Eğitimde Yeni Alternatif: Eğitim Kooperatifleri

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Temmuz ayı içerisinde 1 eğitim kooperatifinin kuruluşuna izin verildiğini belirterek, “Bunun yanı sıra, yasal prosedürü tamamlanma aşamasında olan yine birkaç eğitim kooperatifinin de kuruluş çalışmaları devam etmektedir.” dedi.

Ekonominin her alanında alternatif çözümler getiren kooperatifler eğitimde de alternatif oluyor. Eğitimdeki açıkların daha hızlı bir şekilde kapatılabilmesi için oluşturulan kooperatif girişim modeli verilen ilk izin ile birlikte uygulamaya başlandı.

Bakan Hayati Yazıcı, eğitim kooperatifleriyle ilgili yaptığı açıklamada, dünya uygulamalarına bakıldığında, ortalama eğitim süresinin 11–12 yıl veya daha üzerindeyken Türkiye’de ise yetişkin nüfusun ortalama eğitim süresi 6 yıl civarında olduğunu kaydetti.

Bakan Yazıcı, şöyle devam etti: "Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin hemen hepsi ortalama eğitim sürelerini artırmak suretiyle nüfuslarının büyük bir bölümünü lise mezunu ya da üniversite mezunu yapmak üzere hedefler koymuşlar ve bunu gerçekleştirmek için tedbirler almaktadırlar. Avrupa Birliği ülkeleri 2020 yılına kadar nüfuslarının en az yüzde 90’ını lise mezunu yapmak üzere kendilerine hedefler koymuşlardır. Ülkemizde son yıllarda alınan önlemlerle ve idari uygulamalarla okullaşma oranında çok önemli mesafeler kat edildiği görülmektedir. Bu kapsamda okullaşma oranında ilköğretim düzeyinde yüzde 98’lerin aşıldığı, ortaöğretim düzeyinde yüzde 70’lere yaklaşıldığı, yükseköğretim düzeyinde ise yüzde 33’leri yakaladığımız görülmektedir. Bu ilerlemelere rağmen, halen eğitim sistemimiz gelişime açıktır. Bu alanda atılması gereken önemli adımlar bulunmaktadır. Zorunlu eğitimi 8 yıldan 12 yıla çıkaran düzenleme ile toplam nüfusun ortalama eğitim yılının artırılması ve okullaşma oranındaki bölgesel farklılıkların azaltılması hedeflenmiştir. Bu hedefe ulaşma noktasında kooperatif girişim modeli ile kurulacak okulların önemli bir katkısı olacaktır.”

"VATANDAŞLARA KOOPERATİFLEŞMEYİ ÖNERİYORUZ"

Eğitim yılının artırılması ve okullaşma oranındaki bölgesel farklılıkların azaltılması için vatandaşlara kooperatifleşmeyi öneren Bakan Yazıcı, “Kooperatifler pek çok ülkenin ekonomik, sosyal ve politik amaçlarına ulaşmasında önemli katkıları olduğu gibi ülkelerin eğitim alanındaki sorunlarına da çözüm sağlamıştır. İspanya’da ve Japonya’da eğitim kooperatifleri birçok okulun yönetiminde yer almakta ve ortaklarının (ebeveynler veya öğretmenler veya her ikisi birden) doğrudan yönetimde söz sahibi olmalarını sağlamaktadır. Bu ülkelerdeki öğretmenlerin kurdukları kooperatifler ise öğretmenlere meslekleri konusunda yardımcı olmaktadırlar. Bu kooperatifler devlet okullarıyla bir sözleşme yaparak eğitim programı hazırlanması ve yürütülmesi konularında hizmet de vermektedirler. Ayrıca bu kooperatifler okullar için idari hizmet sağlayarak, okulun mali ve akademik başarısı için çalışmaktadırlar. Sektörde yer alan tüm kooperatiflerin 1 milyar Dolar’a yakın cirosu olduğu tahmin edilmektedir.” diye konuştu.

"EĞİTİM KOOPERATİFLERİNİN SAYISI ARTIRILACAK"

Bakanlık olarak eğitim kooperatiflerinin sayısını artırmayı hedeflediklerini vurgulayan Bakan Yazıcı, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bakanlığımız kayıtlarına göre eğitim kooperatifi adı altında kurulu bulunan 21 adet faal kooperatif bulunmaktadır. Bu kooperatifler daha çok akademik personel ve öğretmenler tarafından kurulmaktadırlar. Bu kooperatifler; ortakları ile diğer özel ve tüzel kişilerin eğitim-öğretim ve araştırma gereksinimlerini karşılamak için özel eğitim kanunlarına uygun olarak her derecede ve türde eğitim kurumları açmak, işletmek, araştırma ve incelemelere imkân sağlamak amaçlarıyla kurulmaktadır.”

KOOPERATİFLER EĞİTİMİN HER ALANINDA FAALİYETTE BULANABİLECEK

Eğitim kooperatifleri okul öncesi eğitim, ilk ve ortaöğretim ve özel eğitim okulları ile uzaktan öğretim yapan kuruluşlar, dershaneler, motorlu taşıt sürücü kursları, hizmet içi eğitim merkezleri, öğrenci etüt eğitim merkezleri, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri açmak, işletmek, özel eğitim kanunlarına göre bu kurumları devir almak; her türlü özel kursları düzenlemek; orta öğrenim veya yüksek öğretim özel öğrenci yurtları ve misafirhaneleri açmak, işletmek; gerektiğinde konusu ile ilgili eğitim, yayın, araştırma ve benzeri faaliyetlerde bulunmak; bilim, kültür, spor ve sanat dallarında yaz okulları ve benzeri kamplar açmak, seminer, kongre, sempozyum düzenlemek ve desteklemek; eğitim ve öğretim bursları vermek; yurt içi ve yurt dışı araştırma, geliştirme ve eğitim programlarını düzenlemek; faaliyetleri kapsamında verilen hizmetin kalitesinin yükseltilmesine yönelik araştırmalar yapmak, bu konuda danışmanlık hizmeti almak, ortaklarını eğitmek; ulusal veya uluslararası kuruluş ve kişilerin yürüttüğü projelere katılmak ve bu tür proje ve çalışmaları desteklemek gibi çok geniş bir yelpazede faaliyetlerde bulunabilecek.

Bakan Yazıcı, yeni eğitim sisteminin sorunlarının aşılmasında kooperatif ortaklık modelinden daha etkin yararlanılması gerektiğini belirterek, “Bunun için vatandaşlarımızı kooperatif ortaklık modeli çerçevesinde eğitim kooperatifi kurmaya davet ediyorum.” dedi.