Eğitimde 2021 yılında "yüz yüze eğitim" ve "Öğretmenlik Meslek Kanunu" gündem oldu

SEFA ŞAHİN / SELMA KASAP - Eğitim alanında 2021'de, Kovid-19 tedbirleri alınarak okullarda haftada 5 gün yüz yüze eğitimin başlanması, 7 yıl aranın ardından 20. Milli Eğitim Şurası'nın düzenlenmesi ve Öğretmenlik Meslek Kanunu hazırlıkları kamuoyu tarafından en çok konuşulan konular oldu.

AA muhabirinin yaptığı derlemeye göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan kararla, Milli Eğitim Bakanlığına Prof. Dr. Mahmut Özer atandı. Özer, görevini 6 Ağustos'ta Ziya Selçuk'tan devraldı.

Ülke genelinde tüm kademe ve sınıf seviyelerindeki yaklaşık 18 milyon öğrenci ile 1 milyonun üzerinde öğretmen, salgın öncesinde olduğu gibi 6 Eylül itibarıyla haftada 5 gün yüz yüze eğitime başladı. Yüz yüze eğitimin başlamasıyla Türkiye genelindeki okul ve kurumlarda Kovid-19 tedbirleri alınarak kantinler, yemekhaneler ve pansiyonlar da açıldı.

Milli eğitim sistemi için tavsiye kararları almak üzere 7 yıl aranın ardından 1-3 Aralık 2021'de 20. Milli Eğitim Şurası toplandı.

"Eğitimde fırsat eşitliği" ana teması altında toplanan şura kapsamında, "Temel Eğitimde Fırsat Eşitliği", "Mesleki Eğitimin İyileştirilmesi" ve "Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi" başlıklarında özel ihtisas komisyonları kuruldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katılımıyla 1 Aralık 2021'de Beştepe Kongre ve Kültür Merkezi'nde açılışı yapılan şuranın ilk gününde Başkanlık Divanı oluşturuldu. Şurada, aralarında "Öğretmenlik meslek kanunu çıkarılmalıdır. Kanun resmi ve özel tüm okullarda çalışan öğretmenleri kapayacak şekilde düzenlenmelidir" ve "Okullarda ücretsiz öğle yemeği veya beslenme desteği sağlanmalıdır"ın da olduğu 128 maddelik tavsiye kararı alındı.

- Öğretmenlik Meslek Kanunu çıkarılması çalışması

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 24 Kasım Öğretmenler Günü dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde 81 ilden 81 öğretmenle bir araya geldiği programda, Öğretmenlik Meslek Kanunu çıkarmak için hazırlıkların tamamlandığı müjdesini verdi.

Teklifi Meclise sunulacak Öğretmenlik Meslek Kanunu ile öğretmenlere mevcut haklarına ilave yeni mali, sosyal ve özlük haklar sağlanacak. Öğretmenliğin kariyer mesleği olarak tanımlanacağı yeni kanunda, aday öğretmenlik, öğretmenlik, uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik alanlarında haklar, görevler ve sorumluluklar netleştirilecek.

Bakanlık bünyesinde görev yapan sözleşmeli öğretmenlerin mecburi hizmet hariç özlük, atama ve tayinlere ilişkin hakları kadrolu öğretmenler ile aynı olacak. Öğretmenlikte adaylık kaldırma sınavının artık yapılmayacağı yeni düzenlemede, Milli Eğitim Bakanlığı öğretmenlerin mesleki gelişimleri temelinde bir program uygulayacak.

10 yıl kıdemi olan ve sınavdan başarıyla geçen uzman öğretmenler, hem bir derece alacaklar hem de maaşlarında 1000 lira artış olacak. Yeni düzenlemede, sözleşmeli öğretmenlerin 3 artı 1 zorunlu hizmet sürelerinin de bu 10 yıllık sürece dahil olması bekleniyor. 10 yıllık uzman öğretmenler, eğitimlerini tamamlayıp sınavda başarılı oldukları takdirde başöğretmen unvanı ile görev yapacaklar ve maaşlarında da 2000 lira artış yapılacak.

