Ekonomi Yazarları Trabzon Ekonomisini Değerlendirdi

Fatih TURAN/TRABZON, Karadeniz Teknik Üniversitesi 'GÜNÜMÜZDE İNSANLAR HER ŞEYİ DÜŞÜNÜYOR'
Toplantının açılışında konuşan TSİAD Başkanı Hasan Hüsnü Hayali, ekonomik duruma ilişkin üyelerinin karamsar olmadığını belirterek, “Günümüzde insanlar her şeyi düşünüyor, çok boyutlu karar veriyor. Dolar, enflasyon, faiz kararlarına bakmadan hareket eden hiçbir yer yok artık. Her iş insanı bu rakamlara bakıyor, beklenti oluşturuyor ve iş kararlarını bu beklentiye göre düzenliyor. Bu rakamlara bakmayanlar zararlı çıkıyor. Bunun farkındayız. Sonuçlarda sizin de açık şekilde göreceğiniz gibi, TSİAD üyeleri tüm olumsuzluklara rağmen, kendisine güveniyor. Devletine inanıyor. Tüm bu olumsuzlukların aşılacağını biliyor” dedi.
TRABZONLU SANAYİCİLER GELECEKTEN UMUTLU
TSİAD üyesi iş adamlarıyla yapılan, TSİAD İktisadi Yönetim Anketi hakkında açıklamalarda bulunan KTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Seyfettin Artan da şunları söyledi:
"Bu anket çalışmasında, beklentilerin ekonomideki rolü, ekonomik güven ve ekonomiye etkisi ve ekonomik güvenin nasıl ölçüleceği gibi sorulara yanıt aradık. Mevcut durum, geçmişe ve geleceğe yönelik olarak durum tespiti yapmak istedik. Ankette, ‘Geçmişi nasıl görüyor?’ sorusu sorulduğuna, Trabzon’da son 3 aydaki satış hacminin azaldığını söyleyebiliriz. Son 3 ayda alınan siparişlerin miktarında ise yüzde 39’luk bir kesim azaldığını söyledi. Rekabet gücünde de yüzde 28’lik bir kesim kötüleşme yaşandığını, yüzde 9’luk kesim de daha iyi gittiğini ifade etti. Bunlara bakıldığında Trabzonlu sanayici ve işadamlarının kötü bir dönemden geçtiği söylenebilir. Şu an gidişatları çok kötü ama, geleceğe umutla bakıyorlar. Gelecek onlar için umut vaat ediyor. Yarın daha güzel olacak.”
'TRABZONSPOR DA ANKETTE ÇIKTI'
Ankette kentin en önemli sorununa ilişkin yüzde 1.85 ile Trabzonspor’un sportif başarısının yer aldığını anlatan Doç. Dr. Artan, “Trabzonlu işadamlarına üretim ya da satışları kısıtlayan faktörlere ilişkin bir takım sorular sorduk. İlk sırada talep yetersizliği çıktı. Talep yetersizliği kentte satışı etkileyen en temel faktör. Ankette, ‘Trabzon’un en önemli sorunu nedir?’ sorusunu sorduk. Yüzde 24 ile eğitim, yüzde 22 ile işsizlik, yüzde 20 ile ticari imkânsızlıklar, yüzde 16 ile imar, yüzde 9 ile trafik, yüzde 5 diğer ve yüzde 1.85 ile Trabzonspor çıktı. Trabzonspor’un halk bazında da karşılığının olduğu gözüküyor” dedi.
EN BÜYÜK DEZAVANTAJ COĞRAFYA
Toplantının ikinci bölümde konuşan Habertürk Gazetesi Ekonomi Yazarı Abdurrahman Yıldırım da, kentin en büyük dezavantajının coğrafyası olduğunu belirterek, “Ben de memleketimi yazmak istiyorum ama, Trabzonspor dışında somut bir şey bulamıyorum. Trabzon’un en büyük dezavantajı coğrafyası. Trabzon’un karakterinde hızlılık var ve algısı çok yüksek. Doğadan gelen refleksleri çok hızlı. Futbol oyununa büyük yatkınlığı var. Ama futbol oynayacak arazi yok. Sorun burada. Buna rağmen bir başarı yakaladı. Bu coğrafya Trabzon’un sanayileşmesine engel oluyor. Trabzon’da yapacağınız şeyin hacminin dar olmasına dikkat edilmelidir” diye konuştu.
