Ekonomide 1990 öncesine dönüldü

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, Türkiye'nin 1923 yılında kişi başına düşen milli geliri 45 dolarken Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren hızla artış bazı dönemlerde de hızla azalış gösterdi.

Türkiye'nin kişi başına düşen milli geliri 1990 yılında 2000 dolar sınırını hızla geçerek 2682 dolara çıktı. 1990 yılların başında, Türkiye'nin zenginleşeceği düşünülürken, kişi başına düşen milli gelirin her 3000 doları geçişinde önemli bir kriz yaşandı. 1989 yılından sonra 2000 dolarlık psikolojik sınırı kırarak 1993 yılında 3000 dolarlık seviyeye ulaşan kişi başına düşen milli gelir, 2001 yılında yeniden 1990'daki 2682 doların altına geriledi. Türkiye'nin en yüksek kişi başına milli geliri 1997 yılında 3079 dolarla yakaladı. Milli gelirin 2002 yılı sonunda da beklenen yüzde 3'lük büyüme ile 2230 dolara yükselmesi bekleniyor.

KATMA DEĞER OLUŞTURULMADI

Yapılan araştırmalara göre, ekonomide yaşanan kötü gelişmelerin yanı sıra Türkiye'de son on yıldır nüfusa paralel bir katma değer oluşturulamadı. Türkiye'nin AB'ye girişi için avantaj gibi görülen genç nüfus, istihdam açısından ülkenin çözmesi gereken sorunlarından biri olarak ortaya çıktı. Yeterli yatırım ve iş imkanı oluşturulmayınca ve gerekli mesleki eğitimler verilmeyince bu kaynak verimsiz hale geldi. İşsiz ve eğitimsiz genç nüfus Türkiye'de sosyal problemlerin artmasına neden oldu. Uzmanlar, Türkiye'nin bir an önce siyasi ve ekonomik istikrarı sağlayarak eğitim ve istihdam arttırıcı politikalar belirlemesi ve üretmesi gerektiğini belirttiler.

Türkiye'nin 1923 yılından 2001 yılına kadar Gayri Safi Milli Hasıla'daki TL ve dolar bazında seyri ve ekonomik durumu şöyle oluştu:

YILLAR TL DOLAR

1923 76 45
1925 116 70
1930 109 55
1935 81 49
1940 135 104
1945 291 224
1946 357 191
1947 384 137
1948 477 170
1949 445 159
1950 466 166
1955 801 286
1958 1,347 481
1959 1,633 583
1960 1,696 359
1961 1,755 194
1965 2,463 271
1968 4,88 537
1969 5,324 586
1970 5,884 539
1971 7,209 476
1972 8,46 592
1973 10,483 734
1974 13,774 980
1975 17,239 1,184
1976 21,216 1,312
1977 26,534 1,467
1978 38,602 1,567
1979 66,081 1,877
1980 119,335 1,539
1981 176,169 1,57
1982 227,293 1,375
1983 291,096 1,264
1984 451,758 1,204
1985 702,706 1,33
1986 995,174 1,462
1987 1,427,282 1,636
1988 2,404,828 1,684
1989 4,196,709 1,959
1990 7,066,839 2,682
1991 11,070,462 2,621
1992 18,897,021 2,708
1993 33,537,525 3,004
1994 64,182,233 2,184
1995 127,423,385 2,759
1996 238,896,076 2,928
1997 470,442,977 3,079
1998 843,358,573 3,255
1999 1,216,609,421 2,876
2000 1,869,637,183 2,986
2001 2,615,946,330 2,160