Emtia yatırımcısı ilk çeyrekte kakao ile kazandı

İSTANBUL (AA) - BURHAN SANSARLIOĞLU - Emtia piyasasında, hem bu yılın ilk çeyreğinde hem de mart ayında en çok kazandıran ürün kakao oldu. Yılın ilk çeyreğinde 18 ürünün yarısı kazandırıp, yarısı kaybettirirken, mart ayında 13 ürün kaybettirdi, 5 tanesi kazandırdı. Küresel çaptaki ticaret savaşları ve ABD Başkanı Donald Trump'ın politikalarından dolayı emtia piyasasında dalgalı seyirler görüldü.

AA muhabirinin emtia piyasasında işlem gören 18 ürünün fiyat hareketlerinden derlediği verilere göre, kakao bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 35,3 mart ayında da yüzde 15,4 artarak emtia piyasasında söz konusu dönemlerde yatırımcısına en fazla kazandıran yatırım aracı oldu.

Ocak ayı ile beraber hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi ve yağışların düşük olması kakao fiyatlarında artışa neden oldu.

Yılın ilk çeyreğinde kakaoyu yüzde 10,5'le mısır, yüzde 9,7 ile soya fasulyesi, yüzde 5,9 ile nikel, yüzde 5,6 ile buğday, yüzde 4 ile Brent petrol, yüzde 3,7 ile pamuk, yüzde 1,7 ile altın, yüzde 0,3 ile platin takip etti. 2018 yılının ilk çeyreğinde emtia piyasasında en fazla kaybettiren ürün ise yüzde 18,6'yla şeker olarak gerçekleşti. Brezilya ve Hindistan'da şeker üretiminin artacağına yönelik öngörüler, şeker fiyatlarında değer kaybına neden oldu.

Şekerin ardından en çok değer kaybeden ikinci emtia ise yüzde 11,8 ile alüminyum oldu. ABD Başkanı Donald Trump'ın çelik ve alüminyuma ek vergi kararını imzalamasıyla alüminyumda değer kayıpları görüldü. Şeker ve alüminyumu yüzde 10,2 ile paladyum, yüzde 7,4 ile doğalgaz, yüzde 7,2 ile bakır, yüzde 6,3 ile kahve, yüzde 3,4 ile gümüş, yüzde 3,1 ile kurşun, yüzde 0,6 ile çinko izledi.

Kakao, mart ayında da emtia piyasasında yüzde 15,4 artışla yatırımcısına en fazla kazandıran ürün oldu. Söz konusu dönemde kakaoyu yüzde 7,2 ile Brent petrol, yüzde 2,4 ile doğalgaz, yüzde 1,5 ile mısır ve yüzde 0,5 ile altın izledi. Buğday, mart ayında yüzde 8,8 azalış kaydetti ve emtia piyasasında söz konusu dönemde yatırımcısına en fazla kaybettiren ürün oldu.

Buğday'ı yüzde 8,5 ile paladyum, yüzde 7,9 ile alüminyum, yüzde 7,8 ile şeker, yüzde 5,7 ile çinko, yüzde 5,1 ile platin, yüzde 4,2 ile kurşun, yüzde 4 ile nikel, yüzde 3,3 ile bakır, yüzde 3,1 ile kahve, yüzde 1,6 ile pamuk, yüzde 1 ile soya fasülyesi ve yüzde 0,1 ile gümüş takip etti.

Vadeli İşlem ve Emtia Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen, kakao'nun Afrika kıtasının önemli ihraç ürünlerinden biri olduğunu belirtti. Batı Afrika'nın dünyanın en büyük kakao üreticisi konumunda bulunduğunu ifade eden Ergezen, Fildişi Sahili ile Gana'nın dünya kakao üretiminin yüzde 60'ını gerçekleştirdiğini bildirdi.

