Ekonomik göstergeler Moody's kararının "siyasi" olduğunu kanıtlıyor

İSTANBUL (AA) - BELGİN YAKIŞAN MUTLU - Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye'nin kredi notunu "Ba2"ye düşürerek Brezilya, Hırvatistan, Gürcistan, Azerbaycan ve Kosta Rika ile aynı grupta sınıflandırırken, ekonomik göstergeler kararın "siyasi" gerekçelerle alındığı görüşlerini destekliyor.

Moody's, günün ilk saatlerinde Türkiye'nin kredi notunu bir basamak düşürerek "Ba1"den "Ba2"ye çekti, notun görünümünü ise "negatif"ten "durağan"a çevirdi. Söz konusu karara gerekçe olarak "kurumların direncindeki süregelen bozulma" ve "dış şok risklerindeki artış" gösterildi.

Söz konusu gerekçeler, Moody's'in daha önceki not değerlendirmelerinde de yer alırken, analistler kredi derecelendirme kuruluşlarının notlandırmasında "siyasi" nedenlerin baz alınmasının artık bilinen bir gerçek olduğunu belirtiyor.

Piyasalarda hem borsa hem de döviz tarafında bir tepki gözlenmediğine işaret eden analistler, bunun da söz konusu "kararın siyasi olduğu" görüşlerini desteklediğini vurguluyor.

Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) geçen yıla ilişkin ekonomik tahminlerine bakıldığında, Türkiye'nin aynı grupta değerlendirildiği ülkelerden ayrışması da Moody's kararında ekonomik değil, siyasi gerekçelerin etkili olduğunu kanıtlıyor.

Moody's'in not skalasında, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu "yatırım yapılamaz spekülatif seviye" grubundaki ülkeler "Ba1", "Ba2" ve "Ba3" kredi notlarıyla temsil ediliyor. Moody's'in kredi notu basamaklarında "Ba3"ün hemen altında bulunan "B1", "B2" ve "B3" kredi notları ise "yüksek spekülatif seviye"yi gösteriyor.

- Türkiye ile aynı nota sahip 5 ülke bulunuyor

Moody's'in "spekülatif seviye" grubunda değerlendirdiği ülkeler arasında, "Ba1" notuyla Rusya, Portekiz, Nambiya, Guatemala, Paraguay, Fas, Karayipler'de bir ülke olan Trinidad ve Tobago bulunuyor.

Söz konusu grupta "Ba2" notuyla Türkiye'nin yanı sıra Brezilya, Hırvatistan, Gürcistan, Azerbaycan ve Kosta Rika, "Ba3" notuyla da Sırbistan, Fiji, Dominik Cumhuriyeti, Senegal, Bolivya, Bangladeş ve Fildişi Sahilleri yer alıyor.

Böylece "spekülatif seviye" grubunda, 8 ülke Türkiye'den daha iyi, 7 ülke Türkiye'den daha kötü, 5 ülke de Türkiye ile aynı nota sahip olarak derecelendirilmiş durumda.

Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, "spekülatif seviye"deki grupta, "Ba1" ile Türkiye'den daha yüksek nota sahip birçok ülkenin makroekonomik göstergeler açısından Türkiye ile kıyaslanamayacak düzeyde olması dikkati çekiyor. Son açıklanan verilere bakıldığında, Türkiye'nin aynı nota sahip olduğu ülkelerden de ekonomik olarak ayrıştığı görülüyor.

Zira Moody's de 27 Şubat 2018'de, Türkiye'nin büyüme beklentisini bu yıl için yüzde 3,2'den yüzde 4,0'e revize etmiş, açıklamasında "Bu revizyon, hükümetin 2019'un kasım ayındaki başkanlık seçimi öncesinde ekonomik büyümeyi yüksek tutmak için mali önlemleri almaya devam edeceği görüşümüzü yansıtıyor." ifadesini kullanmıştı.

Kuruluş, 23 Şubat'taki değerlendirmesinde de Türkiye'nin 22 gelişen ekonomi içerisinde, Rusya, Bulgaristan, Şili ve Peru'nun ardından en düşük kamu borcuna sahip 5'inci ülke olduğunu bildirmişti.

- IMF tahminleri, Türkiye'yi kendi sınıfından ayrıştırıyor

IMF'nin 2017 tahminlerine göre, Türkiye'nin, kendisiyle aynı nota sahip olan Gürcistan, Kosta Rika, Hırvatistan, Brezilya ve Azerbaycan'dan açık ara daha fazla büyüyecek. Türkiye'nin 2017'de yüzde 5,1 büyüyeceğini öngören IMF, bu rakamın Gürcistan'da yüzde 4, Kosta Rika'da yüzde 3,8, Hırvatistan'da yüzde 2,9, Brezilya'da yüzde 0,7 olacağını, Azerbaycan ekonomisinin ise yüzde 1 daralacağını tahmin ediyor.

