En detaylı normal doğum rehberi: Belirtileri, avantajları ve riskleri

En yaygın ve doğal doğum biçimi olan, vajinal doğum olarak da adlandırılan normal doğum, doğanın en şaşırtıcı, mucizevi olaylarından biri. Tüm doğum sürecini, her anına tanık olarak yaşamak isteyen anne adayları, bu doğum yöntemini tercih ediyor. Dünya'ya yeni bir hayat getirirken yaşanan bu süreç; sancıyı, ağrıları, heyecanları ve tüm duyguları kadına yaşatıyor. Fakat aynı zamanda bu sürecin kendine özgü bir zorluğu ve gerilimleri de var. Hem fiziksel hem de zihinsel olarak bu sürece iyi hazırlanan anne adayları doğal yollarla bebeklerini dünyaya getirmenin keyfini tadıyor. Her anne adayı farklı özelliklere sahip. Her doğum ise benzersiz, biricik ve kendine özgü bir deneyim. Ancak doğum biçimine karar vermeden önce genel olarak normal doğumun avantajları ya da dezavantajları değerlendirilebilir. Karşılaşılabilecek riskler ve normal doğum biçiminin faydaları karşılaştırılabilir.

Normal doğum, bebeği dünyaya getirmenin anneler için en doğal biçimi. Anne adayında belirli bir hamilelik sürecinin neticesinde, doğum ağrılarının kendiliğinden oluşması ve bebeğin vajinal kanaldan kendiliğinden doğması olarak tanımlanabilir. Normal doğum biçiminde herhangi bir ameliyat yöntemi ya da tıbbi alet kullanılmıyor. Aslında yakın zamanlara kadar tarihsel olarak doğum dendiğinde sadece doğal yöntemle gerçekleşen bu doğum biçimi anlaşılmış. Halen de dünyada en yaygın doğum yöntemi. Sezaryen doğum yaygınlaşmasına rağmen, günümüzde normal doğum biçimine de bir geri dönüş eğilimi yaşanıyor. Herhangi bir sağlık sorunu bulunmayan anne adayları, gitgide bu doğal yola daha çok teveccüh gösteriyor.

Normal Doğum Nasıl Olur?

Doğal yöntemle, vajinal yollardan gerçekleşir. Temelde 3 aşamada tamamlanır.

• Öncelikle hamilelik boyunca kapalı duran rahim ağzı, kasılmalar sayesinde açılmaya başlar ve 10 santimlik çapa kadar genişler. Bu aşama oldukça uzun sürebilir. Bazen 10 saati bulabilir. Önce kasılmalar seyrek ve hafif ağrılıdır. Daha sonra bu kasılmalar sıklaşmaya başlar ve ağrılar artar. Kasılmaların arası 5 dakikaya kadar iner. Bu aşamada mutlaka anne hastanede olmalıdır. İlk aşamanın sonlarına doğru kasılmalarla birlikte anne adayı ıkınmaya da başlayabilir.
• İkinci aşamada rahim ağzının açılmasından sonra 1,5 saate kadar uzayabilen bir süreç vardır. Bu aşamada anne adayı kuvvetle ıkınmalıdır. Kadın derin nefes almalı ve aldığı nefesi vermeden önce ıkınmalıdır. Bu esnada bebeğin başı dışarı çıkarken ıkınma kesilmeli ve nefes alınıp verilmelidir.
• Son aşamada bebeğin doğumundan sonra plasenta dışarı çıkar ve bu süreç de yarım ya da 1 saati bulabilir. Rahim içerisinde plasenta parçası kalmamalıdır.
• Son aşamanın tamamlanması ile anne rahatlar ve yorgunluğunu hisseder. Temizlik, kanama kontrolü ve değerlerin ölçülmesi ile süreç tamamlanır.

Normal Doğum Belirtileri Nelerdir?

Doktorun uyarı ve açıklamaları doğrultusunda izlenmesi gereken belirtilerdir. Doğumun başlamakta olduğunu gösterir.

