El Kaide lideri Usame Bin Ladin’in 11 Eylül 2001’de Dünya Ticaret Merkezi’ne saldırı emrinin 10 yıllık faturası 3 trilyon doları buldu. Bunun 455 milyar doları dün öldürüldüğü açıklanan Bin Ladin’i yakalamak için yapılan operasyonlara gitti.
Ladin, 10 yıl önce saldırısıyla sarstığı küresel piyasaları bu kez ölümüyle olumlu etkiledi. Borsalar yükselirken, altın ve petrol fiyatı geriledi. Buna karşın Bin Ladin’e karşı başlatılan ‘terörle mücadele’nin bilançosu bir hayli ağır.
ABD Kongresi’nin hazırladığı rapora göre, Bin Ladin’e karşı başlatılan operasyonlar, tarihin en pahalı savaşına dönüştü. İkiz Kuleler 2 trilyon dolarlık bir maliyet ortaya çıkarırken, Afganistan ve Irak savaşları ile birlikte silah ve yıkım 3 trilyon dolarlık bir kaynağı yuttu. Kongre raporuna bakılırsa, her Amerikan ailesinin cebinden çıkan para 20 bin doları buluyor. Ladin’in öldürülmesinin bu maliyeti azaltıp azaltmayacağı henüz bilinmiyor ama Pentagon şimdiden savaş bütçesini 107 milyar dolara düşürmeyi planlıyor.
İşin diğer boyutunda ise Aganistan’daki istikrar bulunuyor. Uzmanlar, Ladin’in ölümünün bölgedeki ekonomik dengeleri pek değiştirmeyeceği görüşünde. Buna karşın güvenlik kaygıları biraz daha artmış durumda.
**‘İntikam’ kaygısı**
Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi (DEİK) Türk-Afgan İş Konseyi Başkanı Cihan Candemir, bölgedeki ekonomik dengeler açısından ciddi bir değişikliğin olmayacağı görüşünde. Önümüzdeki dönemde Afganistan ve Pakistan’daki güvenlik sorunlarının süreceğini, El Kaide ve Taliban tehdidinin devam edeceğini söyleyen Candemir, “Ancak Bin Ladin’in öldürülmesine karşı El Kaide intikam eylemleri düzenleyebilir. Bu da Afganistan ve Pakistan’daki Türk yatırımları da dahil tüm iş hayatını çok kötü etkiler” diye konuştu.
Delta Petrol Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Habbab ise Bin Ladin’in ölüm haberinin duyulmasının ardından petrol fiyatlarında yüzde 1’e varan gerilemenin geçici olduğunu belirtti.
Afganistan’da en büyük yatırımlar ise Türkiyeli firmalara ait. Ladin’in ölüm haberi üzerine yatırımcılar, “El Kaide’nin eylem yapma ihtimalinden endişe ediyoruz” diyor. Bugüne kadar ülkede konut, hastane, okul ve askeri tesis yapan Türk firmaları, bölgede 2 milyar dolara yakın yatırıma ve 200 milyon dolarlık doğrudan yatırıma imza attı. Bölgede ENKA, Yüksel İnşaat, Tepe İnşaat, Yenigün İnşaat, Aydemir İnşaat. Zafer İnşaat ve Metak’ın aralarında bulunduğu 50’ye yakın firma iş yapıyor.
BİZE ULAŞIN
