Enerji alanında Rusya-Çin işbirliği
MOSKOVA (İHA) - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Yukos varlıklarında Çinli enerji şirketlerinin de alım yapabileceklerini açıklaması Moskova'nın Asyalı komşusuna karşı geleneksel olarak sürdürdüğü kapalı politikayı terk ettiği yorumlarına yol açtı.
Putin geçen hafta Almanya ziyareti sırasında "Çinli CNPC enerji şirketinin Yukos ihalelerinde yer alabileceği ihtimalini reddetmiyoruz" demiş ve Yukos'u eninde sonunda elde etmesine kesin gözü ile bakılan Rus ulusal enerji devi Gazprom'un Çin'e gaz satışı için işbirliği memorandumu imzaladığını açıklamıştı.
Devlet kontrolünde olan bir başka petrol şirketi Rosneft geçen hafta; Yukos'un en büyük petrol rezervlerine sahip yan kuruluşu Yuganskneftgaz ihalesini kazanan esrarengiz Baikal Finans Grup firmasını satın aldığını bildirdi. Özellikle Amerika'dan gelen itirazlara aldırış edilmeden gerçekleştirilen son işlemlerin sonucunda Moskova'nın Rus petrol piyasası üzerinde kontrolü iyice güçlendi. Rosneft halen Gazprom ile birleşme görüşmeleri sürdürüyor.
Çinli CNPC firması, 2002'de Rusya'nın sekizinci büyük petrol üreticisi Slavneft'in özelleştirilmesi ihalesine katılmak istemiş fakat Rus politik çevrelerinden gelen şiddetli muhalefet nedeni ile teklif yapamamıştı.
ABD-Kanada Araştırma Enstitüsü'nde görevli analist Viktor Kremenyuk'a göre Rusya, Amerika ve Avrupa Birliği (AB) karşısında bir denge noktası bulmaya çalışıyor. Kremenyuk, "Yuganskneftegaz'ın devlet kontrolüne geçirilmesi için alenen uygulanan kuralsız yöntemler ABD ve AB'nin Rusya üzerindeki baskılarını arttıracak. Putin son açıklamaları ile 'siz dünyadaki tek alternatif değilsiniz biz istersek Çin'le de ortaklık kurabiliriz' demek istiyor" dedi.
Alfa Bank petrol sektörü analisti Mathew Thomas ise Rusya'dan gelen son açıklamaları daha çok uzun vadeli olarak değerlendirmek gerektiğini savundu. Thomas, "Kısa vadede CNPC'nin Yuganskneftgaz'dan pay alacağını düşünmüyorum fakat Çin'in petrol'e ihtiyacı var ve gelişen Rus-Çin enerji diyalogu çerçevesinde CNPC'nin gelecekte Rus petrol şirketlerinde hissedar haline gelmesi imkansız değil" dedi.
Rus Interfax Ajansı Perşembe günü Gazprom kaynaklarına dayanarak verdiği bir haberde CNPC'nin 30 Aralık günü Gazprom hakkında önemli bir açıklama yapabileceğini belirtti fakat ayrıntı vermedi.
Halen ABD'nin ardından dünyanın en büyük petrol tüketicisi olan Çin, 2020 yılına kadar petrol tüketiminin ikiye katlanacağı beklentilerine göz önüne alarak yeni kaynak arayışlarını sürdürüyor. Asya kıtası üzerinde zengin petrol kaynakları ile komşu olan Rusya da bu arayışlarda ön plana çıkıyor.
Rusya'nın 2005 yılında Çin'e 10 milyon ton petrol ihraç etmesi bu rakamın 2006'da 30 milyon tona ulaşması bekleniyor. Petrolün Rusya'dan Çin'e akışı Yukos'a karşı başlatılan yargı süreci ile kesintiye uğradığında Pekin'den ciddi protestolar gelmişti. Çin yönetimi halen yeterli petrol boru hattı bulunmadığı için petrol akışının sınırlı kalmasından da şikayetçi. Rusya henüz Çin'in boru hattı inşa etme teklifine yanıt vermezken Sibirya üzerinden Pasifik kıyılarında Nakhodka limanına ulaşacak bir hat inşa ederek gemilerle petrolü Japon Denizi üzerinden taşımayı istiyor.
