Elektrik faturalarında kayıp kaçak tartışması

Özelleştirilen elektrik şirketlerinin gönderdiği faturalardaki bazı uygulamalar aboneleri şaşırtıyor. Önceden sadece TRT payı ile gündeme gelen faturalarda, şimdi bir çok yeni anlaşılmaz kalem bulunuyor. Enerji bedeli yanında perakende bedeli, iletim sistemleri bedeli, dağıtım bedeli, kaçak kullanım bedeli, sayaç okuma bedeli sebebiyle faturalar giderek şişiyor. En azından sabit olması gereken okuma, iletim sistemi bedeli gibi kalemler her faturada değişiyor.
Faturalarda en şaşırtan uygulama ise kişinin kullandığı elektrik ölçüsünde dağıtım bedeli, iletim sistemleri ve kaçak kullanım bedeli o oranda artıyor. Ülke genelinin kaçak oranı ne olursa olsun, abone tükettiği oranda kaçak bedeli ödüyor. Örneğin bir abone 40 TL’lik faturasına 5 TL kaçak kullanım bedeli öderken, 200 TL’lik faturasına ise 25 TL kaçak kullanım bedeli ödüyor.
Türkiye’de kaçak kullanım miktarı, faturalara eşit olarak dağılması yerine kişinin kullandığı bedel ölçüsünde alınıyor. Bu da kaçak miktarı ödemelerde soru işaretleri doğuruyor. Fazla elektrik tüketmek zorunda olan abone cezalandırılıyor. Ayrıca, şirketlerin bölgelere göre özelleştirilmesine rağmen abone bir başka bölgenin de kaçak kullanım bedelini ödüyor. Aynı şekilde iletim ve dağıtım sistemi bedeli de sabit olması gerekirken faturadaki rakama göre alınıyor. Bu şaşırtan uygulamalar da vatandaşın tepkisine sebep oluyor. Kocaeli, Sakarya, Düzce ve Bolu illeri faaliyet alanı içerisinde olan Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş (SEDAŞ) tarafından abonelerine gönderilen faturalar da benzer şikayetlere neden oluyor.
Sakarya’da oturan Mahmut Uzun, elektrik faturasını incelediğinde çok şaşırdığını belirtti. “Resmen bizi soyuyorlar. Devlet de buna seyirci kalıyor. Benim bir önceki faturam 43 TL. Bu faturamda 5 TL dağıtım bedeli, 4 TL kaçak kullanım bedeli, 1.5 TL iletim sistemleri bedeli, 57 kuruş parakende satış, 16 kuruş sayaç okuma hizmetleri bedeli. Son faturamın tutarı ise elektrikli soba kullanmam sebebiyle 216 TL. En azından sabit olması gereken bedeller ise faturamın miktarı oranında yükseltilmiş. Dağıtım bedeli 25 TL, kaçak kullanım bedeli 23 TL, iletim sistemleri bedeli 5,5 TL, parakende satış bedeli 3 TL, sayaç okuma bedeli 80 kuruşa yükseltilmiş. Anlaşılır gibi değil. Son faturayı gözönüne aldığımızda 150 TL olması gereken faturayı 216 TL olarak ödüyorum. Yaklaşık 70 TL fazladan ödüyorum.“ şeklinde konuştu.

"HAKKIMI YASAL YOLLARDAN ARAYACAĞIM"
Dağıtım bedeli, üretim bedelinin niye arttığını anlamadığını dile getiren Uzun, tepkisini şöyle dile getirdi: “Benim evime yeni hat çekilmedi. Niye dağıtım ve iletim sistemi bedeli faturama göre artıyor. Zaten elektriği perakende alıyoruz. Bu uygulama da nerden çıktı. Kaçak kullanım bedeli niye faturanın miktarına göre belirleniyor. Kaçak tüketimi ben mi belirliyorum. Ben elektriği az kullanınca kaçak az, çok kullanınca kaçak çok mu oluyor? Fazla elektrik tükettim diye ben mi kaçak tüketimi teşvik ediyorum. Çok saçma. Cezasını niye ben ödüyorum. Ayrıca, bölgelere göre elektrik şirketleri özelleştirildi. Kendi bölgemin kaçak kullanımını ödemek bir yere kadar anlaşılır ama başka bölgelerin kaçaklarını ben niye ödeyeyim. Herkes bölgesindeki kaçak miktarını ödesin. Elektrik idareleri özelleştirilince, elektriğin ucuzlayacağını düşünmüştük, ancak tam tersi oldu. Devlet bu şirketleri ciddi şekilde denetlemeli.”
SEDAŞ ise EPDK’nın belirlediği şekilde uygulama yapıldığını, şirketlerin faturalardaki kalemler noktasına ilişkin bir tasarrufunun olmadığını bildirdi.