Bakanlık tarafından 19 bin 958'i sözleşmeli öğretmen olmak üzere 21 bin 407 öğretmenin ilk ataması yapıldı, 260 sözleşmeli fizyoterapist ve 5 bin 872 destek personeli istihdam edildi.

- Mesleki eğitim alanında yaşanan gelişmeler

Mesleki eğitim stajına devlet katkısını da içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanuna göre, mesleki eğitim merkezlerinde eğitim gören öğrencilerin her ay aldıkları asgari ücretin üçte biri artık devlet tarafından ödenecek.

MEB tarafından Türkiye'nin Mesleki Eğitim Haritası güncellenerek, iş gücü piyasasının talepleri ile çalışan sayılarının izlenebilmesine olanak sağlandı.

MEB'in okullar arası başarı farklarını azaltmak ve mesleki eğitimi güçlendirmek için Kasım 2020'de başlattığı "Mesleki Eğitimde 1000 Okul" projesi kapsamında 2021 yılında da somut adımlar atıldı.

Bu çerçevede, Türkiye genelinde seçilen 1000 mesleki ve teknik Anadolu lisesinde görev yapan öğretmen ve yöneticilere projenin farkındalığının ve verimliliğinin artırılması, kişisel gelişim ve liderlik, ilk yardım konulu eğitimler düzenlendi, atölye ve laboratuvar dersi öğretmenleri iş başı mesleki gelişim eğitimlerine katıldı.

Milli Eğitim Bakanı Özer, mesleki ve teknik eğitimde, eğitim programlarının sektörün reel ihtiyaçlarına göre güncellenmesinin ardından meslek ders kitaplarının da ilk kez ücretsiz kitap kapsamına alındığını bildirdi.

- Mesleki Eğitimde Öğretim Programları'nın içeriği zenginleştirildi

Mesleki Eğitimde Öğretim Programları, Bakanlık tarafından 2020-2021 eğitim-öğretim yılından itibaren güncellenen mesleki ve teknik ortaöğretim programları ile öğrencilerin dijital okuryazarlık becerileri güçlendirilerek meslek alanlarındaki yeni teknolojilere uyumlarını artıracak içerik ve etkinliklerle zenginleştirildi. Öğrencilerin ilgi ve tercihleri doğrultusunda, yeni modelde seçmeli dersler ve sertifikasyon dersleri oluşturuldu.

Mesleki ve teknik eğitimde 55 alan ve 203 dalda eğitim verilirken yeni yapıda alan ve dallarda sadeleşmeye gidildi. Bu çerçevede, 47 alan ve 105 dalda uygulama temelli eğitim programları hazırlanarak eğitim verilmeye başlandı.

Öğrencilerin mesleklerine özgü derslerle geç tanışmalarının önüne geçilerek yeni programda meslek derslerinin 9. sınıfta başlaması sağlandı. Sektörle imzalanan iş birliği protokolleri kapsamında, sektörün ihtiyacına göre özel programlar hazırlandı ve mesleki eğitimde uygulanmaya başlandı.

- "Akademik Paket" modeli hayata geçirildi

Mesleki ve teknik Anadolu liselerinde eğitim gören öğrencilerin 12. sınıfa geldiğinde kariyer planlamalarına destek olmak amacıyla "Akademik Paket" modeli hayata geçirildi.

Bakanlık tarafından yapılan düzenlemenin ardından bu yıl ilk defa 20 bin dolayında usta, telafi programını tamamlayarak "Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Diploması" imkanına kavuştu.

Bakanlık tarafından işletmelerde mesleki eğitim merkezlerinde kayıtlı daha fazla öğrencinin beceri eğitimi alabilmesine olanak sağlayan yeni düzenleme yapıldı. Buna göre, bir usta öğretici bulunan işletmelerde beceri eğitimi alabilen öğrenci sayısı 12'den 40'a yükseltildi.

