"Efsane renk" Edirne kırmızısına coğrafi işaret çalışması

EDİRNE (AA) - Osmanlı döneminde casusluk olaylarına konu olduğu için "efsane renk" olarak bilinen Edirne kırmızısı renginin coğrafi işaret alması için çalışma yürütülüyor.

Trakya Üniversitesi'nden (TÜ) yapılan açıklamaya göre, Edirne Kırmızısı Hasat Günü Şenliği programı kapsamında "Topraktan Kumaşa Edirne Kırmızısı" paneli düzenlendi.

Panelde, TÜ akademisyenleri, Edirne kırmızısı ile ilgili farklı alanlarda gerçekleştirdikleri çalışmalara ilişkin bilgiler verdi. Edirne kırmızısına rengini veren kök boya bitkisinin morfolojik ve ekolojik özelliklerinin yanı sıra tekstil, eczacılık ve coğrafi işaret konusunda akademik ve bilimsel deneyimler paylaşıldı.

Edirne Kırmızısı Projeler Koordinatörü Öğretim Görevlisi Orkun Akman, Edirne kırmızısının bir renk olmasının yanında farklı pek çok disiplinden beslendiğini belirtti.

TÜ Teknoloji Transferi Uygulama ve Araştırma Merkezinden Öğretim Görevlisi Necla Sevinir Bakla ise Edirne kırmızısının Trakya Üniversitesi tarafından kent kimliğine ve belleğine yeniden kazandırılması için önemli çalışmalar yapıldığını ifade etti.

Edirne kırmızısına kurumsal kimlik kazandırıldığını marka tescilinin alındığını dile getiren Bakla, coğrafi işaret tesciline çok yakın olduğuna dikkat çekti.

Çalışmaların başarılı şekilde sürdüğünü belirten Bakla, şunları kaydetti:

"Ulusal ve uluslararası sempozyumlar, kök bitkinin yetiştirilmesi ve boya elde edilmesi, ardından başlayan tekstil, kimya, eczacılık ve ilaç alanındaki çalışmalarımız ile coğrafi işaret başvurusu için gerekli kazanımları elde etmeyi başardık. Edirne’nin 10 coğrafi işaret almış değeri var ve bunlardan birinin de Edirne kırmızısı olacağına gönülden inanıyoruz.

Bu süreç tamamlandığında Edirne’de ilk kez gastronomi ürünleri dışında bir alanda coğrafi işaret almış olacağız. Bununla birlikte Edirne kırmızısını tescillemiş olarak çalışmalarımızı çok daha geniş alanlara yaymayı hedefliyoruz. Süreçte emeği geçen ve katkısı olan herkese teşekkür ediyorum."

Bu arada deva-i misk helvası, Edirne badem ezmesi, Edirne beyaz peyniri, Edirne ciğer sarma, Edirne misk meyve sabunu, Edirne tava ciğeri, Keşan satır et, Keşan siğilli bamyası, Meriç kara kavunu gibi lezzetleri coğrafi işaretle tescillenmiş durumda.

- Edirne kırmızısının öyküsü

Dünya tekstil sanayisinde önemli bir yere sahip olan Edirne kırmızısı, 15. yüzyılda şehirde kök boya olarak üretildi.

"Tuğla kırmızısının daha parlağı" olarak nitelenen rengi elde eden ve adına "Edirne kırmızısı" diyen iki boya ustası, formülünü bir süre sonra Fransa'ya götürerek bu rengin Avrupa'daki tekstil sanayinde yaygınlaştırılmasını sağladı.

Fransa'da 1740'lı yıllarda üretildikten sonra "Rouge d'Adrinople" (Edirne kırmızısı) adıyla sektörde yer edinen renk, özellikle tekstil alanında kullanıldı.

Edirne'de tarihi yapıların süslemelerinde ve şehrin geleneksel el sanatlarında kullanılan renk, aradan geçen süreçte unutulmaya yüz tuttu.