Duyusal işleme bozukluğu

Duyusal bilgi işleme bozukluğu, çocuklukta ses, görsel ve dokunsal uyarılara karşı aşırı hassasiyetin olduğu durumlarla kendini gösterir. Çocuklukta bazı elektrikli alet seslerine aşırı tepki verme, çorap lastiği veya bazı giysilerin kumaşlarından ve etiketlerinden aşırı huylanma duyusal işleme kusurlarına örnek verilebilir. Duyusal işlemedeki bu bozulmaların beynin hangi bağlantı yolaklarındaki değişikliklerden kaynaklandığını gösteren bir nörogörüntüleme çalışması ocak/2016 Frontiers in Neuroanatomy dergisinde daha yeni yayınlandı. Kaliforniya üniversitesinde yapılan bu çalışmada özellikle beynin arka bölge beyaz cevher değişimlerinin işitsel ve dokunsal duyu işlemede farklılıklara sebep olduğu bulundu.

Duyusal işleme bozukluğu olan çocukların çoğunda, dikkat ve konsantrasyon güçlükleri ve duygusal dengesizlikler, ince motor beceri zayıflığı, ses, görüntü ve dokunsal aşırı hassasiyetlere eşlik edebilir. Bu çocuklar örneğin elektrik süpürgesinin sesini tolere edemez veya sevdiği birilerinin bile dokunmasına tahammül edemezler. Bu sıkıntılar bir gün daha çok diğer gün daha düşük şiddette olabildiğinden ebveynlerin kafasını karıştırabilen nitelikte olabilmektedir.

Yapılan çalışmada Difüzyon Tensör Görüntüleme yöntemi kullanılarak, 40 sağ elini kullanan duyusal işleme problemi olan çocuk ile 41 sağ elli normal gelişmiş çocukların beyaz cevher alanları ve bağlantı yolakları karşılaştırılmış ve aynı zamanda Duyusal Profilleri ve işitsel-dokunsal işlem süreçleri ölçülmüştür. Beyaz cevher ile duyusal işlevsellik arasında kuvvetli korelasyon bulunmuş ve ölçümlerdeki farklılıklara göre işlevselliğin bir spektrum-yelpazesinde değiştiği tespit edilmiştir.

Diffüzyon Tensor Görüntüleme; beyaz cevher liflerindeki yapısal bütünlüğü ve beyindeki su moleküllerinin mikroskobik hareketlerini ölçen ileri teknik bir görüntüleme aracıdır. Özellikle beynin arka bölümündeki beyaz cevher mikrodüzey yapısı ile duyusal işlevsellik arasındaki korelasyon ölçümünde ve duyusal geçişlerdeki zamanlama değişikliklerini saptamada işe yarar. Duyusal işleme kusurlarında ebeveynlere doldurtulan değerlendirme ölçekleri de durumun tespiti için gereklidir.

Duyusal işleme kusurları okul çağı çocuklarının %16’sı kadarını etkiler ve bilişsel ve davranışsal değişikliklerle kendini gösterebilir. Otizm tanısı almış ve hafif belirtilerini gösteren çocuklarda atipik duyusal davranışlar %90 oranında gözlenebilir. Sadece duyusal işleme kusuru olan çocuklarda, otizmdeki sosyal fonksiyon yetersizliklerine benzer belirtileri araştıran çalışma sayısı henüz az sayıdadır. Sonuçta yapılan bu araştırmada Duyusal İşleme Bozukluğu olan çocukların duyusal işlem ve duyusal bütünlemede görev alan beynin arka bölgelerindeki beyaz cevher mikrodüzey yapılarının etkilenmiş olduğu bulunmuştur.

OrjinalÇalışma: “White Matter Microstructure is Associated with Auditory and Tactile Processing in Children with and without Sensory Processing Disorder” by Yi-Shin Chang, Mathilde Gratiot, Julia P. Owen, Anne Brandes-Aitken, Shivani S. Desai, Susanna S. Hill, Anne B. Arnett, Julia Harris, Elysa J. Marco and Pratik Mukherjee in Frontiers in Neuroanatomy. Published online January 26 2016 doi:10.3389/fnana.2015.00169

Dr. Nuşin Bilgin

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi

info@doktorlarmerkezinoropsikiyatri.com