Bakanlıkça, 2021 yılında 753 ürünün patentinin alınması hedeflendi. Son verilere göre, 1532 patent, faydalı model, marka ve tasarım tescili alındı.

- Mesleki eğitim alanında yapılan iş birlikleri

Mesleki ve teknik eğitim sisteminin geliştirilmesine yönelik ihtiyaç duyulan alanlarda sektör ve STK'larla eğitimde iş birliği kapsamında 2021 yılında 43 kurum ve kuruluşlar imzalandı.

MEB ile Turkcell'in başlattığı eğitim ve istihdam seferberliği kapsamında, "Geleceği Yazanlar-Gençlere Yatırım, Geleceğe Yazılım" protokolüne imza atıldı.

MEB ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında, meslek liselerinde eğitim gören yaklaşık 25 bin kişinin turizm sektöründe istihdam edilmesinin hedeflendiği "Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme İş Birliği Protokolü", Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında ise "Mesleki ve Teknik Eğitim İşbirliği Protokolü" imzalandı.

- "Çevre eğitimi" müfredatına "iklim değişikliği" de eklendi

MEB, "çevre eğitimi" müfredatına "iklim değişikliğini" de ekledi. Ortaokullarda iki kademede seçmeli "çevre eğitimi" dersinin, gelecek yıldan itibaren üç kademede, "çevre eğitimi ve iklim değişikliği" adı altında uygulanmasına karar verildi.

- Öğretmenlerin mesleki gelişimi için eğitim programları

Yeni atanan öğretmenler, göreve başlamadan önce 3 aylık bir eğitim programından geçirilmesine ilişkin karar alındı.

2021 yılında Kovid-19 salgını sebebiyle öğretmenlerin mesleki ve bireysel gelişimleri uzaktan eğitim programları karşılanmaya çalışılırken, bulunan fırsatlar değerlendirilerek yüz yüze eğitimler de yapıldı.

- Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesi'nde değişiklik yapıldı

MEB tarafından Destekleme ve Yetiştirme Kursları (DYK) Yönergesi'nde değişiklik ve düzenleme yapıldı. Buna göre, DYK kapsamında 6. ve 10. sınıflar da dahil edildi.

Uluslararası Anadolu imam hatip liselerinin 9. sınıflarında öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler için ihtiyaç duyulan tarihlerde yabancılara Türkçe dersinden kurs açılabilecek.

MEB, 7. ve 11. sınıf öğrencilerini de ücretsiz verilen DYK kapsamına aldı.

Açık öğretim lisesi sınavlarına girecek 18 yaş ve üstü öğrencilerin mezuniyeti için gereken 8 dönem şartı 5'e düşürüldü.

- Eğitimde fırsat eşitliği çalışmaları kapsamında yapılanlar

Bakanlığın öncelikli hedefleri arasında 5 yaş okullaşma oranını yüzde 100'e çıkarmak bulunuyor. Bu kapsamda, 5 bin yeni ana sınıfında 87 bin yeni öğrenci eğitim almaya başladı ve 5 yaştaki okullaşma oranı yüzde 78'den yüzde 85'e çıktı.

Eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayesinde "Kütüphanesiz Okul Kalmayacak" projesi başlatıldı. Bugüne kadar ülke genelinde MEB'e bağlı okullarda 15 bin kütüphane yapıldı.

Seyrek nüfuslu köy ve kırsal yerleşim yerlerinde sınıf açma alt sınırı 10'dan 5'e düşürüldü.

- Eğitimde uluslararası alandaki faaliyetler

Türk Konseyi Eğitim Bakanları 6. Toplantısı ve Uluslararası Türk Akademisi Bilim Konseyi 4. Toplantısı, 3-4 Kasım 2021 tarihlerinde Milli Eğitim Bakanı Özer'in ev sahipliğinde İstanbul'da gerçekleştirildi.

