Enerjide verimliliğin anahtarı "doğru tüketim"

GÜLŞEN ÇAĞATAY - Enerji Verimliliği Derneği Genel Başkanı Ali İhsan Sılkım, enerji kullanımında yapılan seçimlerin çevreyi ve insan yaşamını etkilediğini belirterek, "Enerji üretiminde temiz enerji kaynaklarının kullanılmasının yanı sıra doğru enerji tüketimi de enerji verimliliği için önem kazanıyor."dedi.

Sılkım, Enerji Verimliliği Haftası dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyada insan nüfusunun hızlı artışı ve büyüyen sanayileşme ile enerjiye duyulan ihtiyacın yanında doğal kaynakların tüketim hızında da artış yaşandığını söyledi.

Enerji verimliliğinin genel olarak yeni teknolojileri kullanmak, verimlilik için belirlenen prosedürleri uygulamak ve sosyal hayat standartlarını dikkate alarak enerjiyi daha etkin kullanmak olarak açıklanabileceğini ifade eden Sılkım, enerji arz güvenliği ve sürdürülebilir kalkınma seferberliği kapsamında enerji verimlilik bilincinin tüm topluma kazandırılması gerektiğinin altını çizdi.

Türkiye'de tüketiciye kazandırılmaya çalışılan bu esaslar için 2019'da ilk kez Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile derneklerince, bilgi ve davranış boyutları baz alınarak hesaplanan "Kamuoyu Enerji Verimliliği Bilinç Endeksi" değerinin 157,7 olarak belirlendiğini anımsatan Sılkım, şöyle konuştu:

"Bu oran, yüzde 50 'Bilgi Endeksi' ve yüzde '50 Davranış Endeksi' ağırlıklarıyla hesaplanıyor. 2019'da yapılan ve 157,7 olarak hesaplanan 'Kamuoyu Enerji Verimliliği Bilinç Endeksi'ne göre halkımız 'enerji verimliliği' konusunda orta-üst seviyede bilinç geliştirdi. Bilginin davranışa dönüş oranları, aydınlatma ile ilgili konularda yüzde 54,3, binada yalıtım uygulamalarında yüzde 53,7, ısıtma ve soğutma ile ilgili konularda yüzde 57,2, elektrikli alet ve beyaz eşya gibi ekipmanların kullanımında ortalama yüzde 64,3, araç sahiplerini ve kullanıcılarını ilgilendiren ulaşım ile ilgili konularda yüzde 70,9 olarak tespit edilmiştir. Haberdarlığın davranışa dönüş oranında en yüksek katkı ulaşım alanında geliyor. Gereksiz ya da yanlış enerji tüketimi, küresel ısınma, toprağın verimsizleşmesi, aşırı sera gazı emisyonları neticesinde ozon tabakasının incelmesi gibi pek çok sorunu beraberinde getiriyor. Enerji üretiminde temiz enerji kaynaklarının kullanılmasının yanı sıra doğru enerji tüketimi de enerji verimliliği için önem kazanıyor."

Enerji verimliliğinin, konutlardan sanayiye, ulaştırmadan tarıma kadar pek çok alanı kapsadığının altını çizen Sılkım, ev ve iş yerlerinde yüksek faturalardan kurtulabilmek için dikkat edilmesi gereken hususları şöyle sıraladı:

"- Yüksek enerji verimliliğine sahip cihazların kullanılması ve cihazların mümkün olduğunca ihtiyaç amaçlı kullanılması enerji tüketimini azaltır.

- TV setleri, bilgisayarlar, oyun konsolları, mikrodalga fırınlar gibi cihazlar 'bekleme' modunda da enerji tüketirler. Kullanılmayan cihazların fişinin çekilmesi ve ya kapalı tutulması tasarrufa büyük katkı sağlayacaktır.

- Buzdolabı evinizde en çok enerji tüketen cihazlardan biridir. Buzdolapları çoğu zaman fazla soğuk derecede çalıştırılır. Bunun için mevsime göre çalışma sıcaklığını mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Buzluk kısmı -18 santigrat derece (⁰C), dolap kısmı +4 ⁰C ideal çalışma sıcaklıklarıdır. Yaz aylarında 2-5 ⁰C, kış aylarında 5-8 ⁰C ideal çalışma sıcaklıklarıdır.

