Edirne'de genetiği koruma altındaki "boz sığır"lar için üreticiye destek

EDİRNE (AA) - GÖKHAN ZOBAR - İklim ve çevre şartlarına uyum sağlamış "boz sığır" ırkı inekler, Edirne'nin Enez İlçesine bağlı Çandır köyünde insan müdahalesi olmadan yaşamlarını sürdürüyor.

Türkiye'de, Trakya, Güney Marmara, Kuzey Ege ve Orta Anadolu'nun batı bölgelerinde yaşayan ve nesli tükenme tehlikesi atlında olan boz sığır ırkı, hayvan genetik kaynaklarının yerinde koruma desteğiyle devlet koruması altında yaşıyor.

Trakya'da sadece Çandır köyündeki dağlık ve ormanlık alanda yaşayan boz sığır ırkı, yılın 10 ayı kendi kendine yaşamını devam ettirebilirken, yalnızca çetin kış şartlarında sürü sahipleri tarafından ot ve saman balyasıyla günde bir kez besleniyorlar.

Her türlü olumsuz doğa şartlarına, hastalık ve parazitlere karşı dayanıklı olan boz sığır ırkının geleceğe taşınması için Çandır köyündeki 500 hayvandan genetik kaynakları en iyi korunan 300'ü Tarım ve Orman Bakanlığının koruması altında bulunuyor.

Süt verimi az olmasına rağmen doğal beslenmeleri dolayısıyla et ve süt kalitesiyle öne çıkan boz sığır ırkı, köylülerin ana geçim kaynağını oluşturuyor.

- "Devlet tarafından destekleniyor"

Edirne Tarım ve Orman Müdürü Atilla Bayazıt, AA muhabirine, boz sığır ırkının Türkiye'deki nadide ırklar arasında olduğunu söyledi.

Boz sığır ırkını koruyup, gelecek nesillere aktarmayı hedeflediklerini anlatan Bayazıt, şunları kaydetti:

"Bakanlığımız 2013 yılında hayvanların genetik kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi amacıyla bir destekleme program başlattı. Biz de ilimizde saf ırk olarak tespit ettiğimiz iki yetiştiricinin iki sürüsünü koruma altına aldık. Sürü sahiplerine her yıl hayvan başına yaklaşık 600 liralık bir ödeme yapıyoruz. Her yıl teknik personelimiz ve bakanlıktan gelen uzman ekiplerle hayvanlar inceleniyor ve saflıkları kontrol ediliyor. Üreticilerimize saf ırkları korudukları için destekleme ödemesi yapılıyor."

- "Bu hayvanlar burada yaşayacak ve neslini sürdürecek"

Çandır Köyü Muhtarı Mehmet Öztürk ise dedelerinden kendilerine miras kalan boz sığır ırklarını geleceğe taşımak için çalıştıklarını söyledi.

Hayvanların en önemli özelliğinin kendi kendilerine yaşamlarını sürdürebilmeleri olduğunu belirten Öztürk, "Bu hayvanların diğer besi hayvanlarına göre farkı insana ve bakıma çok ihtiyaç duymadan yaşayabiliyorlar, bunu kış aylarında dahi gerçekleştirebiliyorlar. Kendi kendilerine doğum yapıp, yavrularını emzirip büyütebiliyorlar." dedi.

Öztürk, boz sığırların önceden tarım işlerinde kullanıldığını, günümüzde ise yalnızca etinden faydalanıldığını dile getirdi.

Boz sığırların yılın 300 günü ormanda özgürce yaşadığını vurgulayan Öztürk, şöyle devam etti:

"Kış aylarında yaklaşık 60 gün kadar gündüz yine ormandalar akşamları ise belli bir yerde toplayıp onlara ot ve saman verip beslenmelerine takviye yapıyoruz. Bu hayvanların sütleri az olduğu için sadece etinden faydalanılıyor. Gen kaynakları kararnamesi çerçevesinde 300 hayvan koruma altında, köyümüzde ise 500 civarında hayvan yaşıyor. Biz var olduğumuz sürece bu hayvanlar burada yaşayacak ve neslini sürdürecekler."

Sürü sahibi Ömer Öztürk de boz sığırların kendisini ve yavrularını yırtıcı hayvanlardan koruyabilen nadir ırklardan biri olduğunu ifade etti.