BİZE ULAŞIN
Anlamı birden fazla olan düzenin eş anlamlısı olan kelimeler de oldukça fazladır. İsim türündedir. Halk ağızında, mecaz anlamda kullanımları vardır. Tertip, komplo, akort, tezgah gibi eş anlamlı kelimeleri vardır.
Türk Dil Kurumu, düzen kelimesi için birden fazla tanım yapmıştır. Tamamı isim türünde olan on bir adet tanımı vardır. Bu tanımlar ve tanımlar için verilen cümle içi kullanım örnekleri şunlardır:
Belli yöntem, ilke veya yasalara göre kurulmuş olan durum, uyum, nizam, sistem.
Örnek cümle: "Bilhassa toprak ve silah meselelerinin bir düzene konmasını, hem de tezelden istediler. (Fikret Otyam)"
Soyut ve somut nesnelerin bir sıraya, bir hedefe, bir amaca göre sıralanması, konsept.
Yerleştirme, tertip.
Örnek cümle:
"Evin en bozuk düzeninde bile hastalığa mahsus birtakım aletler vardır. (Reşat Nuri Güntekin)"
Bir devletin belli başlı ilkeleri bakımından yönetimde tutuğu yol, yönetim biçimi, rejim.
Bir kimseye, bir kuruluşa karşı toplu olarak alınan gizli karar, dolap, komplo.
Topluca ve gizlice yürütülen herhangi bir plan, dolap, komplo.
Dolap, hile.
Örnek cümle: "Hile, düzen dağarcığından elbette yeni bir şey bulup çıkaracak. (Ercüment Ekrem Talu)"
Müzik aletlerinde ses ayarı, akort.
Toplumsal bir yapı içinde ögelerin bütüne, bütünün ögelere ve ögelerin birbirlerine göre ilişkileri.
Örnek cümle:
"Orta halli ailelerin kurduğu bu düzende herkesin bacası tüten, kapısı çalınan bir evi var. (Nezihe Meriç)"
Alet edevat takımı.
Nizam, sistem, uyum, rejim, komplo, dolap, plan, akort, kumpas, konsept kelimeleri düzen yerine kullanılabilir.
Düzen eş anlamlısı ile kurulan bazı örnek cümleler şunlardır:
Eğer hep birlikte hareket edersek bu bozuk sistemi düzeltebiliriz.