Özer, Fransa'nın başkenti Paris'te 9 Kasım'da başlayan ve 24 Kasım'a kadar süren UNESCO 41. Genel Konferansı'nda Türkiye'nin ulusal beyanını sundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ev sahipliğinde 16-18 Aralık tarihlerinde İstanbul'da 3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi düzenlendi. Bakan Özer başkanlığında gerçekleşen "Eğitim Bakanları" oturumuna Afrika'dan 15 ülkeden 13 eğitim bakanı, 4 bakan yardımcısı katıldı. Zirve kapsamında Libya ve Moritanya ile eğitim alanında iş birliğine yönelik anlaşmalar imzalandı.

MEB Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünce yurt dışında kurulumu yapılan 5 temsilcilikte hizmet verilmeye başlandı.

- Yardımcı kaynaklar ücretsiz dağıtılmaya başlandı

Tüm eğitim kademelerinde yardımcı kaynaklar ve destekleyici eğitim materyalleri, kasım ayından itibaren ücretsiz dağıtılmaya başlandı.

MEB Kültür Yayınları tarafından bastırılan eserlerin dijital ortamda okunabilmesi amacıyla "MEB Kültür Yayınları" mobil uygulaması ve internet sitesi hizmete açıldı.

- İmam hatip öğrencilerine üniversiteye hazırlıkta Akademik Danışma Kurulları ile destek verilecek

MEB Din Öğretimi Genel Müdürlüğünce, imam hatip okulu öğrencilerinin tercih edecekleri üniversiteye göre bilimsel yönlerini geliştirmek, kariyer gelişimlerini desteklemek ve kabiliyetleri doğrultusunda yetişmelerine imkan tanımak amacıyla 637 okulda "Akademik Danışma Kurulu" kuruldu.

MEB, okullardaki tedbirlerle olası temas veya vaka durumunda izlenecek yolların takibi için Kovid-19 Salgın Yönetim Destek Merkezi kurdu.

Bakanlık tarafından çocukların bireysel ihtiyaçlarını temele alan, özelliklerine uygun, yeteneklerini geliştirici ve öğrencinin aktif şekilde sınıf içi çalışmalara katılmasını sağlamak amacıyla "Sınıf Rehberlik Etkinlikleri Seti" oluşturuldu.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile MEB arasında imzalanan "Eğitimde İşbirliği Protokolü" kapsamında güncellenen "Pedagojik Formasyon Eğitimine İlişkin Çerçeve Usul ve Esaslar" belli oldu. Buna göre, yükseköğretim kurumlarında ve MEB'e bağlı okullarda bu yıl yüz yüze eğitimin yeniden başlamasına bağlı olarak, YÖK tarafından belirlenen yeni usul ve esaslar çerçevesinde üniversitelerde Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programları başlatılabilmesine imkan sağlandı.

- Meslek liselerindeki üretimler

MEB tarafından kurulan Ar-Ge merkezlerinden biri olan İskenderun Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde ilk kez fiber lazer kesme makinesi üretimi yapıldı. Testlerden başarı ile geçen ve oldukça düşük maliyetle üretilen makine ile sanayinin taleplerinin de karşılanması planlanıyor.

Özer, Bursa'da iki meslek lisesinin iş birliğiyle, 15 dakikada sonuç veren Kovid-19 antijen test kitinin düşük maliyetle üretildiğini açıkladı. Kovid-19'a karşı "hızlı antijen kiti" için dev bütçeler ayıran Avrupa'nın bazı ülkeleri, MEB'e bağlı iki meslek lisesinin Bursa'da geliştirdiği teknolojiye talip oldu.

- Özel eğitim alanındaki yenilikler

Özel eğitim meslek okullarını bitirenlerin, Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na (YKS) girmesine imkan sağlayan düzenlemenin kapsamını genişleterek hem eski mezunların hem de özel eğitim mesleki eğitim merkezi mezunlarının üniversiteye erişiminin önünü açtı.

MEB tarafından Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete'de 1 Temmuz'da yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, yapılan yeni düzenleme ile hafif zihinsel engelli öğrencilerin eğitim gördüğü özel eğitim meslek okulu mezunları, gelecek yıldan itibaren YKS'ye girerek üniversiteye devam edebilecek.