- Buzdolabınızın radyatör, fırın gibi ısı üreten yerlerden uzakta konumlandırılması gerekir. Aşırı buzlanma enerji tüketimini artırır. Buzların çözülmesini sağlayınız. Buzdolabını dolu tutmak enerji tüketimini düşürücü etki yapar. Kapı contalarının hava kaçırmadığından emin olunmalı, kontrol edilmeli ve çocuklarımızın kapağını sürekli açmaması için hatırlatıcı notlar yapıştırılması kolaylık sağlayabilir.

- Yemekleri pişirirken tencereye uygun ocak gözünü kullanınız. Tencerenin daha kısa sürede ısınması için kapağı kapalı tutunuz.

- Çamaşır makinenizi tam dolu ve 40 derece yerine 30 derecede çalıştırmak enerji tüketiminizi önemli derecede azaltır.

- Bulaşık makinesi alırken düşük sıcaklıklı programı olan modelleri tercih ediniz. Tam dolu ve ekonomik programda çalıştırınız. Yıkanacak gereçleri yerleştirirken peçete ile kaba temizlik yapmak daha az elektrik, su ve deterjan kullanımına sebep olacaktır.

- Aydınlatma sisteminizi LED ampuller ile yapmanız akkor ampullere göre daha verimli, uzun ömürlü ve daha doğal ışık sağlar.

- Soğutma sisteminizin periyodik bakım ve kontrollerini yaptırmayı ihmal etmeyiniz. Evde bulunmadığınız zamanlarda sistemi kapalı durumda bırakınız.

- Pencereler ve kapılar, evinizdeki ısının 4'te 1 oranında kaybına neden olmaktadır. Çift cam veya ısıcam olan pencerelerde ısı kaybı yarı yarıya azalmaktadır. Ayrıca pencere ve kapılardaki sızdırmazlık, ısı kaybını azaltır ve yaklaşık yüzde 15 tasarruf sağlarsınız.

- Isı kayıplarının en fazla olduğu noktalar radyatör arkalarıdır. Radyatör arkalarına ısı yalıtım levhalarını yerleştirerek önemli miktarda ısı kaybını önlemiş ve doğal gazda tasarruf sağlamış olursunuz.

- Radyatörlerde termostatik vana kullanarak odaların normal değerlerden daha fazla ısınmasını ve enerji kaybını önlemiş olursunuz ve yüzde 30'a varan tasarruf sağlarsınız.

- Kalorifer tesisatının dağıtım ve toplama borularına yalıtım yapılması doğal gaz tüketiminizi azaltır.

- Bazı petekleri kapatmak veya evden ayrılırken kombiyi kapatmak doğru bir yöntem değildir. Bunun yerine kombinin daha düşük sıcaklıklarda çalıştırılarak evin gün boyu sabit ısıda tutulması daha verimli olur. Ortam sıcaklığı 22 derece olacak şekilde kombinizi ayarlarsanız yakıt tüketiminiz azalır.

- Kombinizin sıcak su kullanılan alanlardan (Banyo ve Mutfak) en fazla 6 metre mesafede olması, sıcak suyun çabuk ulaşmasını sağlar. Mesafe uzadıkça doğal gaz tüketimi artar.

- Evlerimizi peteklerin üstünü, yanını, sağını ve solunu eşyalarla kapatmayacak şekilde dekore etmek önemlidir. Koltuk ve kanepe gibi eşyalarınızın radyatörden en az 25-30 cm açıklıkta olmasına dikkat edelim.

- Verimli kullanımda oda sıcaklığının 22 derece olduğunu ve 1 derecelik farkın yakıt tüketiminde yüzde 6 tasarruf sağladığını unutmayalım.

- Binanızın dış cephe yalıtımını yaptırın. Bu işlem size enerjide yüzde 40'a varan tasarruf sağlar.

- Banyo termostatının sabit sıcaklıkta tutulması, su tasarruflu duş başlıkları kullanılması su ve enerji tasarrufu sağlar. Duş sürenizi kısaltmanızı kendinize hedef koymalısınız.

- Isıtma sisteminizin periyodik bakım ve kontrollerini yaptırınız. Su basınç ayarının 1,5 – 2 bar arasında olmasına dikkat edin. Isıtma yaptığınız yerleri yüzde 50-55 nemlendirmeniz daha iyi ısıl konfor sağlar."