• Toplumda nişan olarak adlandırılan bir miktar sümüksü ve kanlı akıntı başlangıç sinyalini verir. Hamilelik sürecinde kapalı duran rahim ağzında, annenin rahmini ve bebeği enfeksiyon riskinden korumak için jöle kıvamında bir sıvı oluşur. Nişan denen madde, bu sıvıdır. Doğumun başlangıcında kasılmaların etkisi ile bu sıvı yapı dışarı atılır.
• Kasılmalar düzenli ve belirli zaman aralıkları ile seyreden, periyodik bir hale gelir.
• Suyun gelmesi ise doğumun başladığının en bariz belirtisidir. Amniyon sıvısı, su gibi akışkandır. Açık sarı renklidir. Kendine özgü bir kokusu vardır. Bu suyun gelmesi doğumun başladığının net belirtisi olarak dikkate alınmalıdır. Su geldiğinde hemen hastaneye gitmek en doğrusudur. Ağrı olmasa bile ihmal edilmemelidir.
• Karında sertleşme olması ve ağrının başlamasıdır. Hafif başlayan ağrı, gittikçe uzun ve şiddetli bir hal alır.

Bu belirtilerin sıralaması her kadında farklılık gösterebilir. Hatta bir annenin farklı doğumlarında da farklılaşabilir.

Normal Doğum Faydaları Nelerdir?

Normal doğumun, anne adayının doğum ve doğum sonrası süreci en kolay şekilde aşması ve kendi sağlığı adına pek çok farklı faydası bulunuyor. Her geçen gün yapılan araştırmalar ile doğal yollardan vajinal yöntemle bebek dünyaya getirmenin çeşitli faydaları, avantajları ve insan sağlığı açısından olumlu etkileri ve sonuçları daha çok ortaya çıkıyor. Bu nedenle de uzmanlar anneleri tabii yollardan doğum yapmaya daha çok teşvik etmeye çalışıyor.

Bedeni doğum yapmaya uygun olan, herhangi bir sağlık sorunu bulunmayan, değerleri normal olan bir kadının, ameliyatsız doğum yapması sezaryen yöntemine göre daha uygun. Ancak ağır sağlık sorunlarının olduğu ve doğum açısından, anne sağlığı açısından risk bulunan durumlarda, normal doğum yapmaktan kaçınılabilir. Doğumun normal yöntemlerle mi yoksa ameliyat yöntemi ile mi gerçekleşmesi gerektiği tamamen doktorun vermesi gereken bir karar.

Ortada herhangi bir zorunluluk ve sağlık sorunu yokken, normal doğumu terk ederek sezaryene başvurmak, doğal doğum sürecinin sağladığı faydalardan hem anneyi hem de bebeği mahrum bırakır. Bu nedenle doğum öncesinde uzman doktorlar anne adayını doğum biçimleri konusunda ayrıntılarıyla bilgilendirir. Çeşitli faydaları, kolaylıkları, avantajları ve riskleri açıklar. Anne adayı doğum yöntemleri konusunda ne kadar doğru bilgiye sahip olursa, sürece uyumlanması ve doğru yöntemi tercih etmesi o kadar kolay olur.

Eğer ameliyatsız doğum doğru seçenek olmasına rağmen anne adayını çeşitli nedenler ile korkutuyorsa, anne adayı doğum öncesinde psikolojik olarak bu sürece hazırlanabilir. Bu konuda da uzmanlardan yardım alınabilir. Doğal yoldan doğumun kendisi ve bebeği için ne kadar doğru ve faydalı bir seçenek olduğu konusunda bilinçli olması sağlanabilir.

1. Ameliyata gerek kalmaz

Doğal yöntemle yapılan doğumda genel ya da lokal anestezi ve ameliyat gibi ağır tıbbi müdahalelere gerek kalmaz. Anestezinin yaratacağı tehlikeler, sorunlar gündeme gelmez. Normal doğum yönteminde anne adayının karşı karşıya olduğu enfeksiyon ve kanama gibi durumların yaşanma oranı çok daha düşüktür. Ameliyat her zaman vücudu yoran, hırpalayan bir süreçtir. Ameliyatlı doğumların annede yarattığı yorgunluk, ağrılar, dikiş problemleri doğal doğumda yaşanmaz. Anne çok daha kolay ve hızlı bir şekilde iyileşir, kendini toparlar, normal hayatına kısa sürede döner.

2. İyileşme süresi kısalır

Doğal yolla yapılan doğumun ardından, ameliyat problemleri ve anestezi söz konusu olmadığı için annenin vücudunun kendini toplaması daha hızlı, kolay gerçekleşir. Anne daha kısa zamanda yataktan çıkıp normal günlük hayatına dönebilir. Hastanede kalış süresi ve iyileşme süresi kısalır. Böylece hem kendisi hem de bebeği ile rahatlıkla ilgilenir.

