Cumhuriyet Bayramı Türkiye Büyük Millet Meclisi(TBMM)'nin 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet rejimini ilan etmesi anısına her yıl 29 Ekim günü Türkiye'de ve Kuzey Kıbrıs'ta kutlanan bir millî bayramdır. Cumhuriyet Bayramının kutlandığı ülkelerde 28 Ekim öğleden sonra ve 29 Ekim tam gün olmak üzere bir buçuk gün resmî tatildir. 29 Ekimlerde stadyumlarda şenlikler yapılır, akşam ise geleneksel olarak fener alayları düzenlenir. Öğrenciler 29 Ekim şiirleriyle bu önemli günü coşkuyla kutlar. Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet'in Onuncu Yıl Kutlamalarının yapıldığı 29 Ekim 1933 tarihinde verdiği 10. Yıl Nutku'nda, bu günü en büyük bayram olarak nitelendirmiştir. Biz de bu dönemde öğrencilerin törenlerde okuyabileceği en güzel 29 Ekim şiirlerini bir araya getirdik. İşte en güzel 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı şiirleri...
29 EKİM CUMHURİYETİN İLANI VE CUMHURİYET BAYRAMI'NIN ÖNEMİ
Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919'da Osmanlı hükümeti tarafından, bölgede düzeni sağlaması için devletinin bir gemisi ile Samsun'a gönderilmiştir. Ülkenin çoğu ilinde kongreler düzenlemiş ve "Tek bir egemenlik var, o da milli egemenliktir. Milletin egemenliğini, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır." ilkesiyle, yurdun her tarafından gelen ulus temsilcilerini 23 Nisan 1920 günü Ankara'da Büyük Millet Meclisi'nde toplamıştır. Meclis Mustafa Kemal Paşa'yı 'Meclis Başkanı' seçmiştir. Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde Büyük Millet Meclisi, Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatmıştır. Halk ve düzenli ordular düşman kuvvetlerine karşı savaş vermiş, omuz omuza mücadele etmiştir. Kurtuluş Savaşı'nın zaferle sonuçlanmasının ardından TBMM 1 Kasım 1922'de saltanatı kaldırmıştır. Padişah Vahdettin, 'vatan haini' ilan edilmiş ve yurdu terk etmiştir.
24 Temmuz 1923 günü İsviçre’nin Lozan şehrindeki Lozan Üniversitesi'nde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika, SSCB ve Yugoslavya temsilcileri Lozan Barış Antlaşması'nı imzalamıştır. Bu antlaşma ile yeni bir devletin temelleri atılmış fakat devletin yönetim biçimi henüz belirlenmemiştir. İkinci dönem Büyük Millet Meclisi, 11 Ağustos'ta ilk toplantısını yapmıştır ve 13 Ekim'de Ankara, başkent ilan edilmiştir. Bu dönemde Atatürk, egemenliğin ulusa dayandığı bir sistem olan cumhuriyet yönetiminin ilanı için hazırlıklar yapmaya başlamıştı. Atatürk 28 Ekim akşamı yakın arkadaşlarını Çankaya'da yemeğe çağırmış ve "Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz," demiştir.
29 Ekim günü Atatürk, milletvekilleri ile görüştükten sonra taslağı hazırlanan "Cumhuriyet" önergesini Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne vermiştir. Meclis önergeyi kabul etmiştir ve böylece Türkiye Devleti'nin yeni yönetimi biçimi Cumhuriyet, yeni ismi "Türkiye Cumhuriyeti Devleti" olarak belirlenmiştir. Atatürk, kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı olmuştur. Halk da cumhuriyetin ilanını sevinç ve coşku ile karşılamıştır. Cumhuriyette, Atatürk'ün de söylediği gibi, egemenlik kayıtsız şartsız ulusundur. Ulus, kendini yönetme yetkisini, kendilerine temsil eden milletvekilleri aracılığı ile kullanır. Cumhuriyet yönetiminde, yurttaşın seçme ve seçilme hakkı vardır. Seçilen temsilciler, yasaları tasarlar ve yöneticileri ulus adına denetler. Ulus, seçimle yöneticileri seçebilir.
29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI'NIN KABUL EDİLMESİ
29 Ekim 1923'te TBMM, Teşkilât-ı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası)’nda yaptığı değişiklikle, devletin yönetim biçimini cumhuriyet olarak ilan etmiştir. Aynı gece bu ilan, atılan 101 pare top ile kutlanmıştır. 1924 yılında ise cumhuriyetin ilanı şenliklerle kutlanmıştır. 2 Şubat 1925'te, Hariciye Vekaleti'nce (Dışişleri Bakanlığı) düzenlenen bir kanun teklifinde 29 Ekim'in bayram olması önerilmiştir. Bu teklif Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelenmiş ve 18 Nisan'da karara bağlanmıştır. 19 Nisan'da ise teklif TBMM tarafından kabul edilmiştir. 628 sayılı bu kanun ile 29 Ekim, 1925'ten itibaren ülke içinde ve dış temsilciliklerde bayram olarak kutlanmaya başlamıştır.