Geçen yıl ulaşılması beklenen ekonomik büyüklük rakamları bakımından da 841,2 milyar dolarlık milli gelirle Türkiye'nin üzerinde sadece Bulgaristan yer alıyor. Türkiye'yi 58,9 milyar dolarlık Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) büyüklüğüyle Kosta Rika takip ederken, bu da Türkiye'nin en yakın rakibinin ekonomik büyüklüğünün yaklaşık 14 katına sahip olduğunu gösteriyor.

Toplam yatırımların milli gelir içindeki payına bakıldığında da Türkiye'nin yüzde 29,6'lık payla Azerbaycan'ın ardından ikinci sırada olduğu görülüyor.

Kamu borcu göstergeleri açısından ise Türkiye, kendi grubundan bariz bir şekilde ayrışıyor. Türkiye'nin kamu borcu/GSYH oranının geçen yıl yüzde 27,9 olacağını öngören IMF, bu göstergenin Gürcistan'da yüzde 41,3, Azerbaycan'da yüzde 46,4, Kosta Rika'da yüzde 49,1, Hırvatistan'da yüzde 81,9 ve Brezilya'da yüzde 83,4 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyor.

IMF'nin rakamları, Türkiye'nin geçen yıl, kendisiyle aynı nota sahip olan tüm ülkelerden daha iyi büyüyeceği ve kamu borcu açısından çok daha iyi bir seviyede bulunacağını ortaya koyuyor. Öte yandan milli gelir büyüklüğü ve toplam yatırımların GSYH içindeki payı açısından da en iyi durumda olan 2. ülkenin Türkiye olduğunu gösteriyor.

- Türkiye ekonomik açıdan grubuna da fark atıyor

Moody's'in "spekülatif seviye" grubunda değerlendirdiği 20 ülkeye bakıldığında, Türkiye'nin 2017'de büyüme oranı ve ekonomik büyüklük açısından 3. sırada yer aldığı görülüyor.

Toplam yatırımlar ve kamu borcu açısından bakıldığında ise 2017 tahminlerine göre Türkiye 20 ülke arasında 4. sırada bulunuyor.

Büyüme oranı açısından Türkiye'nin üzerinde kendisinden daha iyi nota sahip hiçbir ülkenin yer almaması da dikkati çeken bir unsur olarak öne çıkıyor.

Bu arada "spekülatif seviye" grubunda "Ba3" notuyla bulunan Fildişi Sahilleri'nin tahminleri IMF'te yer almadığından, kıyaslamalarda yer verilmemiştir.

IMF tahminlerine göre, Moody's'in sınıflandırmasında spekülatif seviye" grubunda yer alan ülkelerde başlıca ekonomik veriler şöyle:

Kredi Notu Ülkeler Büyüme (%) GSYH (Milyon dolar) Toplam yatırımlar/GSYH (%) Kamu borcu/GSYH Ba1 Portekiz 2,5 211.696 16,485 125,7 Ba2 Brezilya 0,7 2.080.916 17,613 83,4 Ba2 Hırvatistan 2,9 53.481 20,55 81,9 Ba3 Sırbistan 3,0 39.366 18,535 70,9 Ba1 Fas 4,8 110.708 33,214 62,8 Ba3 Senegal 6,8 16.057 27,131 61,1 Ba2 Kosta Rika 3,8 58.909 20,114 49,1 Ba1 Trinidad ve Tobago -3,2 20.300 47,2 Ba3 Fiji 3,8 5.054 22,434 46,5 Ba2 Azerbaycan -1,0 39.207 23,13 46,4 Ba3 Bolivya 4,2 37.776 20,346 45,7 Ba1 Nambiya 0,8 12.558 25,38 41,5 Ba2 Gürcistan 4,0 15.230 33,721 41,3 Ba3 Dominik Cumhuriyeti 4,8 74.873 23,161 36,7 Ba3 Bangladeş 7,1 250.023 30,117 33,7 Ba2 Türkiye 5,1 841.206 29,614 27,9 Ba1 Paraguay 3,9 28.780 19,796 25,7 Ba1 Guatemala 3,2 70.806 12,997 24,6 Ba1 Rusya 1,8 1.469.341 23,756 17,4Moody's'in derecelendirme basamakları şöyle:

Kredi Notu Temsil Ettiği Seviye Aaa En yüksek seviye Yatırım yapılabilir Aa1 Yüksek seviye Aa2 Aa3 A1 Orta seviye A2 A3 Baa1 Alt seviye Baa2 Baa3 Ba1 Spekülatif seviye Yatırım yapılamaz Ba2 Ba3 B1 Yüksek spekülatif seviye B2 B3 Caa1 Önemli risk Caa2 Caa3 Ca Aşırı spekületif C Default