'NİMETİNİ ONLAR YİYOR, ZAHMETİNİ BİZ ÇEKİYORUZ'
İtalyan firma Ferrero’nun fındıktan yılda 13 milyar Euro ciro elde ettiğini hatırlatan Sabah Gazetesi Ekonomi Yazarı Şeref Oğuz ise, “Türkiye’de 81 vilayeti gezdim. Başaranlar var, başaramayanlar var. Yukarı doğru giden kentler var, aşağı doğru gidenler var. Trabzon’a geldiğimde bir şeyin eksik olduğunu gördüm. Burada olmayan şu; bu kentin öyküsü kalmamış. Sorduğum zaman bir öykünme üzerinden gelecek tasavvuru var. Dünyada fındığın 3’de 2’si burada üretiliyor. En iyi zamanımızda Türkiye 2 buçuk milyar dolar kazanıyor. Sadece bizden aldığı fındıkla, bu yasal uyuşturucu dediğimiz Nutella’yı bize satan Ferrero firması, 13 milyar Euro ciro yapıyor. Nimetini onlar yiyor, zahmetini biz çekiyoruz. Bu bir akılsızlık tanımıdır. Çok zeki insanlarımız var ama sorun şu, birlikteliğin bizde olmaması” dedi.
'TRABZONSPOR’UN ÇIKMASI ÜZÜCÜ'
Hurriyet Gazetesi Ekonomi Yazarı Vahap Unyar ise, memleketi olan Malatya ile Trabzon’un tembellik noktasında uyuştukları nokta olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Ankette sayılan 6 önemli sorun arasında Trabzonspor çıkıyor. Ben düşündüm ve dedim ki; ‘Aynı anket Gaziantep’te yapılsa acaba Gaziantepspor çıkar mı?’ Kayseri’de, Antalya’da yapılsa oranın takımı çıkar mı? Mümkün değil, çıkmaz. En azından sanayici ve işadamları denilen topluluğun oradan uzaklaşması lazım. Sokaktaki insanların konuşması çok doğal. Ama bu ekibin içinden bu anketin çıkması bence üzücü. Malatya ile Trabzon’un tembellikte uyuştuğu bir nokta var. Bir gezide arkadaşlarla Malatya’da bir kayısı fabrikasına girdik, ‘Arkadaşların hepsi, ‘biz bir daha kurutulmuş kayısı yemeyiz’ dediler. Rezalet yani. Bahsettiğim fabrikaya 5-6 yıl sonra bir daha gittim. Patronları ile karşılaştım. Baktım çok da fazla bir şey değişmedi. Durumu anlattım. Bana dönerek, ‘Biz zaten parayı kazanıyoruz. Öyle ya da böyle’ dedi. Aynı tembellik muhtemelen burada da yaşanıyor. Sonuçta fındıktan kente para giriyor. Öyle olunca da kent kendini zorlamıyor. Burada da 1 milyar dolar civarında fındık ihracatı söz konusu. ‘Yeter’ deyip kenara çekilmek söz konusu. Hâlbuki bunu daha ileriye taşımak gerekiyor. İşin içine akıl katıp ürünü de geliştirmek gerek” dedi.
TTB BAŞKANI KÖLEOĞLU TOPLANTIYI TERK ETTİ
Toplantıda Sabah Gazetesi Ekonomi Yazarı Şeref Oğuz’un Ferrore firması ile ilgili değerlendirmeleri üzerine söz alan Trabzon Ticaret Borsası Bunu üzerine konuşan yazar Şeref Oğuz ise, “Aynı şeyi söylüyoruz. Ben de onu diyorum. Beni tam dinlemediniz galiba” yanıtı verdi. Yaşanan diyalog sonrası TTB Başkanı Köleoğlu salondan çıkarak toplantıyı terk etti.
Toplantı, soru-cevap bölümünün ardından sona erdi.