Dünya Sağlık Örgütü tarafından da bir tedavi yöntemi olarak kabul edilen EMDR bugüne kadar farklı yaş gruplarından birçok bireye destek olmuştur. Bu terapi yöntemi sayesinde acı yaşantıları silmek, yaşanılan o olaya karşı olumlu bir tutum sağlamak artık daha kolay. Tüm yönleri ile ele alınan EMDR Terapi yöntemi hakkında aklınızdaki soruları bu yazımızla giderebilirsiniz. EMDR Terapisi ile korkudan ve kaygıdan korkma!
EMDR bir travma terapisidir. Şu an dünyada travma çözümü denilince akla ilk gelen terapi yaklaşımlardan biridir. Türkçe açılımı ‘Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme’ olan EMDR, güçlü ve başarılı bir psikoterapi yaklaşımı olarak uzun zamandan beri literatürde yer almaktadır. Dünya Sağlık Örgütü ve Ulusal Sağlık ve Klinik Mükemmellik Enstitüsü (NICE) tarafından Post-Travmatik Stres Bozukluğu (TSSB) için bir tedavi seçeneği olarak kabul edilir. EMDR terapisi ilk zamanlarda sadece psikolojik travmaların tedavisinde kullanılmaya başlansa bile bugünlerde birçok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde kullanılmaktadır. Kliniksel olarak olumlu etkileri gözlenen EMDR tedavisi ile acı yaşantıları pozitif yönde ve etkili bir şekilde çözüme ulaştırmak mümkündür.
Travma sonrasında görülen kabuslar, dejavu anları, uyku problemleri, kaygı bozuklukları ve negatif düşünceler genel manada başa çıkmakta zorlanılan her türlü olay, tutum ve davranışlar henüz işlenmemiş tıkalı kalmış travma sonrası semptomlardır. Travmanın üzerinden yıllar da geçse dahi bazen bu semptomlar güncelliğini korur ve aslında bireyin geçmişi şimdisi olur. Bu aşamada EMDR terapisinin amacı bireyin yaşadığı olayı, anıyı, kaygı bozukluklarını, negatif düşünceleri, duyguları ve bedensel hisleri ele alıp onları daha işlevsel ve olumlu bir yönde gelişim gösterir hale getirmektir. EMDR’ın bir diğer hedefi ise en derin tedavi etkisine mümkün oldukça en kısa zamanda ulaşmak ve bireyi psikolojik ve sosyal yönden sağlıklı hale getirebilmektir.
EMDR terapi yöntemi Amerikalı Psikolog Francine Shapiro’nun 1987 yılında bir kır gezisi sırasında tesadüfen yaptığı bir gözlemle bulunmuştur. Shapiro bu gezinti sırasında rahatsız edici olan düşüncelerinin belirli bir miktarda azaldığını fark etmiş. Bunun üzerine biraz daha çalışmaya başlayınca rahatsız edici düşünceleri düşünüp gözlerini yatay bir şekilde sağa ve sola doğru hareket ettirdiğini ve bir süre sonra da negatif olan duyguların azaldığını gözlemlemiştir. Daha sonraki süreçlerde ilk etapta gönüllülerle daha sonrasında gazilerle çalışıp EMDR’ın başarılı bir tedavi yöntemi olduğunu öne sürmüştür. EMDR’ın kaygıyla ilişkili sorunları ve travma belirtilerini bir seans ile ortadan kaldırdığına dair ilk bulgu 1989’da Shapiro tarafından yayınlanmıştır. 1989’dan 2002’ye TSSB’nin tedavisinde EMDR’ın yeterliliği araştıran 19 kontrollü çalışma daha gerçekleşmiştir. Araştırmacılar yaklaşık üç-sekiz seans sonrası TSSB tanısında %60-90 arası azalma olduğunu belirtmişlerdir. Günümüzde birçok travmatik anılarla bağlantılı rahatsızlıkları ortadan kaldırmak için etkin şekilde kullanılmaktadır.
EMDR Terapisinde öncelikle zaman üç aşamaya bölünür: Geçmiş- Şimdi- Gelecek. Geçmişte yaşanılan bir problemin bireyin şimdiki zamanı da etkilemesi sebebiyle gelecek açısından tehdit oluşturmaması için psikolojik bir terapi desteği alınması amaçlanır. Geçmişte yaşanılan travmalar, olumsuz olaylar, öğrenilen düşünce/davranış kalıpları sebebiyle şu anı ve geleceği negatif doğrultuda etkiler. EMDR terapisinin 4 basamağı vardır. Bunlar:
Çift taraflı uyaran tekniği ile EMDR’da beynin bir sağ bir de sol yarım küresi uyarılır. Beynin sağ tarafının daha çok duygularla; sol tarafının da daha çok analitik, mantık becerileriyle bağlantılı olduğunu söyleyebiliriz. Beynin daha verimli bir şekilde çalışmasına yardımcı olan çift taraflı uyarı farklı şekillerde (titreşim aletini gözlerle takip etmek, kulaklıktan gelen seslere odaklanmak ya da diz dokunuşlarını hissetmek), sürelerde (daha uzun ya da daha kısa) ve yoğunluklarda (daha şiddetli-düşük veya hızlı-yavaş titreşim düzeyi gibi) uygulanabilmektedir.
EMDR, travmaların etkilerini geride bırakmada kullanılır. Duyarsızlaştırma ve yeniden işleme travma olarak yaşanmış olaylara odaklanılarak yapılır. Yapılan araştırmalar EMDR’ın başarılı olduğu alanların şunlar olduğunu göstermiştir:
Ve daha birçok alanda, psikiyatrik sorunlarda kullanılmaktadır.
EMDR yöntemi özel bir terapi yöntemidir, akıl verme veyahut danışmanlık verme yöntemi değildir. Bu terapi yöntemi hipnoz, mucizevi bir terapi yöntemi veya rahatlama yöntemi değildir ve geçmişi unutmanızı sağlayan bir yöntem henüz yoktur; ancak geçmişte yaşadığınız olaya karşı bakış açısını değişebilmek için tedavi yöntemleri mevcuttur.
EMDR terapi yöntemi anılarınızı silmez! Yaşadığınız olumsuz deneyimleri işleyip, olumlu bir tutuma dönüştürmek amaçlanır.
EMDR terapisini yalnızca klinik psikolog olup yaklaşık 2 sene kadar aktif halde seans görmüş ve daha sonrasında buna ek olarak akredite bir yerden EMDR eğitimi alması gerekir. Çocuklar için yapılan EMDR terapisinin diploması da ayrıdır.