Düz vitesli arabalarda 3 ayrı pedal bulunur. Bunlar debriyaj, fren ve gaz pedalıdır. Sürücü vitesi değiştirmek istediği zaman debriyaj pedalına basarak vites dişlerini ayırmak zorundadır. Vitesi gerekli olan hıza uygun vitese getirdikten sonra, yumuşakça debriyajı bırakarak hıza uygun viteste harekete devam eder.
Durma ve yavaşlama anında da vites ufaltmak gerekir. Debriyaja basarak uygun olan vites kullanılması gerekir. Vites kolunda, vitesin hangi yolla değiştirileceği de gözükmektedir. Sol ya da sağ tarafa hareketlerle vites değiştirilebilir.
Düz vitesli araba nasıl kaldırılır diye merak ediyorsanız, öncelikle aracın viteste olup olmadığına bakılması gerekmektedir. Aracın boşta olduğunu vites değişimini deneyerek kontrol edebilirsiniz. El freni çekili ise boşta da çalıştırmak mümkündür. Ancak debriyaja basarak çalıştırmayı alışkanlık olması açısından önermekteyiz.
Debriyaja basmak istemiyorsanız, el freninin çekili olduğundan mutlaka emin olun ve aracın boşta olduğunu kontrol edin, ondan sonra marşa basın.
Düz vitesli bir arabayla yokuş olmayan bir yerde kalkış yaparken, ayak öncelikle frenin üzerinde olmalıdır. Frenden ayağı çektiğimizde ileri geri hareket olmuyorsa, debriyajdaki ayak yumuşakça çekilir. Kavramı noktasını hissedene kadar ayağınızı çekmeniz gerekmektedir. Ayak orada tutulur, gaza hafifçe basarak aracın hızı artmaktadır. Debriyajı tamamen çektiğinizde araç artık 1.vitestedir. Vites değişimi sırasında da aynı işlemleri yaparak, bir üst vitese araç geçilmiş olur.
Özellikle yeni araç kullanmaya başlayanların,debriyajdaki kavrama noktasını iyi pratikler yaparak anlamaları, çok daha hızlı araç kullanmalarını sağlayacaktır.
Düz vitesli otomobillerde vites geçişinde dikkat edilecek şey, vites devir aralıklarının uygun olmasıdır. Örneğin; birinci viteste giderken debriyajı yumuşakça bırakıp, kavrama yapıldığını gördükten sonra ayak tamamen çekilebilir ve vites geçişi yapılır.
Virajlardan önce ayak frendedir, vites ufaltılır, debriyaj bırakılır. Yavaşlamamız gereken yerlere gelirken, mutlaka yavaşlayıp vitesi düşürmek gerekir.
Vites değişimi yaparken akıcı olmak, gözü yoldan ayırmamak gerekir. Vites değiştirirken vitese bakıyorsak, bunun pratiğini trafik dışında bir yerde yapmak ve trafiği bakışı aksatmamak gerekir.
Yokuş yukarı dururken, ayak mutlaka frende olacak ya da el freni çekili pozisyonda durulacaktır. Debriyaj ömrünün çabuk bitmemesi açısından el freninin kullanılmasını önermekteyiz. Otomobil birinci vitese alınır, ayak debriyajdadır, frenden gaza götürürken biraz hızlı hareket etmek gerekir.
Yokuş kalkışı sırasında araç birinci vitese alınır. Patinaj olmaması ve motor gücünün yere iyi verilebilmesi için el freni çok iyi bir yardımcıdır. El freni çekili ve araç birinci vitestedir. Debriyajdaki ayağı çekerken, sağ ayağın frende kalmasına gerek yoktur. Ayak gazın üzerine gelir, hafif gaz verilir. Debriyajın kavraması hissedilirken, aracın arka kısmının yere çöktüğü görülür. El freni indirildiğinde aracın yürüdüğünü göreceksiniz.
Eğer dik bir yokuşsa ve yakınınızda araç varsa, gazın şiddetini biraz daha arttırmakta fayda vardır. Ama debriyajı bırakmayı biraz hızlı yaparsanız patinaj oluşabilir.
Düz vitesli otomobillerde yakıt tasarrufunu arttıran tercihler, hızlı bir şekilde bir üst vitesi kullanmak, fazla gaza basmamak, dizel otomobiller için 1500 - 2000 devir aralığını, benzinli otomobillerde 2000 - 2500 devir aralığını kullanmaktır.
Yokuş çıkarken gazı biraz daha arttırmak gerekmekte, burada üst vites yerine alt viteste olmak önemlidir. Yokuş aşağı yol kesimlerinde, vitesi hızlı bir şekilde büyütüp gaza basmazsak, yakıt tasarrufunu da oldukça iyi bir şekilde başarabiliriz.
Düz vitesli arabalar kullanılırken yapılmaması gereken hatalar arasında vites değişimlerinin çok üst devirlerde değiştirilmemesi yer alır. Bu motorun zorlanmasına neden olur.
Uzun yolda daha az yakıt tüketmek için, aracın en üst vitesine alındığında gaza çok az basarak gitmeye çalışırsanız, sizin için en düşük yakıt tüketimi gerçekleşecektir.
Vites değişimleri düzlüklerde yapılmalıdır. Viraja gelmeden önce yavaşlamanız, vitesi ufaltmanız ve ondan sonra viraja girmeniz önemli bir noktadır.
Düz vitesli araçlarda, bir aracı sollamak istiyorsak, öncelikle motor devrinin çok düşük olmaması gerekir. Bu nedenle de 4. vites yerine, aracı belki 3. vitese almak gerekebilir.
Sollama yaparken sinyal verilir ve yolun uygunluğu kontrol edilir, ardından yavaş olan aracın yanından geçiş yapılabilir.