29 EKİM ŞİİRLERİ
Yaşasın Cumhuriyet
Yarınların güvencesi,
Özgürlüğün ta kendisi,
Atatürk’ün hediyesi,
Yaşasın cumhuriyet.
Coşkuyla anılan,
Sevinçle karşılanan,
Şiirlerle anlatılan,
Yaşasın cumhuriyet.
İnsana değer veren,
Eşitliği benimseyen,
Yüzümüzü güldüren,
Yaşasın cumhuriyet.
Cumhuriyet kurulmuş,
Yirmi Dokuz Ekim’de,
Milletçe kutluyoruz,
Büyük coşku içinde.
Alanları doldurduk,
Karşıladık neşeyle,
Çünkü bize cumhuriyet,
Atatürk’ten hediye.
Sayende Türk milleti,
Söz almış yönetimde,
Her övgüye değersin,
Girmişsin gönlümüze.
BİRKAN SOYLU
CUMHURİYET
Gönül verdik,
Sana erdik.
Ey hürriyet, Cumhuriyet.
Herkes sever,
Seni över.
Ey hürriyet, Cumhuriyet.
Canımızdasın, Kanımızdasın.
Ey hürriyet, Cumhuriyet.
B. KEMAL ÇAĞLAR
CUMHURİYET
Kahraman Atatürk’ten
Armağansın sen bize.
Yıldönümün çoğalsın
Katılsın sevgimize.
Bir çelenk ol da seni
Başımızda göreyim.
Yaşasın cumhuriyet
Diye çarpsın yüreğim.
Korumaya ant içtim
Seni, nabzım vurdukça.
Başımızın tacısın,
Var ol, dünya durdukça.
İSMAİL HAKKI SUNAT
BUGÜN
Durmadan dalgaları şanlı bayrağım,
Yurdumun en büyük bayramı bugün.
Ufuklar gül açsın, gülsün toprağım,
Yurdumun en büyük bayramı bugün.
Ağaçlar bezensin, dallar süslensin.
Bahçeler donansın, güller süslensin.
Ata'nın açtığı yollar süslensin.
Yurdumun en büyük bayramı bugün.
Yurt için savaşmak bir şanlı düğün,
Yaşamak duygusu her şeyden üstün,
İstiklal sevdası ufkumuzda gün,
Yurdumun en büyük bayramı bugün.
Tarihe sığmayan şanlar Türk'ündür.
Ölümden korkmayan canlar Türk'ündür.
Bayrağa renk veren kanlar Türk'ündür,
Yurdumun en büyük bayramı bugün.
Ata'mız her zaman kalbimizde hız,
Ülkümüz uğrunda ölmek ahtımız,
Şölenler kurulsun, içilsin kımız.
Yurdumun en büyük bayramı bugün.
Kanım toprağa katanımız var,
Bayrağın altında yatanımız var,
Destanlar kaynağı vatanımız var,
Yurdumun en büyük bayramı bugün.
29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI
Kutlu Yirmi Dokuz Ekim gününde
Türkiye Büyük Millet Meclisinde
Geldi Cumhuriyet,geldi hürriyet
Özgürüz gazilerin sayesinde
Mustafa Kemal ve arkadaşları
Cumhuriyetin temel taşları
Birlikte kazandı o savaşları
Sesi yankı buldu, halkın sesinde
Artık halk seçecek vekillerini
Toplumda herkes alacak yerini
Bize tam demokrasi hedefini
Gösterenin gideceğiz izinde
Durduramaz kimse bu terakkiyi
Millet bilir ancak ne kötü, iyi
Şahlandıracağız cennet ülkeyi
Çağdaş medeniyetin üzerinde…
HÜSEYİN CELEP
29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI
Bayraklarla süsleyin yurdumu baştanbaşa,
Türkiye’nin adını yazalım dağa taşa,
Hep birlikte diyelim Türk Milleti çok yaşa,
Bugün senin bayramın, sevinip coşmak hakkın,
Türkün dünyaya mührün, vuracağı gün yakın.
Yirmi Dokuz Ekim’i hep birlikte neşeyle,
Köylü kentli herkesle tutuşalım el ele,
Bu günü bayram bilip bayram gibi neşeyle,
Kutlayalım milletçe, coşmak elbette hakkın,
Türk’ün dünyaya mührün, vuracağı gün yakın.
Anlı açık yüzü ak şanlı şerefli millet
Küllerinden kuruldu yönetim cumhuriyet,
İlelebet payidar kalacaktır bu devlet,
Sevinin bayram bugün, coşmak elbette hakkın,
Türk’ün dünyaya mührün, vuracağı gün yakın.
Ankara’dan yükselen bu sesi dünya duydu,
Türk Milleti asildir; fazilet işte buydu,
Hürriyet kanımızda, bizde var olan huydu,
Övün senin bayramın, coşmak elbette hakkın,
Türk’ün dünyaya mührün, vuracağı gün yakın.