Enerji faturası ağır
ANKARA(ANKA) - Türkiye'nin ham petrol, akaryakıt, doğal gaz, sıvılaştırılmış petrol gazı ve kömür gibi enerji maddeleri ithalatı yılın ilk yarısında 24.3 milyar dolarla toplam ithalatın yaklaşık dörtte birini oluşturdu. "Net" enerji ithalatı ise 20.6 milyar dolar oldu. Bu dönemdeki dış ticaret açığının yüzde 56'sı enerjiden kaynaklandı. -İlk altı aydaki artış hızını koruması durumunda yılın tümünde enerji ithalatının 55-56 milyar doları aşması, "net" enerji ithalatının ise 46-47 milyar dolar olması bekleniyor.
Türkiye'nin, son dönemde aşırı pahalanan ham petrol ve doğal gaz ile akaryakıt, sıvılaştırılmış petrol gazı ve kömür gibi enerji maddeleri ithalatına yılın ilk yarısında ödediği döviz 24.3 milyar dolarla toplam ithalatın yaklaşık dörtte birini oluşturdu. Bu dönemdeki dış ticaret açığının yüzde 55.7'si "net" enerji ithalatından kaynaklandı.
İlk altı aydaki artış hızını koruması durumunda yılın tümünde enerji ithalatına ödenecek faturanın 55-56 milyar doları aşacağı, "net" enerji ithalatının ise 46-47 milyar dolar olacağı hesaplandı.
ANKA'nın Türkiye İstatistik Kurumu verilerinden yaptığı belirlemeye göre geçen yıl Ocak-Haziran döneninde 14 milyar 747,9 milyon dolar olan enerji ithalatı için bu yıl aynı dönemde ödenen fatura 24 milyar 321,4 milyon dolar olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemine göre enerji ithalatında yüzde 64.9 artış yaşandı. Altı aylık enerji ithalatı, aynı dönemde 105 milyar 830,1 milyon dolar olan toplam ithalatın yüzde 23'ü kadar bir büyüklük oluşturdu. Buna göre Türkiye'nin ithalat faturasının yaklaşık dörtte biri enerji için ödendi.
Enerji maddeleri ithalatının toplam ithalat içindeki payında son yıllarda hızla yükseliş gözleniyor. Fiyatların nispeten düşük olduğu 2003 yılında enerji ithalatının toplam ithalat içindeki payı yüzde 16.7 düzeyinde bulunuyordu. Bu oran 2004 yılında yüzde 14.8'e indikten sonra 2005 yılında yüzde 18.2, 2006'da da yüzde 20.7, 2007 yılında da yüzde 19.9 olarak gerçekleşti.
Türkiye'nin toplam ithalatının 69 milyar 339,7 milyon dolar olarak gerçekleştiği 2003 yılında enerji ithalatı 11 milyar 575,1 milyon dolar olmuştu. 2004 yılında enerji ithalatı 14 milyar 407,3 milyon dolara, toplam ithalat 97 milyar 539,8 milyon dolara, 2005 yılında enerji ithalatı 21 milyar 255,6 milyon dolara toplam ithalat ise 116 milyar 774,2 milyon dolara çıktı. 2006 yılında enerji ithalatı 28 milyar 859,1 milyon, toplam ithalat 139 milyar 576,2 milyon dolara yükseldi. 2007 yılında ise toplam ithalat 170 milyar 62,7 milyon dolar oldu, bunun 33 milyar 833,1 milyon dolarını enerji faturası oluşturdu.
"NET" ENERJİ İTHALATI 20.6 MİLYAR DOLAR
Türkiye'nin geçen yılın ilk altı ayında 2 milyar 75,5 milyon dolar olan enerji ihracatı ise bu yıl aynı dönemde 3 milyar 719,1 milyon dolara çıktı. Böylece Türkiye'nin enerji dış ticaretinde karşı karşıya kaldığı açık; diğer bir deyişle "net enerji ithalatı" anılan dönemde 12 milyar 672,4 milyon dolardan 20 milyar 602,3 milyon dolara yükseldi.
Buna göre net enerji ithalatı aynı dönemde 37 milyar 13,5 milyon dolar olan toplam dış ticaret açığının yüzde 55,7'sini oluşturdu. Diğer bir deyişle Türkiye'nin dört aylık dış ticaret açığının yarıdan fazlası enerjiden kaynaklandı.
YILIN TÜMÜNDE 60 MİLYAR DOLARA YAKLAŞACAK
İlk altı ayda 24.3 milyar dolar olan enerji ithalatının, yılın kalan döneminde de aynı artış hızını sürdürmesi durumunda yılın tümünde 55-56 milyar dolar dolayında çıkacağı belirlendi.
Bu yıl ilk altı ayda hızlı bir artış gösteren net enerji ithalatının aynı tempoyu devam ettirmesi durumunda ise yılın tümünde 46-47 milyar dolar dolayında gerçekleşmesi bekleniyor.
Petrol fiyatlarında hızlı artışların sürmesi durumunda, pahalanan ithalatın miktarı baskılaması sonucu faturadaki büyüme aynı paralelde olmayacak. Ancak Türkiye, belli bir miktarın altına düşmesi zor olduğu için 2008'de ithal enerjiye yüksek bir bedel ödeyecek.
Enerji ürünleri dış ticareti ve toplamdaki payı
Enerji Toplamda Enerji Toplamda Net Net en.ith./
İhracatı Payı(%) İthalatı Payı(%) En.ith. D.tic.açığı (%)
2002 691,5 1,9 9.203,9 17,9 -8.512,4 54,9
2003 980,1 2,1 11.575,1 16,7 -10.595,0 48,0
2004 1.429,2 2,3 14.407,3 14,8 -12.978,1 37,8
2005 2.641,1 3,6 21.255,6 18,2 -18.614,5 43,0
2006 3.567,4 4,2 28.859,1 20,7 -25.291,7 46,8
2007 5.147,9 4,8 33.883,1 19,9 -28.735,2 45,8
Ocak-Haz.
2007 2.075,5 4,2 14.747,9 19,1 -12.672,4 45,7
2008 3.719,1 5,4 24.321,4 23,0 -20.602,3 55,7
