tafsilattan pek memnun kaldı. (Reşat Nuri Güntekin)
Dil bilgisinde kullanılan haline göre tanımı da şudur: Ad soyundan kelimelerin birbirleriyle edatlarla ve fiillerle ilişkilerini belirleyen biçim, hal. Yalın durum, belirtme durumu, kalma durumu ve bunun gibi durumlar bu tanımın örnekleri arasındadır.
Durum kelimesinin eş anlamı olarak kullanılabilecek kelimeler şunlardır: Konum, tavır, hal, duruş, mevki, pozisyon, vaziyet, keyfiyet, yer.
Atasözleri ve deyimlerde de durum kelimesi sıkça kullanılır. Başına veya sonuna eklenen farklı sözcüklerle birleşik kelimeler oluşturur. Bu kelimelere örnekler şunlardır: Yükleme durumu, hava durumu, coğrafi durum, durum eki…
Bir kelimenin cümle içinde kullanımına göre anlamı belirlenir. Yerine kullanılacak eş anlamlı kelimeyi seçmek için de cümlenin bütününe bakılmalıdır. Durum kelimesinin cümle içinde kullanıldığı bazı örnekler şunlardır: