"Emeklilik imkansız hale getiriliyor"
Türk-İş, sosyal güvenlik reformu ile emeklilik için prim gün sayısı 7 binden kademeli olarak 9 bin güne çıkarıldığı için "emekliliğin imkansız hale geldiğini" bildirdi.
Türk-İş'in, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülmekte olan sosyal güvenlik reformunun kabul edilen maddeleri ile ilgili olarak hazırladığı görüşte, emeklilik aylıklarının düşürüldüğü, aylığa hak kazanma koşullarının ağrılaştırıldığı, yaş ve prim günü ile emekliliğin imkansız hale getirildiği kaydedildi. Türk-İş'in komisyonda kabul edilen reform maddelerine ilişkin görüşü şöyle:
-EMEKLİ AYLIKLARI DÜŞÜRÜLÜYOR-
-Çalışanların kaybı, kanunun yürürlüğe girmesinden sonraki süre ile sınırlı olacak. Sigortalılık süresi 10 yıldan az olanlar ile ilk defa sigortalı olacaklar ise hem güncelleştirme kat sayısı yönünden hem de aylık bağlama oranı yönünden kayba uğrayacak.
5510 Sayılı Kanunun 3. maddesinin güncelleme kat sayısını kapsayan 29'uncu bendinde Plan ve Bütçe Komisyonu'nda çok sınırlı bir değişiklik yapıldı. 506 sayılı Kanunda, güncelleştirme katsayısı her yıl için "yıllık TÜFE + kalkınma hızının yüzde 100'ü" oranında belirlenirken, Tasarıda "yıllık tüfe+kalkınma hızının yüzde 25'i" olarak yer almıştı. Plan ve Bütçe Komisyonu Çalışmalarında bu oran "yüzde 30" olarak değiştirildi. Talebi aylıklarda düşüşe neden olacak bu hesaplamadan vazgeçilmesi ve oranın yüzde 100'de kalması gerekiyordu.
-AYLIĞA HAK KAZANMA KOŞULU AĞIRLAŞTIRILIYOR-
-İlk defa sigortalı olacakların emekli aylığına hak kazanmasında en büyük zorluk kademeli olarak yaşın 65'e yükseltilmesinde yaşanacak. Ayrıca prim gün sayısının 7 binden kademeli olarak 9 bin güne çıkarılması emekliliği imkansız hale getiriyor.
Mevcut uygulamada, 9 bin gün prim karşılığı aylık bağlama oranı kademeli hesaplanmakta ve yüzde 65 olarak belirliyor. Plan ve Bütçe Komisyonu çalışmalarında kabul edilen hükme göre ise her yıl için yüzde 2 aylık bağlama oranı öngörüldüğünden, 9 bin gün karşılığı yüzde 50 aylık bağlama oranına denk gelecek. Aylık bağlama oranı yönünden 9 bin gün değerlendirmesinde 15 puan kayıp oluşacak. Bu değişiklik, aylığı küçültecek en temel kriter olacak.
-YAŞTAN EMEKLİLİK KOŞULLARI AĞIRLAŞTIRILIYOR-
-Mevcut kanunda yaştan emekli olmak için gerekli olan 4 bin 500 prim gün sayısı, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen maddeye göre 5 bin 400 güne yükseltiliyor. Madde, prim gün sayısını ve yaş koşulunu birlikte yerine getirmeyenlerin ilave 3 yıl daha beklemesini öngörüyor. Türk-iş, 7 bin prim gün sayısı ve kademeli olarak halen uygulanan 58-60 yaş sınırının korunmasını istiyor.
-EMZİRME YARDIMI ALTIDAN BİRE İNDİ-
-Mevcut kanunda asgari ücretin üçte biri oranında ve altı ay süreyle ödenmesi ön görülen emzirme yardımı, asgari ücretin 1/3'ü ve bir defa ile sınırlı tutuluyor.
506 sayılı kanunda 5 yıl sigortalı ve 900 gün prim ödeme koşulu ile malullük aylığına hak kazanmak mümkünken, Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği 5510 sayılı kanunla 10 yıl sigortalı olma ve 1800 gün prim yatırma koşulu getirilmişti. Bir başkasına muhtaçlık söz konusu olduğunda ise prim gün sayısı 900 gün olarak belirlenmişti.
Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen maddeye göre ise koşullar daha da ağırlaştırılarak 10 yıl sigortalı olmak ve 1800 gün prim ödeme koşulu korundu. Ayrıca bir başkasına muhtaç olanlar için 900 olan prim gün sayısı 10 yıl şartı aranmaksızın 1800 güne yükseltildi.
ANKA