3. Annenin daha az ağrısı olur

Doğal doğumlarda doğum sonrası annenin duyduğu ağrı çok daha azdır. Ameliyat sonrası komplikasyon riskleri ve ağrıları çok daha fazladır. Doğumdan sonra kasılmalar, acılar ve buna benzer sıkıntılar yaşama ihtimali azalır.

4. Anne doğum sonrası emzirmeye kolay uyum sağlar

Normal doğum yapan annelerde ameliyat geçirme ve anestezi sorunları yaşanmadığı için, annenin bilinci daima açıktır ve her anın farkında olarak anne süreci geçirir. Bu sayede doğum sonrasına psikolojik olarak da daha iyi hazırlanır. Doğum sonrasındaki günlerine daha hazırlıklıdır ve kolay uyum sağlar. Bebek için çok önemli olan anne sütü, anne tarafından bebeğine ilk günden itibaren daha kolay verilir ve anne emzirme sürecine hemen uyumlanır. Ayrıca doğal yolla doğum yapan kadın bebeği ile hemen temas kurduğu için emzirmeye daha yatkındır.

5. Spora başlama süresi kısalır

Ameliyatsız doğum ile bebeğini dünyaya getiren annenin bedeni eski formuna kolaylıkla kavuşmaya daha fazla hazırlıklıdır. Kısa sürede normal hayata geçen kadın, vücudunu toparlayacak egzersizlere de kısa sürede başlayabilir, hafif hareketlerle spora yönelebilir ve doğum öncesi formuna kısa sürede döner.

6. Anne, sonraki doğumlara hazır olur

Normal doğum yapan anneler sonraki doğumlarını normal yollarla yapmak konusunda da daha şanslıdır. Çünkü annenin rahminde herhangi bir kesi ya da hasar oluşmaz, böylece sonraki doğumlar için engel teşkil edebilecek bir sorun ortaya çıkmaz.

7. Komplikasyon ve kanama riski azalır

Normal doğumlarda doğumdan sonra enfeksiyon geçirme ya da kanama ile karşılaşma riski düşer. Normal doğum yapan kadın doğumdan sonra iyileşme sürecini doğal bir süreç olarak yaşar, ameliyat geçirmiş bir kişi gibi değildir.

Normal Doğumun Bebeğe Faydaları Nelerdir?

Vajinal kanaldan gerçekleşen doğum, anne için olduğu kadar bebek için de çok önemlidir. Normal yollarla dünyaya gelen bebek bazı açılardan daha avantajlıdır.

1. Solunumu sağlıklı olur

Normal yollarla dünyaya gelen bebeklerde solunum daha rahat gerçekleşir. Solunum problemleri konusundaki riskler azalır. Bu yöntemde bebek doğum kanalından doğal şekilde geçerken hafif bir şekilde baskıya uğrar ve akciğerleri bu antrenmanla daha iyi gelişir. Akciğerlerindeki amniyon suyu bu baskıyla atılır. Bu nedenle normal doğum bebek sağlığını daha en başından olumlu etkiler.

2. Bebeğin direncini artırır

Normal yolla gerçekleşen doğum esnasında bebek doğum kanalından geçer. Bu esnada bebek ağzı ile bazı bakterilere temas eder. Bebeğin ihtiyacı olan bu bakteriler, bağışıklık sistemini geliştirmekte etkilidir ve faydalı rol oynar. Böylece bebekler hastalıklara karşı daha dirençli, daha hazırlıklı hale gelir. Kolay hasta olmaz, hastalık riskleri ile daha kolay savaşır.

3. Bebeğin anne ile duygusal bağı güçlü olur

Bu yöntemde anne ve bebek arasında daha ilk adımda güçlü bir bağ kurulması kolaylaşır. Bu bağın başlangıçta sağlanması, bebeği ve psikolojisini çok olumlu etkiler. Doğum esnasında bebekte bazı hormonal dalgalanmalar meydana gelir. Vajinal doğumda bebekte endorfin salgılanması, bebeğin psikolojisini olumlu etkiler. Anestezi almadığı için bilinci daima açıktır. Anne ile bebek açık bilinç ile bir araya geldiği için, ikisi arasında hemen bir tensel temas sağlanır. Böylece anne ve bebek birbirlerine kolayca uyum sağlar ve güçlü bağ ilk günden itibaren kurulur. Bebek annesini hemen hisseder, kokusunu alır ve bağlılık duyar. Arada kurulan güçlü iletişim, bebeğin ilerleyen aylarda ve yıllardaki genel sağlığını da olumlu yönde etkiler. Bebek annesini tanır hale gelir, anne sevgisini ve güvenini yakından hisseder, sahiplenildiğini anlar ve duygusal gelişimi olumlu etkilenir.

