Ekmek Tebliğinde Son Durum

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın 'Türk Gıda Kodeksi Ekmek ve Ekmek Çeşitleri Tebliği'nin yayınlanmasının üzerinden 11 ay geçmesine karşın özellikle ekmeğin satış şekli ve yerleri konusunda hala sıkıntılar yaşanıyor. Konunun taraflarından gıda mühendisleri yeterince denetim yapılmadığından yakınırken, esnaf temsilcileri de yeni yönetmelik kurallarına hazır olduklarını, ancak vatandaşın yardımının şart olduğunu dile getiriyorlar.

Gıda Mühendisleri Odası Mersin Şube Başkanı Yusuf Değirmenci, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, ekmekle ilgili tebliğin 1 Temmuz 2012 tarihi itibariyle çıktığını anımsattı. Bu tebliğin ekmeğin direk tüketicinin ulaşacağı yerde olmaması hükmünü getirdiğini belirten Değirmenci, “Yani ekmeğe tüketici dokunmayacak, ekmek bir tezgah arkasında olacak. Bu tebliğ çıkalı yaklaşık 1 yıl oldu ama bu konuda herhangi bir düzelme yok. Ayrıca, ekmek satışı yapılan yerlerde beyaz ekmek dışındaki ekmek çeşitlerinin de bulundurulması gerekiyor ama bunu da göremiyoruz. Meyve, sebze satılan yerde açıkta ekmek satışı da yasaklandı, o da yok. Bu konuda birçok düzenleme var ama daha hiç biri yapılmadı” dedi.

Ekmeğin şu anki durumda satışının yasak olduğuna dikkat çeken Değirmenci, ancak yine de ekmeğin dışarıda, camekanlarda insanların elinin değdiği şekilde satıldığını kaydetti. Bu konudaki denetim yetkisinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüklerinde olduğunu bildiren Değirmenci, ancak yeterince personel olmadığı için kontrollerin yeterli düzeyde yapılamadığını öne sürdü. Ekmekle ilgili düzenlemenin hayata geçirilebilmesi için Fırıncılar Odası ile Bakkallar ve Bayiler Odası’nın da dahil olması gerektiğinin altını çizen Değirmenci, “Bir tek Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’yle zaten olmaz. Çünkü personel sayıları yetersiz. Bu esnaf odalarının da birlikte hareket ederek, kendi işlerinde değişime girmesi şart. Yoksa bunun olacağı yok” diye konuştu.

“Sizin aldığınız ekmeğe sizden önce kim bilir kaç kişi dokundu ve o dokunan kişi belki de tuvalete girmiş elini yıkamamış olabilir veya bahçede ilaç yapmış, boya yapmış olabilir, gelip o halde ekmeği elliyor. Üçünü, beşini elliyor, birini alıyor. O ekmekleri de biz alıp tüketiyoruz” diyen Değirmenci, “Bir düzenleme olmadığı için vatandaş ekmeği seçerek almaya devam ediyor. Bakkal da bilincinde değil ki uyarsın. Öncelikle onların eğitilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Mersin’de bine yakın fırın olduğu bilgisini veren Değirmenci, “Fırınlarda 10 kişinin altında işçi çalıştıran veya 30 beygir gücünün altındaki işyerlerinde gıda mühendisi istihdamı kaldırıldı. Bunlar herhangi bir teknik personelden yoksun, hiçbir şekilde kontrole tabi değil. Bakanlık, il müdürlükleri bunları kontrol etmiyor. Bunlar zaten bu konuyla ilgili eğitim de almamışlar. Ne yapmasını bekliyorsunuz? Mutlaka bunlarla ilgili düzenlemelerin de artırılması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Değirmenci, tebliğle bütün fırınlar ve ekmek satış yerlerindeki çalışanlara hijyen konusunda eğitim zorunluluğu getirildiğini, bu eğitimlerin il müdürlüğü organizasyonu ve esnaf odalarının işbirliğiyle verildiğini kaydetti. Eğitimler sonunda sertifika da verildiğini dile getiren Değirmenci, “Ancak, kısa süreli bu eğitimlerin etkin olduğuna inanmıyorum. Sertifikalı olan yerlerde de hiçbir şekilde verilen eğitimin uygulamaya dönmesiyle ilgili etkinlik göremiyoruz. Eğitim daha uzun vadede verilmeli ve belki sonunda da sınav olmalıydı” şeklinde konuştu.

“BİZ HAZIRIZ. VATANDAŞIMIZDAN YARDIM BEKLİYORUZ”

Mersin Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanı Eşref Tombak ise ekmek tebliğinde işletmelere 1 yıllık geçiş süreci tanındığını, bunun da 1 Temmuz 2013 itibariyle sona ereceğini söyledi. Ekmekte bugüne kadar 17 ayrı katkı maddesi kullanıldığına işaret eden Tombak, tebliğle birlikte Türk Gıda Kodeksi’ne uygun olarak artık ekmekte bir kısım katkı maddelerinin kullanılmayacağını bildirdi. “Demek ki, burada bir yanlışlık vardı. Bu yanlışlığı hükümetimiz düzeltti. Zannediyorum bundan sonra vatandaşımız daha sağlıklı, daha hijyen olarak ekmeğini yiyecek” diyen Tombak, ekmeğin satış şekline ilişkin de bilgi verdi. Türkiye’de vatandaşın ekmeğini kendisinin seçmesi gibi bir alışkanlık olduğuna dikkat çeken Tombak, şöyle devam etti: “Bizim vatandaşımız bakkala, markete gittiğinde neredeyse tüm ekmekleri elliyordu. Hijyenden bahsediyoruz ama o insanların eli ne kadar temiz? Bu yönetmelik ve kanunla bundan sonra vatandaş eskisi gibi eliyle alamayacak ekmeği. Vatandaş eldiveni takıp alacak ya da o işletme görevlileri eldivenle verecek.”

Mersin esnafının buna hazır olduğunu, ancak vatandaşın ne kadar hazır olduğunun uygulamada görüleceğini vurgulayan Tombak, “Esnafımız eldivenle vermeye kalksa bile vatandaşımız ‘ben onu değil şunu alacağım’ diyor. Bu belki biraz zaman alacak ama sonuçta herkes buna uymak zorunda kalacak. Bir süre sonra zaten poşetli ekmekler çıkacak ve ellemesine de gerek kalmayacak. Bizim esnafımız hazır buna” dedi.

Ekmeğin satış yerleri konusunda düzenleme yapılması gerektiğini, açıkta ekmek satılamayacağını da belirten Tombak, şunları söyledi: “Esnafımızın geneli hazır, olmayanlar da kısa zamanda buna geçecekler. O konuda bir sorun olmaz. Burada biz vatandaştan yardım bekliyoruz. Bu kanuna, yönetmeliğe esnafımız tabi ki uyacak ama vatandaşımız da esnafa yardımcı olmalı. Biz vatandaştan destek bekliyoruz.”

Tombak, tebliğe uymayanlar hakkında yasal işlem yapılacağı ve para cezası uygulanacağını da sözlerine ekledi.