Enerji içecekleri piyasadan toplatılmalı
ANKARA (İHA) - Tüketici Hakları Derneği (THD) Genel Başkanı Turhan Çakar, açtıkları dava sonucunda Danıştay 10. Dairesi tarafından Türk Gıda Kodeksi Enerji İçecekleri Tebliği'nin yürütmesinin 20 gün önce durdurulduğunu belirterek, içeceklerin piyasadan toplatılmasını istedi.
THD Genel Başkanı Çakar, Danıştay 10. Dairesi tarafından halk sağlığı açısından riskli olabileceğinden dolayı Türk Gıda Kodeksi Enerji İçecekleri Tebliği'nin 5. maddesinin ve c ve d bentlerinin yürütmesinin 24 Kasım tarihinde verilen kararla durdurulması konusunda bir basın toplantısı düzenledi. THD Genel Merkezi'nde yapılan toplantıda konuyla ilgili açıklama yapan Çakar, Danıştay'ın, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından 9 Mart 2004 tarihinde yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Enerji İçecekleri Tebliği'nin 5. maddesinin c ve d bentlerinin yürürlülüğünün durdurulması kararıyla, enerji içeceklerinde bulunan kafein, inositol, glukoronolakton ve taurin gibi maddelerin halk sağlığı açısından riskli olabileceğinden dolayı ilgili tebliğdeki yüksek kullanım miktarlarının durdurulduğunu ifade eden Çakar, 6 Mart 2002 tarihli tebliğde yer alan bu maddelerin 9 Mart 2004 tarihli tebliğde yüksek oranlarda artırıldığını kaydetti. Sağlık Bakanlığı'nın, kendi kurduğu bilimsel komisyonların kararlarını dikkate almamasının, ürünler ve gıda konularında alacağı kararlarda da güvensizlik meydana getireceğini ifade eden Çakar, "Madem ki bilim komitelerinin kararlarına uyulmayacak, neden komiteyi topluyorsunuz?" diye konuştu.
Enerji içeceklerinin kullanımından sonra İsveç ve İrlanda'da kalp krizine bağlı olarak ölümle sonuçlanan 4 olay saptandığını belirten ve bu konuda BBC tarafından yayınlanan bir haberi basın mensuplarına gösteren Çakar, "9 Mart 2004 tarihli tebliğ ile pazarlanmasına izin verilen enerji içeceklerinin Danıştay'ın bu kararından sonra pazarlanmasının durdurulması, pazarda satılanların da toplatılması gerekmektedir" şeklinde konuştu. Tebliğde içeceklerin alkol ile birlikte tüketilmemesi konusunda etiket uyarısı yapılsa bile reklam ve promosyonlarla bu ürünlerin tüketiminin teşvik edildiğini belirten Çakar, "Bu tür içeceklerin pazarlanmasının durdurulması, pazarda satılanların da toplatılması için Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı'nı acilen göreve çağırıyoruz" dedi.
Daha sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Çakar, enerji içeceklerinden kaynaklanan ölümlerin Türkiye'de de olup olmadığının sorulması üzerine, kendilerine henüz böyle bir bilgi gelmediğini söyledi. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı ile bu konuda somut bir temasta bulunup bulunmadıklarının sorulması üzerine de Çakar, hem bu bakanlığa hem de Sağlık Bakanlığı'na bu ürünlerin pazardan toplatılması için bugün birer uyarı yazısı göndereceklerini söyledi. 9 Mart 2004 tarihli tebliğin sadece bakan ve müsteşar imzasıyla bilim adamlarının görüşü alınmadan hazırlandığını da iddia eden Çakar, "Bu olay iki bakanlıkta da birçok insanın başını yedi. Birçok kişi bu konudan dolayı görevden alındı ya da başka yerlere gönderildi. Bu tebliğ bilim insanlarının haberi olmadan çıkarıldı" şeklinde konuştu. Çakar Danıştay'ın yürütmeyi durdurma kararını 24 Kasım 2004 tarihinde verdiğini; ancak davanın halen sürdüğünü de belirterek, "Tebliğin çıkmasında firmaların baskısı olduğu açık" diye konuştu.
Dernek Avukatı Burhan Çelik de, bu kararın 30 gün içinde uygulanması gerektiğini belirterek, "Sağlık Bakanlığı ve Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı bu ürünleri toplamazsa kanun yerine getirilmediği için suç işlemiş olacaklar. Ürünlerin toplanması için Tüketici Mahkemesi'ne de ayrıca dava açacağız" dedi. Gıda Mühendisi Süleyman Akdemir ise, tebliğde yer alan limitlerin çok yüksek olduğuna işaret ederek, "Bu rakamlar bir cinayettir" dedi.
6 Mart 2002 ve 9 Mart 2004 tarihli tebliğlerde yer alan maddelerin miktarları şöyle:
"Kafein, ilk tebliğde 150 mg/l, sonraki tebliğde 350 mg/l. İnositol, birinci tebliğde 100 mg/l, ikinci tebliğde 200 mg/l. Glukoronolakton ilkinde 20 mg/l, ikincisinde 2 bin 500 mg/l. Taurin ilk tebliğde 800 mg/l, sonraki tebliğde ise 4 bin mg/l."