4. Bebek kolay uyum sağlar

Doğal, vajinal doğum ile dünyaya gelen bebeklerde dış ortama uyum göstermekte daha fazla esneklik görülür. Bebek anne ile hemen temas kurduğu için anne memesini kolayca bulur, keşfeder ve emer. Meme emmeye hemen uyum sağlar, memeye masaj yapma becerisi gelişir ve doğal davranışları rahatlıkla gerçekleşir.

5. Bebeğin yoğun bakımda kalma riski düşer

Doğal yolla gerçekleşen doğumlarda bebek diğer yöntemlere göre yoğun bakıma daha az sayıda alınır. Gözlem istatistikler oransal olarak bu gerçeği ortaya koyar. Bu oranlar da doğal yöntemle doğum yapmanın bebek sağlığına olumlu katkısının göstergesidir.

6. Bebeğin bağışıklık sistemi iyi gelişir

Vajinal doğum ile dünyaya gelen bebeklerin anne ile kolay temas kurması ve normal doğum sürecini tüm aşamaları ile yaşaması sayesinde bağışıklık sistemleri çok daha güçlü olur, iyi gelişir. Çünkü doğal doğum sırasında bebek doğal doğum kanallarından geçer, bu esnada bazı önemli bakteriler ile temas eder. Böylece bebeğin bağışıklığı gelişir ve bebek dış dünyaya karşı bağışık ve donanımlı hale gelir.

7. Bebek daha mutlu gelişir

Doğal yolla dünyaya gelen bebek bazı hormonları rahatlıkla salgılar. Bu hormonlar bebeğin yeni ortamı ile ilişkisini olumlu etkiler. Bebek daha uyumlu ve daha mutlu bir psikolojiye bürünür. Doğum sırasında salgılanan hormonlardan bir tanesi, mutluluk hormonu olarak adlandırılan endorfin hormonudur. Böylece mutlu olmaya hazır ve olumlu bir psikoloji ile bebek dünyaya gelir.

Normal Doğumun Riskleri Nelerdir?

Hem anne hem de bebek için pek çok faydası bulunan normal yolla yapılan doğumun, sözü edilmesi gereken bazı riskleri ve zorlukları da vardır.

• Doğum sırasında duyulan doğum ağrıları: Normal yolla yapılan vajinal doğumda tüm doğum sürecinin ağrıları birebir anne tarafından yaşanır. Doğum aşamaları sırasında anne adayı güçlü doğum sancıları çekebilir ve bu ağrıları süreç sona erene kadar duyar. Normal doğum kaç saat sürer sorusunun cevabı kadından kadına değiştiği için sancının süresi de bilinemez.
• Doğum ağrısının psikolojik etkisi: Bu yöntem ağrılı bir doğum yöntemidir. Doğum sancısı çekmekten korkan kadın bu korkuyu kendi zihninde uzun süre tutar ve bunu bir sorun haline getirirse, duyduğu doğum sancısı korkusu psikolojik bir sorun ve sıkıntı haline gelebilir.
• Fiziksel yorgunluk: Doğal doğum süreci anne adayının doğum sırasında aktif katılımını gerektiren bir doğum yöntemidir. Anne normal doğumda devamlı olarak ıkınmak zorundadır. Bu aktif fiziksel katılım ve zorlanma, anneye büyük bir yorgunluk getirir.
• Vajinaya uygulanan kesi: Normal doğum yönteminde vajinaya kesi uygulanması gerekir. Kadın için bu durum doğumdan sonra bir süre sıkıntısı devam edebilecek bir zorluk teşkil eder. Bazı anne adayları sadece vajinal kesi uygulamasından kurtulmak için normal doğumu tercih etmek istemeyebilir. Dikişleri alınana kadar bakıma çok özen göstermek ve ihtimamla bakımları yerine getirmek gerekir.
• Vajinada daha fazla sorun ortaya çıkma riski: Normal doğumların ardından vajina sorunları daha fazla görülür. Vajinal yolla yapıldığı için bu bölge yıpranmaya ve zorlanmaya uğrar. Dolayısıyla normal doğumun ardından vajinanın eski halini alması zaman gerektirir.