Eksik Organın Yerine Ten Renginde Silikon Protez Ürettiler

Bursa'da, Tophane Teknik ve Endüstri Meslek Lisesinin makine ressamlığı bölümünde bir grup öğretmen, hazırladıkları "Kişiye Özel Dış Protez Uygulamaları Projesi" ile çeşitli nedenlerle kulak, parmak, göz, burun gibi organlarını kaybeden kişiler için ten renginde silikon protez üretiyor. Bursa-Eskişehir-Bilecik Kalkınma Ajansının "Ar-Ge ve Yenilikçilik Mali Destek Programı" çerçevesinde hazırlanan proje ile 276 bin lira destek almaya hak kazanan öğretmenler, okullarına medikal sektöründe hizmet verebilecek bir Ar-Ge departmanı oluşturdu. Bu departmanda, kulak, parmak, göz, burun gibi organları olmayan kişilere, kendi ten renginde silikon protezler yapan proje grubu, hastaların bu tip ihtiyaçlarına çözüm üretmeyi amaçlıyor. Proje grubunda yer alan öğretmen Nuray Eren, AA muhabirine yaptığı açıklamada, iki yıl önce yürüttükleri başka bir proje için aldıkları prototip makinenin, medikal ve sağlık alanında da kullanılabileceğini öğrendiklerini, Ar-Ge çalışması olarak neler yapabileceklerini düşünmeye başladıklarını söyledi. Araştırmaları sırasında Gülhane Askeri Tıp Akademisinde (GATA), gaziler için protez çalışması yapıldığı bilgisine ulaştıklarını belirten Eren, GATA'yı ziyaret ederek oradaki çalışmalar hakkında bilgi aldıktan sonra bu alanda yoğunlaştıklarını ifade etti. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serhat Özbek'in katkısıyla projeyi yazıp BEBKA'ya başvurduklarını, çalışmaya 276 bin lira destek aldıklarını anlatan Eren, şöyle devam etti: "Kişilerin yaşarken farklı sebeplerle kulak, burun, parmak, göz gibi kaybettiği organlarını estetik olarak silikonla tamamlamayı hedefliyoruz. Bundan sonraki amacımız, yaptığımız silikon protezlerin hastaya nakledilmesidir. Bu amaçla UÜ bize hastaları yönlendiriyor. Serhat hocanın desteğiyle organlarını kaybeden kişilerin protezlerini yaparak daha mutlu ve sosyal hayatta kendiyle barışık bir şekilde yaşamalarına yardımcı olmayı düşünüyoruz. Yaptığımız projede, pratiğe yönelik çalışmalar olacak. Türkiye'de çok fazla yapılmıyor. Çünkü maddi getirisi yok. Uzuvlarını kaybeden hastalar, genellikle maddi olarak zor durumdaki hastalar. O nedenle amacımız, bu insanlara yardımcı olabilmek, mutlu olarak yaşamalarına katkı sağlayabilmek." -"Doktorun ameliyat süresi ve hastanın narkoz alma süresi kısalıyor" Öğretmen Sinan Ezer ise eski yöntemde, protezlerin genelde alçı benzeri malzemelerle oluşturulduğunu ve hastalara nakil sırasında bazı zorluklarla karşılaşıldığını belirtti. Geliştirdikleri yöntemde özel bir yazılımla tomografi ve MR'dan alınan bilgileri, üç boyutlu tasarım programlarına aktarabildiklerini söyleyen Ezer, şunları kaydetti: "Daha sonra prototip makinemizle eksik olan organın kalıbını yapıyoruz. Kalıbın içerisine özel medikal yöntemlerle silikon dolduruyoruz ve o silikonu fırınlıyoruz. Sonra renklendiriyoruz ve nihai ürün olarak üretiyoruz. Elde edilen ürünler, kişinin kendi bilgileri olduğu için mesela parmak izi dahi kendi parmak izi haline gelmiş oluyor. Bu şekilde ürünü doktora gönderiyoruz ve naklini orada yapıyorlar. Eski yöntemde kişinin kendi üzerinden alçı benzeri malzemeyle kalıbı çıkarılan veya hazır parmak, kulak gibi protezleri hastaya uygun hale getirmek suretiyle nakil yapılıyor. Bunlar ameliyatta çok uzun bir süre alıyor. Doktor, ameliyatta narkoz verilmiş hastaya organı uydurmaya çalışıyor. Organ eksik veya fazla gelebiliyor. Ameliyat sırasında kişiye uydurulmaya çalışılıyor. Bu projede kişinin direkt tarama dosyaları alındığı için bu dezavantajı ortadan kaldırıyoruz. Kişiye özel bire bir silikon üretildiği için doktorun ameliyat süresi ve hastanın narkoz alma süresi kısa kalıyor." Öğretmen Gürbüz Özay da proje kapsamında aldıkları 3G yazıcı makinesiyle bilgisayar ortamına aktarılan kişinin tomografi bilgileriyle organın modelini veya kalıbını elde edebildiklerini aktardı. Bu sayede kişinin kendi tarama datalarından kalıp üretilebilecek duruma geldiklerini belirten Özay, "Kişiye özel üretilen silikon protezler sayesinde hastalara kısa sürede çözüm üretebilmeyi amaçlıyoruz" ifadesini kullandı. -"Gönüllülük ve adanmışlık projesi" Projeye katkı sağlayan ve üretilen protezlerin hastalara naklini gerçekleştirecek Prof. Dr. Serhat Özbek, estetik cerrahi müdahalenin bazen başarısız olabildiğini ve kimi zaman da hastanın dokularının buna müsait olmadığını belirtti. Söz konusu hastalardaki eksik organların, doğal olarak yoğun psikolojik sorunlara yol açabildiğine dikkati çeken Özbek, şöyle konuştu: "Eksik organları telafi etmek için vücuda dıştan uygulanan protozler diyebileceğimiz epitezlerle çözüm bulmak mümkün. Ülkemizde bazı kurumlar zaman zaman bu konuyla ilgileniyor gözükse de çok oturmuş bu kalıcı çözüm sağlayabilecek kurumsallaşmış bir yer bilmiyorum. Bu anlamda hocalarımız da bu konuda çok hevesli olunca proje olarak geliştirdi. BEBKA'dan destek aldılar beni de proje aşamalarında davet ettiler. Hocalarımızın hevesi, devletin desteği üniversitenin de yol göstermesiyle inşallah bu tür hastalara kalıcı çözüm sağlayan bir merkez haline gelir. Organ eksikliği olan hastaların, kendi dokularından o organın yapılması veya giderilmesi için başka bölgelerinde cerrahi müdahale yapılması gerekmektedir. Bu, uzun ameliyat süresi demek. Bunların sonucunun başarısız olması daha da büyük ameliyatları gerektirebiliyor. Bu proje, bunların önüne geçen bir çalışma. Cerrah olarak ilk tercihimiz değildir ama hastanın psikolojik durumu açısından büyük bir destek. Yani tümör nedeniyle yüzünün yarısını kaybetmiş bir hastanın o bölgesinde rekonstrüksiyona imkan yoksa en azından kalan hayatında etrafına korkunç bir görüntüyle hitap etmektense bir epitez ideal bir çözüm olabiliyor. Hastaların sosyal hayatına çok büyük destek oluyor." Özbek, üretilecek protezlerin maliyetinin çok makul ve tercih edilebilir olacağı bilgisini verdi. "Bu proje hocalarımızın gönüllülük, adanmışlık projesi" diyen Özbek, ticari bir amaç güdülse çok kimsenin bu tarz bir projeyle uğraşmayacağını anlattı.