Ergezen, ocak ayı ile beraber hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin kakao üretimine yönelik endişeleri de beraberinde getirdiğini aktardı. Yağışların düşük olması nedeniyle kakao kalitesinde önemli bir düşüş gözlendiğini dile getiren Ergezen, kakao kalitesinde yaşanan düşüş nedeniyle, kakao siparişlerinin yüzde 70'inin iptal edildiğini vurguladı.

Ergezen, dünyanın en büyük kakao üreticisi olan Fildişi Sahili'nde bu miktarda bir sipariş iptalinin ise, spot ve vadeli piyasalarda kakao fiyatının hızlı yükselişine neden olduğunu kaydetti.

-Endonezya alternatif olamadı

Sadece Batı Afrika değil, alternatif olarak görülen kakao üreticisi Endonezya'da da sorunlar olduğunu belirten Ergezen, Afrika'da sıcaklar nedeniyle kakao kalitesi düşerken, alternatif olarak görülen Endonezya'da ekili alanların azalmasının vadeli işlemlerdeki alımları destekleyen bir unsur olduğunu ifade etti.

Ergezen, Uluslararası Kakao Organizasyonunun yeni sezona yönelik ilk tahminlerini şubat ayı sonunda açıkladığını dile getirerek, kakao üretiminin, sıcak hava ve düşük yağışlar nedeniyle önceki sezona göre yüzde 2,3 düşüş ile 4,6 milyon tona gerilemesinin beklendiğini anlattı.

Üretimdeki düşüşe rağmen halen piyasanın genelinde üretim fazlası olacağı beklentilerinin olduğunu vurgulayan Ergezen, "Fakat tahminlerde yer almayan nokta, kakao kalitesinde yaşanan gerileme. Sıcak ve yağışsız hava, zaten mevcut kakao kalitesinde önemli bir bozulmaya yol açmıştı. Bu durumun devam etmesi durumunda yeni sezonda üretim fazlası olmasına rağmen, talebin kalite yüzünden düşük kalacağını söylemek yanlış olmaz. Bu da kakao piyasasında ihtiyaç duyulan kalitedeki kakao arzında önemli azalmaya işaret edecektir." dedi.

Ergezen, sıcak ve yağışsız havanın devam etmesi durumunda kalitede de düşüş olursa, fiyatlardaki yukarı yönlü eğilimin hızlanabileceği öngörüsünde bulundu.

Dünya borsalarında işlem gören çeşitli emtiaların 2017 sonu ve 2018 ilk çeyrek kapanış fiyatları ve getirileri şöyle:

Emtia adı 29 Aralık 2017 (dolar) 28 Şubat 2018 (dolar) 30 Mart 2018 (dolar) İlk Çeyrek Fark(yüzde) Mart Ayı Fark (yüzde) 1 Kakao 1.892,00 2.218,00 2.560,00 35,3 15,4 2 Mısır 350,75 382,00 387,75 10,5 1,5 3 Soya Fasülyesi 951,75 1.055,50 1.044,75 9,7 -1 4 Nikel 5,6752 6,2691 6,0135 5,9 -4 5 Buğday 427,00 495,00 451,00 5,6 -8,8 6 Brent petrol 66,60 64,62 69,33 4 7,2 7 Pamuk 78,63 82,93 81,60 3,7 -1,6 8 Altın 1.303,09 1.317,65 1.325,45 1,7 0,5 9 Platin 929,12 982,40 932,19 0,3 -5,1 10 Çinko 1,5035 1,5851 1,4932 -0,6 -5,7 11 Kurşun 1,1237 1,1365 1,0881 -3,1 -4,2 12 Gümüş 16,950 16,394 16,369 -3,4 -0,1 13 Kahve 126,20 122,00 118,20 -6,3 -3,1 14 Bakır 3,2620 3,1307 3,0246 -7,2 -3,3 15 Doğalgaz 2,953 2,667 2,733 -7,4 2,4 16 Paladyum 1.062,92 1.044,21 954,50 -10,2 -8,5 17 Alüminyum 1,0212 0,9780 0,9004 -11,8 -7,9 18 Şeker 15,16 13,38 12,33 -18,6 -7,8