‘Elimizden geleni yapalım’
İsrail Başbakanı Netanyahu, Ankara’ya barış mesajı gönderdi. Türk gazetecilere konuşan Netanyahu: “Türkiye ve İsrail normal ilişkilere dönmenin yolunu arıyor. İlişkilerimizi yeniden onarmak istiyoruz”
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Türkiye ile ilgili sıcak mesajlar verdi. Mavi Marmara saldırısından sonra ilk kez Türk gazetecileri kabul eden Netanyahu Türkiye-İsrail ilişkilerinin onarılması talebini iletti. Futbol oynarken bacağını sakatlayan Netanyahu, gazetecileri sargılı ayağıyla karşıladı. Başbakanlık ofisinde gerçekleşen görüşmede Netanyahu güleryüzlü tavrıyla dikkat çekti. Görüşmenin başında Türk gazetecilerle tek tek tokalaşan Netanyahu, Türkiye- İsrail ilişkilerine değindi. İşte Netanyahu’nun verdiği mesajlardan öne çıkan noktalar şöyle:
‘ELİMİZDEN GELENİ YAPALIM’
* Türkiye ve İsrail istikrarsız bir bölgede istikrarlı olan iki önemli ülkedir. Türklerin ve Yahudilerin uzun bir tarihe dayanan ilişkileri vardır. Türkiye ve İsrail normal ilişkilere dönmek için yol arıyor ve bu her iki ülke için ve aynı zamanda bölge için çok önemli. İlişkilerimizi yeniden onarmak istiyoruz.
* Kısaca şunu söylemek istiyorum; Türkiye ve İsrail arasında uzun bir geçmişe dayanan dostane ilişkilerimiz var. Ben çıkar birliğine inanıyorum. İsrail ve Türkiye, her ikisi de ilişkileri onarmak için ellerinden gelenin en iyisini yapabilir. Her iki ülke de bunu yapmak için fırsatları araştırmalı.
TAMAMEN TESADÜF
Başbakan Netanyahu son dönemde İsrail ile Yunanistan ve Güney Kıbrıs arasında artan işbirliğini ise şöyle değerlendirdi: “Bu gerçekten ilginç bir hikaye. Bizim uzun yıllarca Yunanistan’la sadece diplomatik ilişkimiz, Kıbrıs’la da konsolosluk düzeyinde ilişkimiz vardı. Yunanistan’la ilişkilerimizin gelişmesi ilginç bir tesadüfe dayanır. Şubat 2010’da eşimle Moskova’ya gittim. Akşam eşimle bir restorandaydık. Yanımıza biri geldi. ‘(Yunanistan eski başbakanı Yorgo) Papandreu gelip yanınıza oturmak istiyor’ dedi. Tabii otursun dedim. Ekonomik problemler üzerine konuşmaya başladık. Sonunda ikimiz de ‘bu çok saçma’ diyip ilişkilerimizi geliştirmeye karar verdik. İki yakın komşunun ilişkisi gayet doğal. Bu kimseye karşı değil. Bu görüşme Mavi Marmara’dan 4 ay önceydi. Daha sonra da karşılıklı ziyaretler gerçekleştirdik.”
SİHİRLİ FORMÜLÜ BULAN VARSA?BİZE DE SÖYLESİN
İsrail’de görüştüğümüz başbakana yakın üst düzey bir yetkili de Netanyahu’nun açıklamalarını destekleyen ifadeler kullandı. Yetkili şu noktalara dikkat çekti:
* Hâlâ iki ülkenin ilişkilerini geliştirecek, köprü kuracak sihirli formülü bulmaya çalışıyoruz. Bulamadık ama bulan varsa tavsiyelerine açığız. Bulunacak formülün iki ülkeyi de memnun edecek ve onurlarını da koruyacak bir formül olması gerekiyor. Krizden sonra iki önemli olay yaşandı. Birincisi İsrail’de çıkan Carmen yangınına Erdoğan’ın iki tane uçak göndermesiydi. İkincisi de Türkiye’deki depremde biz de yardım malzemesi gönderdik. Bu iki konu da iki ülkenin kamuoyu için hassas konulardı.
* Ulusal çıkarı yaratan; siyasi irade, kamuoyu ve değişen şartlardır. Çevremizde çok hızlı değişimler yaşanıyor. Eğer siyasi irade ve kamuoyu değişirse o zaman ortak çıkarlar ortaya çıkar. Ve ortak çıkarlar da iradeyi yaratır. Bu da değişim zinciridir.
* Tabii ki Mavi Marmara travmatik bir olaydı. Sadece Türkiye için değil İsrail için de travmatik bir olaydı. Çünkü askerlerimiz neredeyse ölüyordu. Bu travmanın her iki ülkeyi de etkilemiş olması çözümü tek bir ülkenin travma yaşamasına göre çok daha zor bir duruma getiriyor.
ASIL ENDİŞE KİMYASAL SİLAHLAR
* Ama bu durumun kalıcı olmasına gerek yok. Bölgemizde yaşanan gelişmelere bakın, o zaman İsrail’le Türkiye’nin ortak çıkarları olduğunu göreceksiniz. Türkiye’nin de İsrail’in de Suriye ile problemleri var. Suriye’de bir trajedi yaşanıyor. Çok daha büyük bir trajedinin de yaşanması mümkün. Birçok masum insan hayatını kaybediyor. Bizim için en büyük endişe Esad rejimin sona ermesi değil, bu rejimin çökmesi durumunda kimyasal silahların kimin eline geçebileceği yönündeki olasılıklar. Silahların Hizbullah ve El Kaide’nin eline geçme olasılığı bizim başlıca endişemiz.
ORTAK ÇIKARIMIZ İSTİKRAR
*Türkiye ve İsrail’in ABD ile yakın ilişkileri var. İki ülke de Amerikalılarla önemli bilgileri paylaşıyor. Meşru olmayan kişilerin ellerine geçebilecek kimyasal silahlara ilişkin ortak endişelerimizi paylaşıyoruz.
* Türkiye ile ortak bir çıkarımız var. Bu da bölgesel istikrar. Bölgedeki iki istikrarlı ülke olan Türkiye ve İsrail sınır güvenliği ve gelişmiş bir ekonomi istiyor. İsrail’le Türkiye arasında ekonomik çıkarlar var. Bu yıl İsrail’den Türkiye’ye giden turistlerin sayısında azalma yaşansa da ticaret rakamları yükseldi.
* Hiçbir zaman Türkiye’yle müzakereler kesilmedi. Hâlâ açık kanallarımız var.
* Özür krizindeki sorun şu ki, İsrail uluslararası sularda uluslararası hukuka uygun olarak devriye geziyor. Uluslararası hukuk İsrail’e silah girişini önleme hakkı veriyor.
[
